książka

Iwa · Kociak... ^^

Witam moi mili Smile

o ile dobrze się orientuje to będziemy teraz przerabiać zobowiazania na prawie cywilnym. wklejam więc tu link z książką Radwańskiego - [link widoczny dla zalogowanych]
Książka Zobowiązania - cz ogólna, cała zeskanowana.
może wam sie przyda ;p Pozdrawiam Very Happy

PS. swoją drogą to ta nas obowiązuje co nie? ;]

Magda · Wysłany: Pon 9:28, 22 Mar 2010 Temat postu:

tak ta nas obowiązuje!Dzięki wielkie Laughing

Czy ktoś posiada zagadnienia obowiązujące nas na egzamin??

klaudia · Administrator

Dziekujemy Smile

Zagadanienia ponoc Pani Dr miala wrzucic na strone,ale chyba jeszcze ich nie ma Smile

Magda · Wysłany: Pon 10:18, 22 Mar 2010 Temat postu:

A mogłabys mi podać tą stronę bo ja jakoś nie umiem znaleźć Sad

klaudia · Administrator

A to nie mialo byc na stronie wpia? Smile

Magda · Wysłany: Pon 10:47, 22 Mar 2010 Temat postu:

A widzisz tego to ja nie wiem. Myślałam że chodzi o jakąs jej strone Laughing

A posiadasz jakiś ciekawy skrypt z tego?? Laughing

klaudia · Administrator

Nie mam zadnego skryptu,chyba bedę sie z książki uczyc Smile

Magda · Wysłany: Pon 11:01, 22 Mar 2010 Temat postu:

Czyli oprócz tej ksiązki co tu jest zeskanowana i któa obowiązywała w tamtym semestrze jest jeszcze jedna tak??

klaudia · Administrator

No były 3...cz ogolna,zobowiazania i rzeczowe..

Magda · Wysłany: Pon 11:07, 22 Mar 2010 Temat postu:

Ale tej ostatniej części jeszcze nie przerabialiśmy tak?? Smile

klaudia · Administrator

Chyba nie ;D nie bardzo chodze na wyklady z cywilnego wiec nie wiem ;p

Magda · Wysłany: Pon 11:14, 22 Mar 2010 Temat postu:

Ja tak samo dlatego pytałam:-))

Gość

prawo rzeczowe

I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym.

Podmiotowe prawo rzeczowe jest majątkowym prawem cywilnym o charakterze bezwzględnym, mającym za przedmiot rzecz. Prawo rzeczowe o znaczeniu przedmiotowym oznacza zespół przepisów, które regulują formy prawne korzystania z rzeczy przybierające postać podmiotowych praw rzeczowych. Jest wiec zespołem źródeł prawa regulującego problematykę podmiotowych praw rzeczowych. Źródła prawa rzeczowego:
Księga II kc;
Inne ksiegi kc;
Ustawy np. z 6.7.82 o księgach wieczystych;
Fragmenty kpc, Kro;
Prawo rzeczowe odnosi się do stosunków dotyczących rzeczy. Pojęcie rzeczy (art. 45 k.c.) – rzeczami są tylko przedmioty materialne. Rzeczami są dobra, które spełniają łącznie następujące przesłanki:
1) już istnieją;
2) są zindywidualizowane;
3) są materialnymi częściami przyrody;
4) maja charakter samoistny, czyli są na tyle wyodrębnione, że mogą być traktowane w obrocie jako dobra samoistne;
5) są dostępne i podlegają władzy człowieka.
Np. pieniądze – są rzeczami typu „sui generis” – ich ważność wynika z tego, iż państwo zapewnia im gwarancje; zwłoki ludzkie – nie są rzeczami, chyba, że mogą stanowić przedmiot badań naukowych; zwierzęta – nie są rzeczami, ze względu na ustawę o ochronie zwierząt.
Rzeczy przyszłe nie mogą być przedmiotem własności.
Przedsiębiorstwo – nie jest rzeczą, ponieważ w jego skład wchodzą również prawa i majątek; księgozbiór – (zbiór rzeczy) może być przedmiotem obrotu, ale pojedyncza książka może być tylko przedmiotem własności.
PODZIAŁ RZECZY
Nieruchomości i ruchomości
NIERUCHOMOŚCI (art. 46 k.c.; def. legalna) – części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Trzy rodzaje nieruchomości:
1. nieruchomości gruntowe (części powierzchni ziemskiej);
2. nieruchomości budynkowe, czyli budynki;
3. części budynków to nieruchomości lokalowe (lokale).
Ad. 1
Cechy nieruchomości gruntowej:
- musi to być część powierzchni ziemskiej wyodrębniona, tzn. oznaczona granicami;
- jest odrębnym przedmiotem własności (muszą być granice zewnętrzne pod względem przedmiotowym; musi być wyodrębniona pod względem prawnym – to stanowi ustawa z 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece – celem tej ustawy jest ustalenie stanu prawnego nieruchomości).
Szczególnym rodzajem nieruchomości gruntowej jest nieruchomość rolna – nieruchomość, która jest lub może być wykorzystywana do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.
Ad. 2
Nieruchomości budynkowe – budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane. Są one częściami składowymi gruntu i jako takie nie mogą być przedmiotem odrębnej własności (art. 47 i 48 k.c.).
Mówimy, że jest trwale związany, gdy:
- połączenie z gruntem musi być fizyczne;
- element czasowości jest ustalony na stałe a nie tylko tymczasowo (np. kiosk, namiot).
Wyjątek:
1. wzniesione przez użytkownika wieczystego budynki na gruncie Skarbu Państwa, gminy lub związku gmin albo nabyte przez niego na skutek zawarcia umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami z 1997 r.
2. przekazane na własność rolniczej spółdzielni produkcyjnej wraz z gruntem oddanym jej przez Skarb Państwa w użytkowanie wieczyste;
3. garaże wybudowane na podstawie pozwolenia na budowę na gruncie należącym do Skarbu Państwa, gminy lub związku gmin przez najemcę z jego własnych środków i przez niego nabyte, prawo to przysługuje również jego następcom prawnym;
4. są to budynki, jakie otrzymali rolnicy, którzy przekazali państwu w zamian za rentę, swoje nieruchomości rolne.
Ad. 3
Nieruchomości lokalowe. Problematyka własności nieruchomości lokalowej uregulowana jest w ustawie z 1994 r. o własności lokali – zgodnie z tą ustawą – samodzielny lokal mieszkalny lub lokal o innym przeznaczeniu może stanowić odrębną nieruchomość.
Odrębną nieruchomość lokalową ustanawia się:
1. w drodze umowy między współwłaścicielami nieruchomości;
2. w drodze umowy między właścicielem nieruchomości a nabywcą lokalu;
3. może to być jednostronna czynność prawna właściciela nieruchomości;
4. w drodze orzeczenia sądowego o zniesieniu współwłasności (np. zniesienie współwłasności małżeńskiej).
Wszystkie czynności prowadzące do ustalenia odrębnej własności lokalu powinny być dokonane w formie aktu notarialnego. Do powstania odrębnej własności lokalu niezbędny jest wpis w księdze wieczystej, oznacza to, że odrębna własność lokalu powstaje z chwilą dokonania wpisu nawet nie prawomocnego a nie z chwilą dokonania wzmianki o wniosku – ten wyjątek ma charakter konstytutywny, natomiast wpis ma zawsze charakter deklaratoryjny. Z chwilą wpisu powstaje prawo.
Ogół właścicieli stanowi wspólnotę mieszkaniową (ułomna osoba prawna, – tzn. że wspólnota może nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną, zarząd nieruchomości jest wspólny i powinien być ustalony w akcie prawnym).
RUCHOMOŚCI – wszystko, co nie jest nieruchomością jest rzeczą ruchomą.
Rzeczy dzielimy na:
- rzeczy oznaczone, co do gatunku (mają pewne cechy rodzajowe);
- rzeczy oznaczone, co do tożsamości (mają pewne cechy zindywidualizowane).
Samochód na placu przed fabryką między innymi samochodami jest oznaczony, co do gatunku, ale gdy jest przedmiotem sprzedaży jest oznaczony, co do tożsamości.
Części składowe rzeczy
Ich cechą jest to, że połączone stanowią jedną całość, czyli utraciły swój samodzielny byt. Ich rozłączenie spowoduje uszkodzenie rzeczy lub odłączonej części (art. 47 §2 i §3).
Część składowa rzeczy musi mieć cechy:
1. musi być połączona z rzeczą nie tylko w sensie gospodarczym, ale i fizycznym;
2. samodzielny charakter części składowej musi polegać na tym, że da się ją przestrzennie wyodrębnić i połączenie jej z pozostałymi częściami składowymi stanowi całość;
3. połączenie to musi być na tyle silne, że odłączenie części spowoduje uszkodzenie lub istotną zmianę rzeczy lub tej części składowej. Połączenie musi być trwałe a nie przemijającego użytku.
Za części składowe gruntu uznaje się drzewa, rośliny, od chwili zasiania lub zasadzenia (art. 48 k.c.).
Rośliny i drzewa mogą stanowić odrębną od gruntu własność, gdy zostały zasiane lub zasadzone przez Rolniczą Spółdzielnie Produkcyjną na użytkowanym przez nią gruncie, należącym do Skarbu Państwa. Części składowe gruntu dzielą los gruntu – ‘superficies solo cedit’.
Przynależności – korzystanie z niektórych rzeczy wymaga posługiwania się innymi rzeczami ruchomymi, które ułatwiają korzystanie z rzeczy głównej, np. klucz i szafa. Przynależnością może być tylko rzecz ruchoma, musi być odrębna od rzeczy głównej, przynależność musi pozostawać z rzeczą główną w stosunku gospodarczego podporządkowania, musi być przynależność przydatna do korzystania z rzeczy głównej, przynależnością może być tylko rzecz ruchoma stanowiąca własność właściciela rzeczy głównej.
POŻYTKI
1) pożytki prawa – dochody jakie prawo przynosi zgodnie ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem, np. odsetki od wkładów bankowych;
2) pożytki rzeczy – są to pożytki naturalne lub pożytki cywilne:
a)dochody, które rzecz przynosi tytułu stosunku prawnego, np. czynsz
b)płody rzeczy, np. zboże
c)odłączone od rzeczy części składowe, np. piasek, żwir, gliny.
Pożytki zwykle przysługują właścicielowi, ale mogą również przysługiwać użytkownikowi wieczystemu, dzierżawcy.
Cechy praw rzeczowych:
- są skuteczne względem wszystkich – erga omnes – mają charakter bezwzględny (np. własność)w przeciwieństwie do spraw względnych np. wierzytelności; w przeciwieństwie do praw bezwzględnych, prawa względne są skuteczne jedynie wobec określonej osoby.(określone roszczenie wobec oznaczonej osoby, lub osób)
- z praw rzeczowych wynika powszechny obowiązek nie czynienia czegokolwiek co miałoby te prawa naruszać;
- ochrona praw rzeczowych przed naruszeniem przysługuje względem każdego kto takie prawo narusza.
Klasyfikacja praw rzeczowych przyjęta przez polskiego ustawodawcę:
1. Prawo własności
2. Użytkowanie wieczyste
3. Ograniczone prawa rzeczowe (iura in re aliena – prawa do korzystania z rzeczy cudzej). Ustawodawca przyjął katalog zamknięty prawa rzeczowych (numerus clausus). Zainteresowani mogą więc ustanawiać takie prawa, jakie przewiduje ustawa. Zakazane jest poszerzanie lub ograniczanie treści praw rzeczowych:
a)użytkowanie
b)służebność
c)zastaw
d)spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego (reguluje je prawo spółdzielcze)
e)spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego (jw.)
f)prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej (jw.)
g)hipoteka – uregulowana w ustawie o księgach wieczystych.
Nie zakłóca tej systematyki odrębna regulacja prawna instytucji time sharing, zawarta w ustawie z 13.7.2000 o ochronie nabywców prawa korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym roku. Takie podzielone w czasie prawo korzystania z budynku lub lokalu przybiera postać użytkowania lub innego prawa rzeczowego albo ma postać wierzytelności.
Wszystkie prawa rzeczowe należą do kategorii praw majątkowych. Trzeba też wyróżnić prawa:
samodzielne( własność, użytkowanie wieczyste i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu) ;
związane (służebność-związana z własnością nieruchomości);
akcesoryjne (zastaw, hipoteka)
Wyróżniamy również prawa: niezbywalne(użytkowanie oprócz time sharingu, służebności osobiste) i zbywalne(reszta).

Jawność praw rzeczowych. Jawność praw rzeczowych jest gwarancją ich ochrony i poszanowania przez osoby trzecie. W przypadku nieruchomości najlepsza formą ujawniania praw rzeczowych jest wpis do księgi wieczystej. Istnieje domniemanie, że prawo jawne z księgi wieczystej jest wpisane zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. Księgi wieczyste są generalnie jawne. Metodą ujawniania praw rzeczowych(np. własności )jest posiadanie rzeczy. Domniemywa się, że ten kto rzeczą włada, jest jej właścicielem. Istnieje również powszechny system ewidencji gruntów i budynków( właściciel, położenie powierzchnia, rodzaj gruntu). Należy tez wspomnieć o metodzie ujawniania zastawu rejestrowego oraz zastawu skarbowego.

II. Kształtowany model stosunków własnościowych w Polsce.

Własność stanowi przede wszystkim kategorię ekonomiczną. W znaczeniu ekonomicznym właścicielem jest ten, kto faktycznie dysponuje w swoim interesie danym dobrem ekonomicznym. Natomiast w znaczeniu prawnym własność to tylko jedna, podstawowa forma władania. W technicznio-prawnym znaczeniu własność stanowi formę prawną korzystania z rzeczy.
Na płaszczyźnie prawnej wyróżnia się jeszcze szersze pojęcie mienia. Obejmuje ono własność oraz inne prawa majątkowe. Jest więc synonimem majątku w znaczeniu aktywów majątkowych. Obok własności mieszczą się tu jeszcze dalsze prawa rzeczowe oraz inne prawa majątkowe (np. wierzytelności).
Własność przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części ( nazwa);
własność ruchomości i nieruchomości oraz inne prawa rzeczowe;
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy oraz prawa do korzystania z nieruchomości i ruchomości;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Przedmiotem obrotu jest przedsiębiorstwo. Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w jego skład. Przedsiębiorstwo stanowi zespoloną funkcjonalnie, zmienną ilościowo i rodzajowo, masę majątkową.
Własność gospodarstw rolnych. Wyodrębnionym prawnie rodzajem przedsiębiorstwa jest gospodarstwo rolne. Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego(art. 553kc)
Nieruchomościami rolnymi(gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej, rybnej (art. 461kc).
Gospodarstwo więc to zorganizowany kompleks majątkowy. Podstawowe znaczenie maja grunty rolne. Istnieje również pojęcie gospodarstwa rodzinnego. Jest nim gospodarstwo prowadzone przez rolnika indywidualnego o powierzchni nieprzekraczającej 300 ha użytków rolnych.
Ustrojowa funkcja własności. Własność jest jednym z filarów, na których wspiera się cała konstrukcja systemu prawa cywilnego. Cały system obowiązującego w danym społeczeństwie ustawodawstwa dąży do ochrony i umocnienia określonego typu (modelu) własności jako podstawy istniejącego ustroju społeczno-gospodarczego.

Współczesne przekształcenia własnościowe: Współcześnie rozpoczął się proces przemian ustrojowych państwa i związanych z tym przekształceń stosunków własnościowych. Ustawodawca współczesny dąży do utrwalenia przeciwnego gospodarce socjalistycznej modelu własności prywatnej. Tworzy się również instrumenty prywatyzacji istniejącego zasobu mienia państwowego.
1. Uwłaszczenie osób prawnych. W czasach PRL-u socjalistyczna własność ogólnonarodowa niepodzielnie przysługiwała państwu. Obecnie „własność i inne prawa majątkowe, stanowiące mienie państwowe, przysługują Skarbowi Państwa albo innym osobom prawnym” (art. 441 kc). Nastąpiło więc „upodmiotowienie” własności państwowej. W ten sposób zniesienie zasady jedności własności państwowej wkomponowało się w ogólny nurt współczesnych przekształceń własnościowych. Uwłaszczenie państwowych osób prawnych w trybie ustawy z 29.9.90 o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości, odbywało się poprzez przekształcenie zarządu gruntu w prawo użytkowania wieczystego. Obecnie państwowe osoby prawne mogą w trybie bieżących czynności nabywać własność, użytkowanie wieczyste oraz inne prawa majątkowe. W związku z wyodrębnieniem samorządu terytorialnego dokonano też uwłaszczenia komunalnych osób prawnych. Dokonano również uwłaszczenia spółdzielni, związków spółdzielczych oraz innych osób prawnych, które w dniu 5.12.90 były użytkownikami gruntów państwowych.
2. Komunalizacja mienia państwowego. Utworzenie samorządu gminnego pociągnęło za sobą wyposażenie gmin w osobowość prawną. Konieczne było również wyposażenie gmin w niezbędny zasób majątku. Źródłem majątku komunalnego(gminnego)stał się proces komunalizacji mienia państwowego. Mieniem właściwych gmin stało się mienie państwowe należące do:
rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego;
przedsiębiorstw państwowych, dla których organy wyżej określone pełniły funkcję organy założycielskiego;
zakładów i innych jednostek organizacyjnych podporządkowanych tym organom.
Natomiast mienie państwowe służące użyteczności publicznej, należące w dniu wejścia ustawy ( 10.5.90) do:
rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia wojewódzkiego;
przedsiębiorstw państwowych, dla których organy wyżej określone pełniły funkcję organy założycielskiego;
zakładów i innych jednostek organizacyjnych podporządkowanych tym organom.
-przekazywano jako mienie komunalne gminom i związkom gmin, jeżeli było ono niezbędne do wykonywania ich zadań. W sprawach komunalizacji mienia państwowego orzekał wojewoda.
3. Wyposażenie majątkowe powiatów i województw. W sprawach powiatu problematykę ta reguluje ustawa z 5.6.98 o samorządzie powiatowym. W sprawach województwa – ustawa z 5.6.98 o samorządzie województwa.
4. Kształtowanie modelu własności prywatnej.
a)Prywatyzacja mienia państwowego: w gospodarce rynkowej dominujące znaczenie przypada własności prywatnej. Własność państwa występuje w ograniczonym zakresie. Koniecznością stała się stanowiąca odwrotność nacjonalizacji, prywatyzacja mienia państwowego. Polega ona na wyzbyciu się przez państwo majątku znajdującego się w dyspozycji przedsiębiorstw państwowych na rzecz osób trzecich. Prywatyzację dzielimy na:
bezpośrednią-polegającą na rozporządzeniu wszystkimi składnikami przedsiębiorstwa przez sprzedaż, wniesienie przedsiębiorstwa do spółki, oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania.
pośrednią- następuje po komercjalizacji dokonywanej w celu prywatyzacji przedsiębiorstwa. Komercjalizacja to przekształcenie w spółkę. Prywatyzacja pośrednia polega na zbywaniu należących do Skarbu Państwa akcji.
Szczególny rodzaj prywatyzacji zaproponowano w programie „powszechnej prywatyzacji”. Programem objęto ponad 500 przedsiębiorstw. W tym celu utworzono- w formie spółek akcyjnych „narodowe fundusze inwestycyjne”. Akcje funduszy zostały rozdzielone pomiędzy obywateli przez wyemitowane świadectwa udziałowe.
b)Prywatyzacja własności rolnej skarbu państwa: ustawa z 19.10.91 o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa reguluje proces likwidacji państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej. Ustanawia Agencje Nieruchomości Rolnych i powierza jej gospodarowaniem zasobem własności rolnej Skarbu Państwa. Wskazano możliwość sprzedaży mienia lub jego części. Wskazano również możliwość wynajęcia lub wydzierżawienia nieruchomości, wniesienia mienia lub jego cześci do spółki, oddanie mienia określonemu „administratorowi”, przekazanie mienia w zarząd i zamiany nieruchomości.
c)Reprywatyzacja: oznacza przywrócenie prawa własności niegdysiejszym właścicielom znacjonalizowanego mienia w formie naturalnej lub w postaci ekwiwalentu.

Współczesna stratyfikacja własności. Istnieją różne formy własności.
1.Własność prywatna: własność przysługująca jednostkom; osobom fizycznym lub zakładanym przez nie spółkom. Majątek spółek handlowych stanowi własność prywatną poprzez udziały(akcje) osób prywatnych.
2.Własność państwowa: obejmuje ona mienie przeznaczone do wykonywania ustrojowych funkcji państwa, jak i w znacznym rozmiarze mienie natury produkcyjnej. W przeszłości istniała zasada jedności własności państwowej. Obecnie należy wyodrębnić własność Skarbu Państwa oraz własność innych państwowych osób prawnych.
a)Własność Skarbu Państwa: jest pierwotną odmianą własności państwowej. Stanowi ją wszelkie mienie, nabyte przez Skarb Państwa, przed dalszym rozporządzeniem na rzecz państwowych osób prawnych oraz mienie pozostawione definitywnie w zarządzie ststionis fisci . Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nienależącego do innych państwowych osób prawnych. W ścisłym znaczeniu własnością Skarbu Państwa jest mienie służące do wykonywania ustrojowych i społecznych zadań państwa( administracja, obrona, służba zdrowia itp.). Zarząd nad mieniem Skarbu Państwa sprawują różne państwowe jednostki organizacyjne, działając przez swoje organy ustrojowe.
b) Własność innych państwowych osób prawnych: katalog rodzajowy państwowych osób prawnych jest urozmaicony. Trzeba wyróżnić przedsiębiorstwa państwowe i banki państwowe, również jednoosobowe spółki Skarbu Państwa. Są również inne państwowe osoby prawne: Polska Akademia Nauk, państwowe szkoły wyższe itp. Posiadają one przydzielone mienie państwowe dla wykonywania swych zadań.
c) Zasoby własności rolnej Skarbu Państwa: duży odsetek zasobów własności państwowej stanowi mienie rolnicze. Powołano do życia Agencję Nieruchomości Rolnych . Jest ona państwową osoba prawną. Skarb Państwa powierzył agencji wykonywanie prawa własności i innych praw rzeczowych na jego rzecz. Dokonana więc została likwidacja państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej (PGR-y). Agencja gospodaruje zasobem własności rolnej Skarbu Państwa. Agencja ma możliwość sprzedaży mienia lub jego części. Wskazano również możliwość wynajęcia lub wydzierżawienia nieruchomości, wniesienia mienia lub jego części do spółki, oddanie mienia określonemu „administratorowi”, przekazanie mienia w zarząd i zamiany nieruchomości.
3. Własność samorządowa:
a)własność komunalna: mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych komunalnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw. Pierwotne źródło omawianej własności stanowił proces komunalizacji mienia państwowego. Własność komunalna gmin stanowi majątek nieprzysługujący innym komunalnym osobom prawnym. Z zasady jest to nieprodukcyjny majątek służący wykonywaniu zadań publicznych gminy. Gmina mieniem komunalnym zarządza poprzez swoje organy lub specjalnie utworzone jednostki organizacyjne pozbawione osobowości prawnej (zakładu , urzędy).
Formą komunalnych osób prawnych są jednoosobowe spółki handlowe gmin. Tworzenie komunalnych spółek handlowych powinno służyć prowadzeniu działalności z zakresu użyteczności publicznej. Poza sferą użyteczności publiczne gminy mogą tworzyć spółki handlowe, jeżeli:
istnieją niezaspokojone potrzeby wspólnoty mieszkaniowej na rynku lokalnym;
występujące w gminie bezrobocie w znacznym stopniu wpływa ujemnie na poziom życia wspólnoty.
Gmina nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania innych gminnych osób prawnych, a one nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania gminy.
b)własność powiatowa: mieniem powiatu jest własność i inne prawa majątkowe nabyte przez powiat lub inne powiatowe osoby prawne.
c)własność wojewódzka: mieniem województwa jest własność i inne prawa majątkowe nabyte przez województwo lub inne wojewódzkie osoby prawne.
4. Własność osobista: brakuje legalnej definicji; własność osobistą stanowi przysługująca osobom fizycznym własność rzeczy przeznaczonych do zaspokojenia osobistych potrzeb materialnych i kulturalnych właściciela i jego bliskich.

III. Treść prawa własności.

WŁASNOŚĆ – Prawo własności – podstawowe, najmocniejsze prawo rzeczowe.
Prawo własności w Konstytucji: art. 20 – „Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej, własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych stanowi podstawę ustroju gospodarczego RP”; art. 21 „RP chroni prawo własności i prawo dziedziczenia”; art. 64 ust. 1 „Każdy ma prawo do własności, innych prawa majątkowych oraz prawo dziedziczenia” ust. 2 „Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej” ust. 3 „Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności”. Oprócz Konstytucji również kodeks cywilny definiuje w art. 44 własność – mieniem jest własność i inne prawa majątkowe.
PODMIOT PRAWA WŁASNOŚCI – podmiotem może być każda osoba fizyczna, prawna poza wyjątkami określonymi w przepisach prawa, np. cudzoziemiec nie może być podmiotem prawa własności póki nie otrzyma zezwolenia ministra MSWiA; z art. 140 k.c. właściciel może w granicach określonych w tym artykule korzystać z rzeczy z wyłączeniem innych osób, to oznacza, że każdy kto nie jest właścicielem zobowiązany jest powstrzymać się od wszelkiej ingerencji w sferę własności.
PRZEDMIOTEM PRAWA WŁASNOŚCI – są rzeczy w rozumieniu kodeksu cywilnego – przedmioty materialne.

TREŚĆ PRAWA WŁASNOŚCI: w systemie polskiego prawa cywilnego przedmiotem własności są wyłącznie rzeczy w rozumieniu art. 45 kc. Własność jest prawem uniwersalnym (może przysługiwać każdemu). Są pewne ograniczenia (np. posiadanie broni itp.), ale nie maja większego wpływu na całość. Własność jest prawem bezterminowym. Trwa ona tak długo, jak długo istnieje rzecz będąca przedmiotem własności. Następują zaś podmiotowe zmiany własności.

Uprawnienia właściciela, które składają się na treść prawa własności: (pozytywne uprawnienia właściciela)
1. ius possidendi – jest to uprawnienie do posiadania; posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto nia włada jak właściciel. Przede wszystkim posiadaczem jest właściciel.
2. ius utendi – to uprawnienie do korzystania, używania rzeczy, czyli także uprawnienie, które nie polega na czerpaniu pożytków; właściciel morze korzystać z rzeczy, pobierać z niej pożytki naturalne( np. płody), cywilne ( dochody). Właściciel może również pobierać inne dochody niż naturalne i cywilne.
3. ius fruendi – to uprawnienie do pobierania pożytków i innych przychodów z rzeczy; właściciel może z rzeczy pobierać pożytki naturalne( np. płody) i cywilne ( dochody). Właściciel może również pobierać inne dochody niż naturalne i cywilne
4. ius abutendi – to uprawnienie do dyspozycji faktycznych rzeczą, tzn. prawo do przetworzenia rzeczy, zużycia jej, a nawet zniszczenia;
5. ius disponendi – uprawnienie do rozporządzania rzeczą obejmuje dwojakiego rodzaju uprawnienia:
a)uprawnienie do wyzbycia się własności rzeczy, które może nastąpić przez zrzeczenie się własności lub przez przeniesienie własności na inną osobę lub przez rozporządzenie własnością na wypadek śmierci; mamy tu do czynienia z pochodnym, translatywnym nabyciem prawa własności przy jego utracie przez dotychczasowego właściciela.
b)uprawnienie do obciążenia rzeczy, np. oddanie rzeczy w dzierżawę. Formą obciążenia własności rzeczy jest przede wszystkim ustanowienie ograniczonych praw rzeczowych.
c)Zniesienie prawa własności; zaliczyć tu można porzucenie rzeczy lub zniszczenie jej.
Granice prawa własności. Prawo własności nie jest prawem absolutnym, nie daje absolutnej władzy nad rzeczą. Korzystanie z prawa własności musi odbywać się w pewnych granicach wyznaczonych przez:
1. ustawy (o charakterze publiczno-prawnym z zakresu prawa administracyjnego, np. Ustawa z 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym – zgodnie z tą ustawą ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują wraz z innymi przepisami sposób wykonywania własności nieruchomości);
2. zasady współżycia społecznego;
3. społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa własności – chodzi tu o korzystanie, rozporządzanie rzeczą zgodnie z jej społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy.
Art. 144 – ogranicza prawo własności; art. 144 do 154 – artykuły o prawie sąsiedzkim.

IV. Własność nieruchomości- problematyka korzystania z nieruchomości.

Przestrzenne granice prawa własności:
1. Geodezyjne oznaczenie nieruchomości. Nieruchomości to części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. Nieruchomość gruntowa jest zawsze rzeczą oznaczoną co do tożsamości. Jej oznaczenie przedmiotowe następuje przez wskazanie granic geodezyjnych( na poziomej powierzchni). Granice nieruchomości są ujawnione ewidencji gruntów i budynków. Dane z ewidencji gruntów(granice położenie powierzchnia itp.) stanowią podstawę oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej. W terenie granice nieruchomości oznacza się za pomocą geodezyjnych znaków granicznych.
2. Pionowy zasięg własności nieruchomości. Własność gruntu rozciąga się na przestrzeń nad i pod jego powierzchnią. Nieruchomość gruntowa przedstawia się więc jako 3-wymiarowa bryła geometryczna.
3. Postanowienia prawa wodnego. Postanowienie, że własność gruntu rozciąga się na przestrzeń nad i pod powierzchnia gruntu nie uchybia przepisom regulującym prawo do wód. Wody stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu są wodami publicznymi (chodzi również o wody podziemne).
4. Postanowienia prawa geologicznego i górniczego. Złoża kopalin niestanowiące części składowych nieruchomości gruntowej są własnością Skarbu Państwa.
5. granice przestrzenne nieruchomości budynkowych. Sam budynek stanowi zindywidualizowany przedmiot własności. Jego granice są fizycznie widoczne.
6. granice przestrzenne nieruchomości lokalowych. Odrębną nieruchomość może stanowić jedynie lokal „samodzielny”, stanowiący określony zespół izb wraz z pomieszczeniami pomocniczymi, a spełnienie wymagań samodzielności stwierdza starosta w formie zaświadczenia.
Prawo sąsiedzkie:– odnoszi się do nieruchomości sąsiednich i sąsiadujących. Nieruchomości sąsiednie – to takie, że między A i B są inne nieruchomości, nie graniczą jedną granicą, działania jednej z nich oddziaływają na pozostałe. Nieruchomości sąsiadujące – mają wspólne granice. Zadaniem prawa sąsiedzkiego jest zapobieganie konfliktom.
1. Ograniczenie dopuszczalnych immisji. Oddziaływanie na grunty sąsiednie nazywamy immisjami. Immisja – naruszający działa na własnym gruncie, ale skutki jego działań są widoczne na gruntach sąsiednich. Faktyczne, fizyczne wtargnięcie – działania odbywają się na cudzym gruncie.
Rodzaje immisji:
- Bezpośrednie
polegają na bezpośrednim skierowaniu pewnych substancji na sąsiednią nieruchomość za pomocą przygotowanych do tego celu urządzeń np. odprowadzenie wody deszczowej na działkę sąsiednią.
- Pośrednie:
a)materialne – polegają na przenikaniu na nieruchomość sąsiednią cząstek materii, np. pyłów, hałasu.
b)niematerialne – to oddziaływanie na psychikę właściciela sąsiedniej nieruchomości, np. wybudowanie domu pogrzebowego na osiedlu.
Immisje bezpośrednie są zakazane, natomiast pośrednie są dozwolone, czy dopuszczalne zgodnie z art. 144 k.c. o ile mieszczą się one w granicach w tym przepisie wyznaczonych – nie mogą przekraczać przeciętnej miary; dla oceny przeciętnej miary bierzemy dwa kryteria:
1. stosunki miejscowe;
2. społeczno-gospodarcze przeznaczenie nieruchomości.
Immisją nie jest działanie siły wyższej.
Ochrona właściciela przed działaniem szkodzącym immisji:
1. jest to roszczenie negatoryjne – z art. 222 §2 k.c., które obejmuje roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i roszczenie o zaniechanie naruszeń;
2. art. 415 k.c. – naruszenie musi być zawinione – kto z winy swej wyrządził szkodę jest zobowiązany do jej naprawienia;
3. art. 24 k.c. – ochrona w przypadku naruszenia dobra osobistego, np. naruszenie zdrowia wskutek hałasu.
2. Służebności w stosunkach sąsiedzkich. Szczególna role pełni służebność drogi koniecznej. Jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących co tej nieruchomości budynków gospodarczych, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej. Właścicielowi przysługuje roszczenie o ustanowienie służebności drogi koniecznej. Ustanowienia służebności drogi koniecznej może również żądać posiadacz samoistny nieruchomości. Tu może być ustanowiona jedynie służebność osobista(tylko dla niego). Możliwość ustanowienia służebności pojawia się również w razie przekraczania granicy gruntu sąsiedniego przy wznoszeniu budynku. Właściciel sąsiedniego gruntu może żądać albo wynagrodzenia za ustanowienie służebności, albo wykupienia zajętej części gruntu, jak również tej części, która na skutek budowy straciła dla niego znaczenie gospodarcze.
3. Określenie sposobu korzystania z przygranicznych pasów gruntu. „Owoce opadłe z drzewa lub krzewu na grunt sąsiedni stanowią jego pożytki.” Przypadają zatem właścicielowi sąsiedniego gruntu. Nie dotyczy to przypadku, gdy grunt sąsiedni jest przeznaczony na użytek publiczny. „Właściciel gruntu może wejść na grunt sąsiedni w celu usunięcia zwieszających się z jego drzew gałęzi lub owoców. Właściciel sąsiedniego gruntu może jednak żądać naprawienia wynikłej stąd szkody.” „ Właściciel gruntu może obciąć i zachować dla siebie korzenie pochodzące z sąsiedniego gruntu. To samo dotyczy gałęzi i owoców zwieszających się z sąsiedniego gruntu; jednakże w wypadku takim właściciel powinien uprzednio wyznaczyć sąsiadowi odpowiedni termin do ich usunięcia.”
4. Problematyka granic gruntów w prawie sąsiedzkim. Domniemywa się, że mury, płoty, miedze, rowy i inne urządzenia podobne, znajdujące się na granicy gruntów sąsiadujących, służą do wspólnego użytku sąsiadów. To samo dotyczy drzew i krzewów na granicy.(art. 154 § 1 kc). Jeżeli granice gruntu stały się sporne, zachodzi potrzeba rozgraniczenia. Postępowanie może zakończyć się ugodą. W przeciwnym wypadku decyzja rozgraniczającą wydaje wójt (burmistrz). Gdy brak jest podstaw do wydania decyzji, sprawą zajmuje się sąd.
5. Znaczenie planowania przestrzennego. Zasadnicze znaczenie odgrywa miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Ustalenia planu miejscowego kształtują, wraz z innymi przepisami, sposób wykonywania prawa własności nieruchomości. W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:
lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji celu publicznego;
sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
Korzystanie z gruntów rolnych i leśnych: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przesądza o rolniczym lub leśnym przeznaczeniu gruntu. Na cele nierolnicze i nieleśne można przeznaczać nieużytki albo te, o niższej przydatności produkcyjnej. Właściciel gruntu płaci zaś określone w ustawie opłaty na rzecz Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych z powodu wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej lub leśnej.
Natomiast grunt rolny będący częścią gospodarstwa rolnego lub stanowiący jego całość może być przeznaczony do zalesienia, jeżeli spełnia min. jeden z warunków:
jest gruntem klasy VIz, VI i V, a także klasy IV, jeżeli jego powierzchnia w łącznej powierzchni gruntu przeznaczonego do zalesienia nie przekracza 10 %,
jest gruntem położonym na stoku o średnim nachyleniu powyżej 15%,
jest gruntem zdegradowanym w rozumieniu ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych;.
i jeżeli jest przewidziany do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Korzystanie z gruntów nabytych od skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego: Nabywca nieruchomości skarbowych lub samorządowych jest zobowiązany przestrzegać określonego przeznaczenia nieruchomości. Natomiast w odniesieniu do nieruchomości przeznaczonych pod zabudowę powinien w określonym terminie dokonać inwestycji. Zmiana przeznaczenia wymaga dochowania właściwego trybu.

V. Nabycie i utrata własności.

Sposoby nabycia własności:
PIERWOTNE: nabywca nie wywodzi swojego prawa od innej osoby.
- nacjonalizacja;
- wywłaszczenie;
- zasiedzenie;
- objęcie w posiadanie samoistne rzeczy niczyjej.
POCHODNE: następca prawny na podstawie umowy nabywa własność od poprzednika prawnego. Z nabyciem pochodnym mamy do czynienia w razie przeniesienia własności (sukcesja syngularna) i dziedziczenia (sukcesja uniwersalna).
PRZENIESIENIE WŁASNOŚCI –oznacza przejście własności na podstawie umowy. Przeniesienie własności – jest to termin techniczno-prawny, zastrzeżony dla nabycia własności na podstawie umowy.
Osobę przenoszącą własność nazywamy zbywcą, a osobę na którą przechodzi własność nazywamy nabywcą.
Na przeniesienie własność (w drodze umowy) składają się dwie czynności:
1. z mocy, której zbywca zobowiązuje się przenieść własność (czynność prawna zobowiązująca, czyli umowna);
2. na mocy której dochodzi do przeniesienia własności (umowa rozporządzająca ponieważ przenosi własność).
Ogólne zasady dotyczące przeniesienia własności:
1. umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rodzi podwójny skutek, tzn. zobowiązuje zbywcę do przeniesienia własności i równocześnie własność tę przenosi;
2. umowa o przeniesienie własności jest umową konsensualną, tzn. własność przechodzi na mocy samej umowy, co do zasady nie są potrzebne elementy realne, np. wydanie rzeczy;
3. umowa o przeniesienie własności jest umową kauzalną, czyli przyczynową, tzn. że ważność przeniesienia własności zależy od ważności zobowiązania do przeniesienia własności (przeniesienie własności causa solvendi).
ad. 1
Znane są dwa systemy przeniesienia własności:
1. system niemiecki, który przyjmuje, że dla przeniesienia własności potrzebne są dwie umowy; umowa zobowiązująca nie wystarcza by przenieść własność, konieczne jest zawarcie drugiej umowy – umowy rzeczowej;
2. system prawa francuskiego, który stanowi, że dla przeniesienia własności wystarczające jest zawarcie umowy zobowiązującej do przeniesienia własności ponieważ rodzi ona dwa skutki: obligacyjny (zobowiązaniowy) i rzeczowy.
Nasz ustawodawca przyjął system francuski, a więc umowa obligacyjna sama przenosi własność. Wyrazem tej zasady w prawie polskim jest art. 155 k.c. Są wyjątki od tej zasady (podwójnego skutku), czyli takie sytuacje, w których muszą być zawarte dwie odrębne umowy:
1. jeżeli przepis szczególny tego wymaga – art. 157 §2 k.c.;
2. jeżeli strony postanowiły, że przeniosą własność po zawarciu dwóch odrębnych umów.
ad. 2
Czyli przeniesienie własności następuje na mocy samej umowy z chwilą złożenia przez strony zgodnych oświadczeń woli, a zatem solo consensu (np. w przypadku przeniesienia własności rzeczy oznaczonych co do tożsamości). Tą zasadę można wywieść z art. 155 §2 k.c. Od zasady tej są wyjątki:
1. gdy podmiotem umowy ma być rzecz ruchoma oznaczona co do gatunku (art. 155 §2 k.c.); do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy (czynność realna).
2. gdy przedmiotem umowy są rzeczy ruchome przyszłe (art. 155 §2 k.c.); tak samo jak w punkcie 1.
3. gdy zbycia rzeczy dokonuje osoba nieuprawniona do rozporządzania rzeczą, a nabywca jest w dobrej wierze (art. 169 k.c.). Nabywca w tym przypadku uzyskuje własność z chwilą wydania mu rzeczy. (umowa realna)
ad. 3
To oznacza, że nieważność lub wadliwość zobowiązania do przeniesienia własności ma ten sam skutek, że przeniesienie własności jest nieważne. Nieważność umowy przeniesienia własności wynika z samego prawa, jeśli nieważna jest umowa zobowiązująca do przeniesienia własności i nie jest wymagane stwierdzenie tej nieważności przez sąd. Wyrazem tej zasady jest art. 156 k.c.
Zobowiązanie do przeniesienia własności może wynikać:
1. z umowy – przede wszystkim umów wskazanych w art. 155 k.c.;
2. z zapisu;
3. z bezpodstawnego wzbogacenia;
4. z innego zdarzenia.
Dwa systemy określające odmienne skutki nieważności zobowiązania:
1. system niemiecki – zakłada, że nieważność zobowiązania nie powoduje nieważności przeniesienia własności; zasada abstrakcyjności – oderwania od siebie umowy zobowiązującej do przeniesienia własności o samego przeniesienia własności;
2. system francuski – ten system przyjmuje, że nieważność kauzy, czyli przyczyny, powoduje nieważność przeniesienia własności. Ten model przyjął polski ustawodawca.
Przykładem innego zdarzenia jest art. 231 k.c.

ZASIEDZENIE (art. 172 k.c.) Jest jedna z instytucji dawności . Stanowi instrument korekty pomiędzy rzeczywistym stanem posiadania, a formalnym stanem własności. Nabycie własności następuje po upływie pewnego czasu. Zasiedzenie jest pierwotnym sposobem nabycia własności. Nabycie własności przez upływ czasu. Przedmiotem zasiedzenia są prawa rzeczowe:
1. własność,
2. niektóre ograniczone prawa rzeczowe – w przypadku polskim jest to służebność gruntowa, polegająca na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia (art. 292 k.c.),
3. można zasiedzieć udział we współwłasności,
4. użytkowanie wieczyste – zasiedzenie, które przysługiwało poprzedniemu użytkownikowi wieczystemu.
Zasiedzieć można każdą nieruchomość:
1. gruntową, nawet jeśli ma urządzoną księgę wieczystą;
2. nieruchomość lokalową – stanowiącą odrębną własność, nie można zasiedzieć jednego z pokoi wchodzących w skład mieszkania stanowiącego odrębną własność,
3. nieruchomość budynkową – ale razem z prawem głównym, tzn. z użytkowaniem wieczystym.
Do 1990 roku nie można było zasiedzieć własności państwowej. Od 1 października 1990 roku można zasiedzieć własność państwową.
Przesłanki zasiedzenia nieruchomości:
1. posiadanie samoistne;
2. upływ określonego w ustawie terminu – termin ten zależy od dobrej lub złej wiary posiadacza; dobra lub zła wiara modyfikuje przesłankę drugą.
ad. 1
Czyli posiadanie takie jak właściciel, które wypełnia treść prawa własności. Posiadanie musi być nieprzerwane. Posiadania nie traci się przez przejściową utratę pod warunkiem jego przywrócenia, ani też przez przemijającą przeszkodę, która nie przerywa ciągłości. Wynika to z art. 340 i 345 k.c.
Nie może nabyć własności nieruchomości przez zasiedzenie właściciel.
Jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania albo też nastąpiło jego dziedziczenie, obecny posiadacz do czasu w którym sam posiada, może doliczyć sobie czas posiadania swojego poprzednika. Jeżeli jednak poprzednik-posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze obecny posiadacz może doliczyć sobie czas posiadania poprzednika tylko wtedy, gdy łącznie wynosi on przynajmniej 30 lat (art. 176 k.c.).
ad. 2
Do 1.X.1990 roku czas wynosił 10 lat dla posiadacza w dobrej wierze, a 20 dla w złej wierze. Od 1.X.1990 20 lat dla posiadacza w dobrej wierze, 30 w złej wierze.
Dobra wiara posiadacza występuje wtedy, gdy z przyczyn usprawiedliwionych nie wie on o tym, że nie przysługuje mu prawo własności. Nie jest w dobrej wierze ten, kto nabywa nieruchomość na własność na podstawie umowy nie mającej formy aktu notarialnego.
Kiedy musi istnieć dobra wiara? Dobra wiara musi istnieć w momencie objęcia rzeczy w posiadanie.
Skutki zasiedzenia:
1. nabycie własności przez posiadacza i wygaśnięcie prawa dotychczasowego właściciela – jest to skutek ex lege (z mocy samego prawa) – następuje w dacie upływu terminu;
2. posiadacz może wystąpić do sądu o stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie. Odbywa się to w postępowaniu nieprocesowym z udziałem dotychczasowego właściciela. Sąd wydaje postanowienie stwierdzające nabycie własności – ma charakter deklaratoryjny, tzn. stanowi dowód nabycia w drodze zasiedzenia własności i przede wszystkim jest podstawą wpisu w księdze wieczystej.
Zasiedzenie ruchomości (art. 174 k.c.):
Przesłanki:
1. posiadanie samoistne,
2. upływ trzyletniego terminu,
3. dobra wiara posiadacza.
Władanie rzeczą tak jak właściciel, nabyć na własność przez zasiedzenie ruchomości lub nieruchomości nigdy nie może posiadacz zależny.
Nie można nabyć na własność ruchomości przez zasiedzenie będąc posiadaczem w złej wierze. Co więcej dobra wiara musi trwać przez całe trzy lata.

INNE SPOSOBY NABYCIA I UTRATY WŁASNOŚCI
I. zrzeczenie się – można zrzec się:
1. własności nieruchomości (art. 179 k.c.);
2. własności ruchomości (art. 180 k.c.).
ad. 1
Jest to jednostronne oświadczenie woli właściciela, które dla swej skuteczności wymaga zgody starosty wykonującego to zadanie z zakresu administracji rządowej. To oświadczenie musi mieć formę aktu notarialnego, a zatem zrzeczenie się jest czynnością prawną jednostronną i konsensualną. Zgoda starosty jest to decyzja administracyjna i jest niezbędną przesłanką zrzeczenia się własności.
Nieruchomość, której zrzekła się właściciel staje się własnością Skarbu państwa. Skarb państwa ponosi odpowiedzialność z tej nieruchomości za jej obciążenia. Nabycie własności przez Skarb państwa traktowane jest jako pierwotne nabycie własności.
ad. 2
Następuje ono przez porzucenie rzeczy z zamiarem wyzbycia się własności. Samo porzucenie bez zamiaru nie jest traktowane jak zrzeczenie. Jest to jednostronna czynność realna, następuje je porzucenie. Taka rzecz jest rzeczą niczyją.
II. zawłaszczenie – art. 181 k.c. – przesłanki:
1. zawładnięcie rzeczy,
2. w intencji stania się właścicielem tej rzeczy – istotna jest wola wykonywania władztwa dla siebie.
Jest to czynność prawna jednostronna i realna, powoduje pierwotne nabycie własności.
Art. 182 k.c. – rój pszczół – który opuścił swoją pierwotną pasiekę jest niczyim, jeżeli właściciel nie odszukał go przed upływem 3 dni od wyrojenia.
1. rój może się ulokować w siedlisku dzikim, nie należącym do nikogo,
2. kiedy osiedli się w cudzym ulu niezajętym,
3. kiedy osiedli się w cudzym ulu zajętym.
W pierwszym przypadku właściciel może zabrać rój jako swoją własność. W drugim przypadku może domagać się wydania roju od właściciela, w którego ulu rój się osiadł za zwrotem kosztów. W trzecim przypadku rój staje się własnością tego, czyją własnością był rój w ulu z którym połączyły się oba roje.
Dotychczasowemu właścicielowi nie przysługuje w tym przypadku roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia (czyli z art. 405 i następnych k.c.).
III. znalezienie rzeczy:
1. dotyczy to rzeczy zgubionych,
2. porzuconych, z zamiarem wyzbycia się ich własności,

W razie znalezienia rzeczy zgubionej należy bezzwłocznie zawiadomić o tym osobę uprawnioną do odbioru rzeczy. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kto jest uprawniony, albo jeśli nie można ustalić miejsca zamieszkania osoby uprawnionej znalazca powinien zawiadomić o tym właściwy organ państwowy. Pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności lub rzeczy mające wartość naukową lub artystyczną znalazca powinien oddać niezwłocznie na przechowanie do właściwego organu państwowego. Jeżeli znalazca przechowuje rzecz u siebie, stosuje się odpowiednio przepis o nieodpłatnym przechowaniu. Samo przechowanie jest czynnością realną. Znaleźne: znalazca, który uczynił zadość swoim obowiązkom może żądać znaleźnego w wysokości 1:10 wartości rzeczy jeśli zgłosił swoje roszczenie najpóźniej w chwili wydania rzeczy osobie uprawnionej do odbioru. Pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności lub rzeczy mające wartość naukową lub artystyczną, które nie zostaną przez uprawnionego odebrane w ciągu roku od dnia wezwania go przez właściwy organ, a w razie niemożliwości wezwania- w ciągu 2 lat od znalezienia, staja się własnością Skarbu Państwa. Inne przeczy stają się po upływie tych samych terminów własnością znalazcy. Spotykamy się tu z postacią przemilczenia stanowiącego uzasadnienie dla utraty własności. Omówionych zasad nie stosuje się w przypadku znalezienia rzeczy w budynku publicznym(również wagon, statek inny środek transportu). W tym przypadku znalazca jest zobowiązany oddać rzecz zarządcy budynku lub środków transportu.
IV. pobieranie pożytków, przetworzenie i połączenie rzeczy ruchomych:
Jeżeli przetworzenie rzeczy było dokonane w złej wierze albo jeżeli wartość materiałów jest większa od wartości nakładu pracy, precz wytworzona staje się własnością właściciela materiałów.
Jeżeli rzeczy ruchome zostały połączone lub pomieszane w taki sposób, że przywrócenie stanu poprzedniego dułoby bardzo trudne i kosztowne, dotychczasowi właściciele stają się współwłaścicielami całości. Udziały we współwłasności oznacza się według stosunku wartości rzeczy połączonych lub pomieszanych (art. 193 § 1 kc).
Jeżeli jedna z rzeczy połączonych ma wartość znacznie większą niż pozostałe, rzeczy mniejszej wartości stają się jej częściami składowymi. art. 193 § 2 kc).

VI. Obrót nieruchomościami.

Zasadą przeniesienia własności jest: Nikt nie może przenieść więcej prawa niż sam posiada – jest to zasada niepisana, ale obowiązująca w prawie polskim. Wyjątki od tej zasady:
1. dotyczący nieruchomości – z ustawy o księgach wieczystych i hipotece wynika – zasada rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych. Z tej zasady wynika, że nabywca nieruchomości mającej urządzoną księgę wieczystą nabywa na własność na podstawie umowy nieruchomości od osoby, która niezgodnie z rzeczywistym stanem prawnym jest wpisana do księgi wieczystej jako właściciel. O ile umowa ta ma charakter odpłatny i nabywca jest w dobrej wierze.
2. dotyczący ruchomości – wynika z art. 169 k.c. – w przypadku ruchomości dowodem, że ktoś jest właścicielem wynika z faktu posiadania. Ustawodawca przyjął:
1. zbywcą rzeczy jest osoba, która nie jest właścicielem rzeczy;
2. zbywcą nie jest osoba uprawniona do rozporządzania rzeczy;
3. chodzi o rzecz ruchomą;
4. strony zawarły umowę;
5. nabywca jest w dobrej wierze;
6. zbywca włada rzeczą i wydaje ją nabywcy;
7. nabywca obejmuje rzecz w posiadanie.
Ta reguła doznaje ograniczeń, które wynikają z art. 169 §2 – jeżeli chodzi o rzecz zgubioną, skradzioną lub w inny sposób utraconą przez właściciela własność takiej rzeczy przechodzi na nabywcę na podstawie umowy zawartej z osobą nieuprawnioną do rozporządzania nią dopiero z upływem 3 lat od jej utraty przez właściciela.
Ograniczenia nabycia własności nieruchomości przez cudzoziemców
Te kwestię reguluje ustawa z 1920 roku o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Cudzoziemcy mogą nabyć na własność nieruchomość za zezwoleniem ministra MSWiA wydanego za zgodą ministra MON, a gdy chodzi o nieruchomości rolne również za zgodą ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej. Zgodnie z tą ustawą cudzoziemiec za zezwoleniem może nabyć własność nieruchomości albo prawo użytkowania wieczystego nieruchomości. Zezwolenia nie wymagają:
1. umowa przedwstępna – zobowiązująca do zawarcia umowy zobowiązującej do przeniesienia własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego;
2. jeśli chodzi o umowę zobowiązującą do przeniesienia własności nieruchomości, o ile ma ona tylko skutek obligacyjny;
3. umowa zlecenia przewidująca nabycie przez zleceniodawcę nieruchomości, o ile zleceniobiorca nie jest cudzoziemcem, natomiast zleceniodawcą jest cudzoziemiec;
4. umowa zobowiązująca do oddania nieruchomości cudzoziemcowi w używanie, np. najem, dzierżawa;
5. umowy o postanowienie ograniczonego prawa rzeczowego na rzecz cudzoziemca;
6. umowy zastrzegające prawo pierwokupu nieruchomości na rzecz cudzoziemca.
Cudzoziemiec ma prawo do nabycia współwłasności – ale musi mieć na to zezwolenie.
Nabycie na własność przez cudzoziemca nieruchomości w drodze zasiedzenia wymaga zezwolenia właściwego ministra.
Art. 166 k.c. dotyczy pierwokupu właścicieli.

Przeniesienie własności nieruchomości następuje zasadniczo mocą jednej omowy o podwójnym skutku: umowy zobowiązująco-rozporządzajacej.
Szczególne zasady obrotu nieruchomościami:
1. zakaz zastrzegania warunku i terminu. wynika z art. 157 §2 k.c. – nie można przenieść własności nieruchomości pod warunkiem lub zastrzeżeniem terminu. Nie ma natomiast przeszkód do zawarcia pod warunkiem lub zastrzeżeniem terminu umowy zobowiązującej do przeniesienia własności nieruchomości. Jeśli do tego doszło do przeniesienia własności nieruchomości potrzebne jest dodatkowe porozumienie stron obejmujące ich bezwarunkową zgodę na niezwłoczne przejście własności.
2. Wymóg formy aktu notarialnego. wynika z art. 158 k.c. – umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność. Nie zachowanie tej formy powoduje nieważność umowy. Zobowiązanie powinno być w akcie wymienione.
3. Materialna i formalna kauzalność przeniesienia własności nieruchomości. W przypadku przeniesienia własności nieruchomości mamy do czynienia z kauzalnością formalną i materialną. Czyli ważność tej czynności zależy od ważności zobowiązania(materialna kauzalność), a ponadto wymagane jest wymienienie tego zobowiązania w akcie notarialnym(formalna kauzalność).
4. Znaczenie wpisu do księgi wieczystej. W celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości prowadzi się księgi wieczyste. Wpis prawa własności do księgi wieczystej jest obowiązkowy. Właściciel jest zobowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej. J
Przeniesienie własności ruchomości nie wymaga formy aktu notarialnego poza jednym wyjątkiem: jeżeli wartość rzeczy ruchomej przekracza 2 tysiące złoty umowa powinna być sporządzana na piśmie dla celów dowodowych. Jeżeli osoba trzecia doznała szkody na skutek nieujawnienia prawa własności w księdze wieczystej, właściciel ponosi odpowiedzialność za szkodę powstałą na skutek niewykonania obowiązku bądź na skutek opieszałości w jego wykonaniu. Wpis prawa własności do księgi wieczystej ma charakter deklaratoryjny( wyjątek- odrębna własność budynków przysługująca wieczystemu użytkownikowi- wymaganie wpisu konstytutywnego).
5. Znaczenie planowania przestrzennego w zakresie obrotu nieruchomościami. Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują sposób wykonywania prawa własności nieruchomości. Nabywca nieruchomości musi również kierować się ustalonym wcześniej przeznaczeniem gruntu. Niezależnie od ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego podział nieruchomości może nastąpić w celu:
Zniesienia współwłasności nieruchomości zabudowanej co najmniej dwoma budynkami, wzniesionymi na podstawie pozwolenia na budowę, jeżeli podział ma polegać na wydzieleniu dla poszczególnych współwłaścicieli, wskazanych we wspólnym wniosku, budynków wraz z działkami gruntu niezbędnymi dla prawidłowego korzystania z tych budynków;
Wydzielenia działki gruntu znajdującej się pod budynkiem, niezbędnej dla prawidłowego korzystania z niego, jeżeli budynek ten został wzniesiony w dobrej wierze przez samoistnego posiadacza;
Wydzielenia części nieruchomości, której własność lub użytkowanie wieczyste zostały nabyte z mocy prawa;
Realizacji roszczeń do części nieruchomości, wynikających z ustaw;
Realizacji przepisów dotyczących przekształceń własnościowych albo likwidacji przedsiębiorstw państwowych lub samorządowych;
Wydzielenia części nieruchomości objętej decyzją o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej;
Wydzielenia działki budowlanej jako działki niezbędnej do korzystania z istniejącego budynku, w którym ustanowiono odrębną własność co najmniej jednego lokalu.
Podział nieruchomości następuje na podstawie decyzji wójta( burmistrza) zatwierdzającej projekt podziału.
Obrót nieruchomościami rolnymi: Ustawa z 11.4.2003 o kształtowaniu ustroju rolnego ogranicza swobodne rozporządzanie nieruchomościami rolnymi na rzecz dowolnych kontrahentów. W razie sprzedaży nieruchomości rolnej przez osobę fizyczną lub prawną, dzierżawcy tej nieruchomości przysługuje prawo pierwokupu, jeżeli umowa dzierżawcy została zawarta w formie pisemnej z datą pewną oraz była wykonywana min. 3 lata , a przy tym nabywana nieruchomość wchodzi w skład gospodarstwa rodzinnego dzierżawcy lub jest dzierżawiona przez spółdzielnię produkcji rolnej. W przypadku braku uprawnionego z tytułu prawa pierwokupu albo niewykonania przez niego tego prawa, prawo pierwokupu przysługuje Agencji Nieruchomości Rolnych.
Jeżeli przeniesienie własności nieruchomości następuje w wyniku zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży, Agencja Nieruchomości Rolnych może złożyć oświadczenie o nabyciu tej nieruchomości za zapłatą równowartości pieniężnej. Nie stosuje się tych instrumentów, gdy nabywcą jest osoba bliska rozporządzającego lub spółdzielnia produkcji rolnej, a zbyciu podlega nieruchomość stanowiąca wkład gruntowy jej członka oraz gdy w wyniku nabycia nieruchomości rolnej następuje powiększenie gospodarstwa rodzinnego do powierzchni nieprzekraczającej 300 ha. Gospodarstwo rodzinne prowadzone jest przez rolnika indywidualnego (osoba fizyczna, prowadzi gosp. Osobiście, kwalifikacje rolnicze, zamieszkuje na terenie gminy, gdzie ma nieruchomości rolne).
Obrót nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego: Obowiązuje tu ustawa z 21.8.97 o gospodarce nieruchomościami. Dotyczy ona generalnie pierwotnego obrotu nieruchomościami skarbowymi i samorządowymi. Wprowadza ona liczne ograniczenia obrotu. Zwraca uwagę ograniczenie swobody dokonywania czynności rozporządzenia darmego lub półdarmego. Nieruchomości skarbowe i samorządowe mogą być przedmiotem darowizny na cele publiczne.. Ograniczona jest możliwość sprzedaży za obniżoną cenę oraz zamiany ekwiwalentnej. Ograniczenie stanowi również zastosowanie przetargowego trybu rozporządzania nieruchomościami (przetarg obligatoryjny). Cena wywoławcza w pierwszym przetargu nie może być niższa od wartości nieruchomości, w drugim nie niższa niż 50% wartości. Wyjątkowo, w pewnych przypadkach (np. osoba z pierwszeństwem nabycia) można zastosować procedurę bezprzetargową.
Obrót nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa: obowiązuje tu ustawa z 19.10.91 o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Gospodarkę ta sprawuje Agencja Nieruchomości Rolnych. Dysponuje ona instrumentem sprzedaży nieruchomości, wykluczono zaś darowiznę nieruchomości rolnych. Sprzedaż wymaga obligatoryjnego trybu przetargowego. Wyjątkowo, w pewnych przypadkach (np. osoba z pierwszeństwem nabycia) można zastosować procedurę bezprzetargową. Cena nieruchomości nie może być niższa od wartości nieruchomości określonej przy zastosowaniu sposobów jej ustalania przewidzianych w przepisach o gospodarce nieruchomościami.

VII. Ochrona własności.

Ochrona własności wiąże się z bezwzględnym charakterem tego prawa. Do osób trzecich płynie obowiązek biernego poszanowania cudzego prawa własności. Jeżeli wbrew temu nastąpi naruszenie prawa własności, uruchamia się stosowne roszczenie ochronne, adresowane już do konkretnej osoby.
Środki ochrony własności:
1. rei vindicatio – roszczenie windykacyjne (lub też wydobywcze)
2. rei negatoria – roszczenie negatoryjne
3. roszczenia uzupełniające
4. szczególny środek ochrony własności, tj. powództwo o ustalenie prawa, wynika z art. 189 k.p.c.
ad. 1
Uregulowane w art. 222 §1 k.c. właściciel może żądać od osoby, która faktycznie włada rzeczą, aby rzecz została mu wydana, chyba, że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Roszczenie właściciela o oddanie rzeczy. Legitymację czynną ma właściciel oraz współwłaściciel. Legitymowanym biernie (pozwanym) jest każdy, który faktycznie włada rzeczą, czyli może być to posiadacz, który faktycznie włada rzeczą dla siebie, dzierżyciel (włada dla kogo innego). To roszczenie nie ulega przedawnieniu jeśli dotyczy nieruchomości. W celu zaspokojenia roszczenia windykacyjnego powinno nastąpić wydanie rzeczy w naturze, a nie jej wartości. Roszczenie windykacyjne wymaga przeprowadzenia dowodu własności. W przypadku nieruchomości mających urządzoną księgę wieczystą istnieje domniemanie prawne prawa własności właściciela.
ad. 2
Polega na tym, że może on żądać przywrócenia stanu zgodnego z prawem oraz może żądać zaniechania naruszeń. Właściciel może wystąpić albo z jednym albo z drugim, albo łącznie. Można skorzystać z roszczenia negatoryjnego jeśli nastąpiło naruszenie własności w inny sposób niż przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, np. jeżeli ktoś stosuje immisję bezpośrednią. Roszczenie negatoryjne uzasadniają jedynie zdarzenia stanowiące działanie człowieka (bezprawne). Zapadający w procesie negatoryjnym wyrok sądu musi określać ściśle obowiązki pozwanego, prowadzące do przywrócenia stanu zgodnego z prawem( roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem) lub określać rodzaj zakazanych działań pozwanego (roszczenie o zaniechanie naruszeń). Roszczenie negatoryjne jeśli dotyczy nieruchomości nie ulega przedawnieniu. Legitymowany czynni jest właściciel, współwłaściciel. Legitymowany biernie jest każdy, kto narusza własność.
ad. 3
Składają się na nie:
1. roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy,
2. roszczenie o zwrot pożytków,
3. roszczenie o odszkodowanie za szkodę spowodowaną zużyciem rzeczy.
Te roszczenia przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy.

Zakres roszczeń uzupełniających:
posiadacz w dobrej wierze (art. 244 §1 k.c.); Nie jest on zobowiązany do zwrotu wynagrodzenia za korzystanie z rzecz. Nie odpowiada za zużycie, utratę lub uszkodzenie rzecze. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania. Zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w czasie posiadania wymagalne.
posiadacz w złej wierze (art. 225 k.c.); Właściciel może wnieść roszczenie przeciwko niemu o wynagrodzenie za korzystanie z cudzej rzeczy. Posiadacz zobowiązany jest do wynagrodzenia za korzystanie z cudzej rzeczy. Taki posiadacz odpowiada za zużycie, utratę rzeczy, chyba, że uległa by ona pogorszeniu, także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego. Taki posiadacz zobowiązany jest zwrócić pożytki, jeśli ich nie zużył lub równowartość pożytków, które zużył, a także zobowiązany jest do zwrotu wartości tych pożytków, których nie uzyskał z powodu złej gospodarki.
posiadacz w dobrej wierze, który dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa (art. 224 §2 k.c.).Posiadacz – wynagrodzenie za korzystanie z cudzej rzeczy. Zobowiązany jest zwrócić pożytki, których nie zużył lub ich równowartość, jeśli je zużył. Nie jest zobowiązany do zwrotu pożytków, których nie uzyskał w związku z prowadzeniem nieprawidłowej gospodarki.Za zużycie, utratę lub pogorszenie rzeczy odpowiada tylko wtedy, gdy nastąpiły one z jego winy.
ad. 4.
Powództwo o ustalenie prawa – może je wnieść każdy kto ma interes prawny w ustaleniu tego prawa. Legitymowany czynnie musi przedstawić dowody na posiadanie interesu prawnego dla wniesienia tego powództwa.
To powództwo dąży do tego aby sąd wydał orzeczenie stwierdzające istnienie prawa, natomiast roszczenia windykacyjne i negatoryjne wiążą się z żądaniem od innej osoby spełnienia określonego świadczenia, np. wydania rzeczy.
Roszczenia posiadacza o zwrot nakładów: W granicach określonych prawem roszczeniu windykacyjnemu oraz roszczeniom uzupełniającym właściciela posiadacz może przeciwstawić własne roszczenie o zwrot nakładów na rzecz. Jeśli zaś służy mu roszczenie o zwrot nakładów, może skorzystać z prawa zatrzymania (ius retentionis), hamując w ten sposób roszczenie windykacyjne, aż do momentu zaspokojenia przysługujących mu roszczeń.
Rozliczenia co do nakładów na rzecz:
1. nakłady konieczne; Służą utrzymaniu rzeczy w należytym stanie. Umożliwiają prawidłowe z niej korzystanie, np. remonty, konserwacja.
2. nakłady użyteczne; Są ponoszone w celu ulepszenia rzeczy. Mają na celu podniesienie jej funkcjonalności.
3. nakłady zbytkowne. Jeżeli nakłady użyteczne wiążą się ze znacznym kosztem oraz służą celom luksusów, mówimy o nakładach zbytkownych.

Roszczenia od zwrotu nakładów:
1. dobra wiara posiadacza w chwili ponoszenia nakładów;
2. zła wiara posiadacza w chwili ponoszenia nakładów;
3. posiadacz w dobrej wierze ponosi nakłady po tym jak dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa lub po wyzwaniu co do zwrotu rzeczy będącej własnością państwową (art. 228 k.c.).

ad. 1
Może on żądać zwrotu nakładów koniecznych, o ile mają one pokrycie w korzyściach, które uzyskał z rzeczy. Może on żądać zwrotu nakładów innych niż konieczne, o ile zwiększają one wartość rzeczy w chwili wydania jej właścicielowi (art. 226 §1 zdanie 1).
ad. 2
Może on żądać zwrotu nakładów koniecznych i to tylko o tyle, o ile właściciel wzbogacił się jego kosztem, tzn. gdyby rzecz na skutek nakładów stała się więcej warta aniżeli przed ich dokonaniem (art. 226 §2).
ad. 3
Może on żądać zwrotu nakładów koniecznych, które dokonał po powzięciu wiadomości o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa lub też, których dokonał po wezwaniu go do zwrotu rzeczy będących własnością państwową. Może on żądać zwrotu tych nakładów, choćby nawet nie wzbogaciły one właściciela (Art. 226 §1 zdanie 2).
Roszczenia związane ze wzniesieniem budowli na cudzym gruncie:
1. roszczenia posiadacza gruntu. Posiadacz i samoistny i zależny gruntu może żądać zwrotu nakładów.
Jeżeli nakład ma postać budowli lub innego urządzenia posiadacz jak i właściciel mają roszczenie o przeniesienie na własność za odpowiednim wynagrodzeniem zajętej działki. Art. 231 k.c. – przesłanki roszczenie o przeniesienie:
może wystąpić z nim posiadacz samoistny – ten który włada rzeczą jak właściciel; ten art. ma też zastosowanie między posiadaczem a użytkownikiem wieczystym;
dobra wiara posiadacz samoistnego;
wzniesienie budowli lub innego urządzenia;
wartość tej budowli znacznie przekracza wartość zajętej na ten cel działki.
Posiadacz samoistny musi w chwili wznoszenia budowli znajdować się w dobrej wierze.
2. Roszczenia właściciela gruntu. Właściciel gruntu, na którym wzniesiono budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać , aby ten kto wzniósł budynek lub inne urządzenie, nabył od niego własność działki za odpowiednim wynagrodzeniem.

VIII. Współwłasność.

Własność tej samej rzeczy może niepodzielnie przysługiwać kilku osobom.
Podzielność prawa własności: Prawo własności można podzielić według czasu jego trwania, według treści lub współwłasność.
1. Według czasu trwania – art. 187 – przeniesienie nie jest dopuszczalne ani pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu. Nie

Gość

czy moglibyście wrzucić jeszcze raz tą książkę, bo link już nie działa? Wink

karotka · VIP

ile razy mozna pisac to samo? ;/
a dwa- link działa bez zarzutu Wink

.