Wykład 19.02.2011 - notatki

Teos_2.0 · Wysłany: Sob 12:39, 02 Kwi 2011 Temat postu: Wykład 19.02.2011 - notatki

Publiczne prawo gospodarcze – wykład 19-02-2011

Prawo gospodarcze

Prawo gospodarcze – ogół norm regulujących stosunki społeczne wynikające z podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej
(kryterium wyróżnienia prawa gospodarczego jest więc rodzaj stosunków społecznych)

Nie każdy przejaw działalności gospodarczej jest regulowany przepisami prawa gospodarczego (tylko działalność gospodarcza w znaczeniu prawnym).

Działalnością gospodarczą w ujęciu prawnym nazywamy działalność:
- wytwórczą, usługową lub handlową
- służącą zaspokajaniu cudzych potrzeb
- zawodową
- wykonywaną odpłatnie (w celu zarobkowym)
- wykonywaną na rachunek własny podmiotu, który ją prowadzi (przedsiębiorcy)
Przesłanki te muszą być spełnione łącznie.

Prawem gospodarczym są wszystkie normy regulujące stosunki społeczne powstałe w związku lub w wyniku wykonywania działalności gospodarczej, gdzie przynajmniej jedną ze stron jest przedsiębiorca lub osoba, która ubiega się o taki status.

Publiczne prawo gospodarcze („administracyjne prawo gospodarcze”)
Przepisy publicznego prawa gospodarczego obejmują przepisy regulujące:
- zakres i dopuszczalność ingerencji państwa w sferę stosunków gospodarczych (czyli na ile i w jakim zakresie państwo może wpływać na funkcjonowanie przedsiębiorców na rynku)
- ustrój gospodarczy państwa (podstawy funkcjonowania państwa w sferze stosunków gospodarczych)
- zakres wykonywania działalności gospodarczej wynikający z przystąpienia do UE (administracyjny status cudzoziemców na rynku polskim)

Prywatne prawo gospodarcze (inaczej prawo handlowe) obejmuje:
- regulacje o charakterze cywilno-prawnym odnoszące się do podmiotów zajmujących się zawodową działalnością gospodarczą (tworzenie, funkcjonowanie, likwidacja), np. prawo spółek
- prawo kontraktów zawieranych w obrocie gospodarczym
- prawo własności przemysłowej (m.in. patenty, wzory użytkowe, znaki towarowe)

Publiczne prawo gospodarcze reguluje relację państwo-przedsiębiorca.
Prywatne prawo gospodarcze reguluje relację przedsiębiorca-przedsiębiorca.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (uSDG)

- reguluje podstawowe zasady związane z podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej
- zawiera podstawowe obowiązki organów administracji publicznej względem przedsiębiorców (działania organów w relacjach z przedsiębiorcami)
- wprowadza uniwersalne prawne pojęcia – „działalność gospodarcza”, „przedsiębiorca” (są to definicje podstawowe – uSDG jest lex generalis w tym zakresie)
- wprowadza uniwersalne warunki prowadzenia legalnej działalności gospodarczej (niezależnie od dziedziny, charakteru, formy organizacyjnej, prawnej...)
- stanowi podstawową regulację prawną dotyczącą funkcjonowania przedsiębiorców zagranicznych na rynku polskim

- nowelizacje często mają karierę „medialną”, np. Przepisy dotyczące zawieszenia działalności gospodarczej, przepisy „jednego okienka” (możliwość zgłaszania wniosku o podjęcie działalności gospodarczej za pośrednictwem jednego organu administracyjnego (ewidencyjnego), który to organ przekazywał dalej wszystkie niezbędne wnioski do pozostałych organów)
- jako pierwsza w demokratycznej Polsce - ustawa o działalności gospodarczej (1988 r.) (pierwsze regulacje gospodarki rynkowej); następnie ustawa Prawo działalności gospodarczej (1999 r.) (obowiązują jeszcze jej przepisy w zakresie postępowania ewidencyjnego – do 30 czerwca 2011r.); uSDG jest konsekwencją tych ustaw, rozwinięciem regulacji konstytucyjnych i wprowadza przepisy, które wiązały się z wejściem Polski do UE

Podstawowe zasady związane z podejmowaniem i wykonywaniem działalności gospodarczej (art. 6, 17)
- szczegółowe rozwinięcie tych reguł zawierają inne przepisy uSDG lub innych aktów prawnych

I Zasada wolności gospodarczej
- jest zasadą fundamentalną wynikającą z art. 20 i 22 Konstytucji RP (podstawą ustroju gospodarczego jest społeczna gospodarka rynkowa; ograniczenia są możliwe tylko w drodze ustawy ze względu na ważny interes publiczny), art. 6 ust. 1 uSDG jest rozwinięciem tych przepisów
- z punktu publicznego prawa gospodarczego – koncentracja na uprawnieniach przedsiębiorców:
-- swoboda podjęcia działalności gospodarczej (o ile nic innego nie wynika z ustawy, przedsiębiorca ma możliwość swobodnego wyboru działalności)
-- swoboda wyboru formy organizacyjno-prawnej działalności gospodarczej (ograniczenia zawierają, np. Prawo bankowe, ustawa o adwokaturze i radcach prawnych)
-- wybór sfery, zakresu działalności gospodarczej (wyjątkami są działalności reglamentowane – ustawowe ograniczenia w dostępie do działalności gospodarczej, np. Konieczność uzyskania koncesji, zezwoleń, licencji, zgód, system działalności regulowanej)
-- swoboda zatrudnienia pracowników
-- swoboda konkurowania z innymi przedsiębiorcami
-- swoboda sposobu wykonywania działalności gospodarczej
-- swoboda czasu trwania działalności gospodarczej
-- swoboda zmiany profilu działalności gospodarczej
- jest zasadą, która nigdy nie ma charakteru absolutnego (praktycznie nieosiągalny jest brak ograniczeń w działalności gospodarczej – ponieważ zasada wolności gospodarczej może być respektowana w sposób węższy lub szerszy, mówiąc o niej należy brać pod uwagę ilość i restrykcyjność ograniczeń, przykładowo w prawie polskim ilość dziedzin działalności, w których wymagane jest uzyskanie koncesji jako najbardziej restrykcyjnego środka ograniczającego – art. 46 uSDG)
- zasada ta wynika nie tylko z deklaracji ogólnych, ale powinna być interpretowana z całości przepisów – sprawdzane są konkretne uregulowania dotyczące dopuszczenia prowadzenia działalności gospodarczej (w prawie polskim jest to wpis do odpowiedniej ewidencji), rozwiązania powinny być łatwe (niekłopotliwe), proste, precyzyjnie określone
- rozszerzenie tej zasady wynika z przystąpienia Polski do UE – regulacje funkcjonowania rynku wewnętrznego (zniesienie granic, wprowadzenie podstawowych swobód rynkowych – przepływu towarów, pracowników, usług, kapitału i płatności, swobody przedsiębiorczości – Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej); w ujęciu unijnym swoboda działalności gospodarczej rozszerza się na terytorium innego państwa należącego do UE – art. 18 TofUE (zakaz dyskryminacji ze względu na przynależność państwową)
- art. 13 uSDG – przepisy dotyczące osób zagranicznych, rozdział 6 uSDG – dotyczący przedsiębiorców zagranicznych, stanowią rozwinięcie zasad prawa unijnego

II Zasada równości przedsiębiorców
- ma podłoże historyczne, kiedy w zależności od formy organizacyjnej lub formy własności różnie traktowano przedsiębiorców przez organy administracji (uprzywilejowanie form gospodarki uspołecznionej)
- organy administracji nie mogą w sposób zróżnicowany traktować przedsiębiorców jeśli nie ma to merytorycznego uzasadnienia
- wyjątkiem są ustawowo określone uprzywilejowane kategorie przedsiębiorców (mikroprzedsiębiorcy, mali przedsiębiorcy, średni przedsiębiorcy), którzy ze względu na swój charakter (wysokość obrotu, struktura zatrudnienia) mogą liczyć na pomoc publiczną (wsparcie państwa, np. Zwolnienia podatkowe, preferencyjne warunki kredytów, dofinansowania) z zachowaniem zasady równości i uczciwej konkurencji
- także odnosi się do równego traktowania przedsiębiorców zagranicznych

III Zasada legalizmu
- art. 6 in fine „z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa”
- dotyczy warunków podejmowania i wykonywania legalnej działalności gospodarczej dla zagwarantowania bezpieczeństwa, pewności obrotu prawnego, ochrony konsumentów (np. wpis do ewidencji, konieczność dokonywania rozliczeń, posiadanie kwalifikacji zawodowych)
- dotyczy tylko sfer działalności gospodarczej legalnej (np. przemyt, paserstwo, handel towarami wyłączonymi z obrotu – spełniają wszystkie warunki uznania za działalność gospodarczą za wyjątkiem legalizmu)

Zasady IV-VI nie zostały doprecyzowane w przepisach uSDG

IV Zasada uczciwej konkurencji
- brak legalnej definicji „konkurencji”; ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wprowadza pojęcie „czynu nieuczciwej konkurencji” jako naruszające prawo lub dobre obyczaje działanie przedsiębiorcy, które narusza interesy innych przedsiębiorców lub klientów
- brak wyznacznika pozytywnego – jeśli przedsiębiorcy nie popełniają czynów nieuczciwej konkurencji uznaje się, że respektują zasady uczciwej konkurencji

V Zasada poszanowania dobrych obyczajów
- odnosi się do klauzuli dobrych obyczajów w prawie cywilnym, jednak na gruncie prawa gospodarczego ulega zawężającej interpretacji (dobre obyczaje gospodarcze, dawniej także dobre obyczaje kupieckie)
- reguły uczciwego, rzetelnego zachowania w obrocie gospodarczym (nie odnoszą się do kwestii etycznych, religijnych)

VI Zasada ochrony słusznych interesów konsumentów
- jest zaleceniem ustawodawcy jako reguła, zgodnie z którą powinni działać przedsiębiorcy
- działanie przedsiębiorcy ma na celu zysk, więc ochrona słusznych interesów konsumentów jest zaleceniem „optymistycznym”
- znajduje rozszerzenie w innych ustawach, np. Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów - Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wdraża procedury administracyjne w przypadku naruszeń praw konsumentów, zwłaszcza przy działaniach „naruszających zbiorowe interesy konsumentów” (niezidentyfikowana liczba adresatów); jeżeli naruszenia mają charakter indywidualny – ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (środki cywilno-prawne – głównie powództwo do sądu, np. o odszkodowanie, wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści, złożenie stosownych oświadczeń woli)

Główne obowiązki (reguły postępowania) organów administracji publicznej w relacjach z przedsiębiorcami

- nie należy ich mylić z zasadami; obowiązki są standardami, które muszą być zachowane

- obowiązek udzielania przez państwo pomocy publicznej z poszanowaniem zasad równości i konkurencji
- art. 11 uSDG – organy mają obowiązek załatwiania spraw przedsiębiorców bez zbędnej zwłoki (terminy konkretne wskazuje KPA); procedury mają być odformalizowane i szybkie (dyrektywy unijne implementowane przez ustawę o świadczeniu usług na terytorium RP)
-- organy nie mogą nie przyjąć pism niekompletnych
-- organy mają obowiązek potwierdzenia przyjęcia wniosku
-- termin do załatwienia sprawy może być przedłużony tylko raz na nie dłużeej niż 2 miesiące
-- art. 11 ust. 9 – domniemanie pozytywnego rozpatrzenia wniosku w przypadku uchybienia terminu (wyjątki jedynie przy nadrzędnym interesie publicznym, np. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi)
- art. 6 ust. 2 uSDG – organy nie mogą uzależniać decyzji od nieuzasadnionych warunków czy dokumentów, które nie wynikają z przepisów prawa (np. oryginałów, poświadczonych tłumaczeń) (także wynika z Dyrektywy o usługach na rynku wewnętrznym)
- art. 10 uSDG – możliwość złożenia wniosku o interpretację przepisów wprowadzających daniny publiczne (np. podatki, obowiązkowe świadczenia na ubezpieczenia społeczne)
-- tylko względem aktualnego lub przyszłego stanu faktycznego
-- wniosek zawiera stan faktyczny i swoje stanowisko
-- jeżeli w terminie 30 dni nie ma odpowiedzi organu domniemuje się prawidłowość interpretacji przedsiębiorcy
-- odpowiedź w formie decyzji administracyjnej
-- interpretacja jest wiążąca dla organów administracji publicznej, ale niekoniecznie dla przedsiębiorcy – jeśli przedsiębiorca postąpi zgodnie z interpretacją organu administracji publicznej nie ponosi negatywnych konsekwencji (obciążeń, sankcji administracyjnych) – art. 10A uSDG
-- szczegółowe regulacje w Ordynacji podatkowej

Przedmiotowy zakres uSDG

- działalność gospodarcza (art. 2 uSDG) - zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły
- powyższa definicja jest typowym przykładem lex generalis (wyjątki, np. W przepisach podatkowych)

- kryterium ekonomicznej klasyfikacji - działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa
-- problem zaklasyfikowania do tylko jednej sfery (konieczność określenia rodzaju działalności dla celów statystycznych – na podstawie przepisów rozporządzenia Polska Klasyfikacja Działalności z 2007 r.; oznaczeń numerów i symboli wymagają rejestry – KRS, Ewidencja Działalności Gospodarczej; PKD jest zharmonizowana z przepisami unijnymi) – definicje zawierają inne akty, np. Ustawy - Prawo budowlane, prawo geologiczne i górnicze, rozporządzenie – Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług
-- działalność zawodowa (brak definicji legalnej) – zawarcie w definicji działalności gospodarczej ma na celu dopuszczenie do niej „wolnych zawodów” (pojęcie „wolnego zawodu” pojawia się często w doktrynie – utożsamiane jest z zawodami wymagającymi wysokich kwalifikacji, np. Tytułu zawodowego, wykształcenia, osobistego wykonywania, przynależności do korporacji zawodowej; w Kodeksie Spółek Handlowych art. 88 wskazuje wprost wolne zawody, które mogą być wykonywane w ramach spółki partnerskiej –m. in. adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, aptekarz, lekarz, pielęgniarka, księgowy, architekt...) - samo wykonywanie wolnego zawodu nie musi być jednoznaczne z prowadzeniem działalności gospodarczej (np. gdy nie jest wykonywane na własny rachunek a na podstawie umowy o pracę)

- kryterium sposobu wykonywania działalności – zorganizowany i ciągły
-- podkreśla profesjonalne wykonywanie działalności (intencja, brak przypadku)
-- nadanie ram organizacyjno-prawnych (dokonanie czynności proceduralnych związanych z podjęciem działalności) jest traktowane jako „zorganizowanie działalności gospodarczej”
-- charakter ciągły – planowy, powtarzalny, stanowi stałe źródło dochodów, nie jest dorywcza – przerwy w prowadzeniu działalności zgodnie z orzecznictwem SN nie stanowią argumentu za brakiem prowadzenia działalności (np. przy wypadku losowym – pożar hali produkcyjnej i konieczność prowadzenia prac remontowych nie oddziałuje na fakt prowadzenia działalności gospodarczej)
-- szczególna rola przepisów o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej (uznaje się, że dana osoba nie prowadzi działalności gospodarczej, ale ciągle posiada status przedsiębiorcy)

- kryterium celu – cel zarobkowy
-- aspekt subiektywny – kiedy przedsiębiorca ocenia, że wykonywanie działalności ma na celu osiągnięcie zysku (pryzmat intencji przedsiębiorcy)
-- aspekt obiektywny – działalność potencjalnie może wygenerować zysk
-- orzecznictwo SN najczęściej przyjmuje aspekt obiektywny
-- fakt nieosiągnięcia zysku nie jest powodem uznania nieprowadzenia działalności gospodarczej

- kryterium osobowe – działalność wykonywana we własnym imieniu (wynika z definicji przedsiębiorcy)
-- na własne ryzyko, odpowiedzialność (zarówno w sferze publicznoprawnej – daniny publiczne, wymogi administracyjne, jak i w sferze prywatnoprawnej – odpowiedzialność cywilna względem osoby trzeciej – zobowiązania, odszkodowania)

- art. 3 uSDG – wyłączenie działalności rolniczej (może być działalnością gospodarczą, ale nie stosuje się przepisów uSDG)

Podmiotowy zakres uSDG

- przedsiębiorca (art. 4) - osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
- przepisy są lex generalis w prawie gospodarczym (definicja przedsiębiorcy z art. 43^1 Kodeksu Cywilnego jest stosowana w sferze prywatnoprawnej – nie zawiera ona konieczności wpisu do ewidencji)

- kryterium podmiotowe – osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną
-- osoby fizyczne – przyjmuje się, że przedsiębiorcą mogą być tylko osoby mające pełną zdolność do czynności prawnych (tylko takie osoby mogą samodzielnie dokonywać czynności w obrocie gospodarczym; takie stanowisko często jest podzielane przez NSA – przykładowo małoletni nie może otrzymać koncesji); osoby mające ograniczoną zdolność do czynności prawnych mogą być przedsiębiorcami, ale na dokonywane czynności rozporządzająco-zobowiązujące potrzebują zgody przedstawiciela ustawowego
-- w nowej ewidencji (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) powinny się znaleźć informacje o ograniczeniu lub utracie zdolności do czynności prawnej przedsiębiorcy (nie jest to jednak automatyczna przesłanka do wykreślenia z ewidencji) – art. 25 ust. 1 pkt 13 uSDG
-- osoby prawne – zgodnie z art. 33 Kodeksu Cywilnego są nimi Skarb Państwa oraz jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną; typowymi przykładami są spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, spółki kapitałowe
-- w praktyce istnieją podmioty, które nie są tworzone w celu wykonywania działalności gospodarczej, ale przepisy, na mocy których zostały utworzone lub statuty nie wykluczają podjęcia takiej działalności (organizacje non-profit), np. Stowarzyszenia, organizacje społeczne, fundacje – są one rejestrowane w drugiej części Krajowego Rejestru Sądowego a w przypadku podjęcia działalności gospodarczej są rejestrowane w części pierwszej (rejestr przedsiębiorców)
-- „ułomne osoby prawne” - definiowane zgodnie z art. 33^1 Kodeksu Cywilnego; przykładowo: spółki osobowe (spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna), spółki kapitałowe w organizacji, wspólnoty mieszkaniowe (na mocy ustawy o własności lokali); mogą być przedsiębiorcami ponieważ mogą samodzielnie odpowiadać za zobowiązania (co do zasady - mimo że osoby fizyczne, które ją tworzą mogą odpowiadać subsydiarnie, np. Przy niewypłacalności ułomnej osoby prawnej)
-- wspólnicy w spółce cywilnej – spółka cywilna sama w sobie nie jest przedsiębiorcą (zgodnie z Kodeksem Cywilnym ma charakter umowy a nie odrębnej jednostki); wspólnicy odpowiadają osobiście za zobowiązania, w ewidencji każdy wspólnik rejestruje się odrębnie mimo że w obrocie gospodarczym spółka ma swój NIP lub płaci VAT jako spółka

- kryterium funkcjonalne (przedmiotowe) – wykonywanie działalności gospodarczej we własnym imieniu – całą odpowiedzialność (prawną, odszkodowawczą, inwestycyjną, finansową pod każdym względem) ponosi przedsiębiorca (zarówno w sferze publicznoprawnej, jak prywatnoprawnej)

- wykazanie statutu przedsiębiorcy jest istotne z punktu widzenia postępowań w sprawach gospodarczych (są to szczególne postępowania cywilne między przedsiębiorcami – art. 479^1 i następne Kodeksu Postępowania Cywilnego, m.in. sprawy o zaniechanie działalności zagrażającej środowisku, z zakresu konkurencji, telekomunikacji); sprawa w takim charakterze toczy się tylko jeśli podmioty wykażą, że są przedsiębiorcami (dowód tego stanowią wyciąg z KRS czy zaświadczenie z Ewidencji Działalności Gospodarczej)

Specjalne kategorie przedsiębiorców

Mikroprzedsiębiorcy, mali przedsiębiorcy, średni przedsiębiorcy (art. 103-110 uSDG)
- kryteria wyróżnienia:
-- średnioroczna ilość zatrudnionych pracowników
-- obrót osiągnięty w poprzednim roku obrotowym
- wskazane przepisy spełniają wymogi unijne służące określeniu kategorii przedsiębiorców mających prawo do pomocy publicznej (np. w formie dofinansowania, udzielenia kredytów na preferencyjnych warunkach, zwolnienia z podatku)
- status ten wykazuje się za każdym razem w przypadku ubiegania się o pomoc publiczną (nie uzyskuje się go, przykładowo, na podstawie decyzji administracyjnej)

Przedsiębiorcy zagraniczni – osoby zagraniczne prowadzące za granicą działalność gospodarczą (podmioty te mogą na terytorium RP tworzyć oddziały i przedstawicielstwa)

Podstawowe wymogi prowadzenia legalnej działalności gospodarczej

- wiążą się z zasadą swobody gospodarczej i zasadą legalizmu
- są obowiązkami przedsiębiorcy związanymi z prawidłową organizacją oraz ochroną podstawowych wartości życia, zdrowia, ochrony środowiska, konkurencji...
- ich celem nie jest ograniczenie dostępu (nie mają charakteru reglamentacji – są powszechne dla wszystkich przedsiębiorców), ale zapewnienie prowadzenia działalności gospodarczej w sposób bezpieczny i profesjonalny

- rejestracja działalności gospodarczej (art. 14 uSDG)
-- Ewidencja Działalności Gospodarczej (art. 7 – 7i Prawo działalności gospodarczej; dotyczy wyłącznie ewidencji do 1 lipca 2011 r.) - dla osób fizycznych
(po 1 lipca – Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej – ma już regulacje w uSDG, ale vacatio legis tych przepisów jest przesuwane z powodów organizacyjno-technicznych)
-- Krajowy Rejestr Sądowy – dla pozostałych podmiotów będących przedsiębiorcami
- w przypadku pozostałych podmiotów wpis do KRS jest niezbędny do prowadzenia działalności gospodarczej (wyjątek – spółki kapitałowe w organizacji mogą prowadzić działalność gospodarczą już wcześniej; Kodeks Spółek Handlowych zezwala na prowadzenie działalności z obowiązkiem uzyskania wpisu w terminie pół roku)
- w przypadku osób fizycznych wpis do ewidencji jest niezbędny, ale działalność gospodarcza może być podjęta już w dniu złożenia wniosku o wpis (przedsiębiorca może jednak określić, że podejmie działalność w terminie późniejszym)

Ewidencja Działalności Gospodarczej
- jest rejestrem administracyjnym prowadzonym przez organy gminy jako zadanie zlecone; właściwość miejscowa jest uzależniona od miejsca zamieszkania osoby fizycznej (osoby zagraniczne ze względu na miejsce wykonywania działalności gospodarczej); organem ewidencyjnym jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta;
- wniosek o wpis może być złożony: w formie elektronicznej do urzędu gminy (opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym), w formie pisemnej (według formularza wniosku o wpis) a także w formie listu poleconego (konieczność notarialnego poświadczenia podpisu); wniosek zawiera imię i nazwisko przedsiębiorcy, jego adres oraz rodzaj, miejsce wykonywania i czas rozpoczęcia działalności gospodarczej; wpis jest wolny od opłat
- odmowa wpisu następuje jeśli: działalność nie jest objęta przepisami ustawy, działalność została przedsiębiorcy zakazana wyrokiem sądu lub nie uzupełniono braków formalnych we wniosku w terminie
- wykreślenie z ewidencji następuje w przypadkach: orzeczenia o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej, zmianie miejsca zamieszkania, przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną (KSH nakazuje takie działanie w przypadku osiągania wysokich obrotów przez spółkę – wspólnicy są wykreślani z ewidencji a spółka jawna musi zostać wpisana do KRS)
- wpis jest czynnością materialno-techniczną, natomiast odmowa i wykreślenie następują w formie decyzji administracyjnej
- zasada jednego okienka - łącznie z wnioskiem o wpis składa się: wniosek o wpis do rejestru statystycznego (Rejestr Podmiotów Gospodarki Narodowej - REGON), o nadanie lub aktualizację numeru identyfikacji podatkowej (NIP), o rejestrację jako płatnika obowiązkowych składek na ubezpieczenia społeczne (ZUS) – organ (wójt, burmistrz lub prezydent miasta) po dokonaniu wpisu przekazuje z urzędu dołączone wnioski do właściwych urzędów
- ewidencja nie zawiera żadnych danych dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej i określenia aktualnego stanu przedsiębiorcy (zawiera jedynie informacje podane we wniosku) – stąd nie przysługują jej domniemania (np. wiarygodności), nie ma także weryfikacji tych danych

Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej
- jest systemem teleinformatycznym prowadzonym przez Ministra właściwego do spraw gospodarki
- dane podlegające wpisowi mają szerszy zakres (art. 25 uSDG, m.in. Sytuacja majątkowa przedsiębiorcy, informacje o koncesjach, informacje o zdolności do czynności prawnych)
- wniosek o wpis składany w formie elektronicznej (jeśli zostanie złożony w formie pisemnej do urzędu gminy, zostanie przetworzony na formę elektroniczną)
- brak organu ewidencyjnego (wniosek jest weryfikowany przez system komputerowy i odsyłany w przypadku nieprawidłowości)
- do wniosku o wpis także załącza się wnioski: o wpis do rejestru statystycznego (REGON), o nadanie lub aktualizację numeru NIP, o rejestrację jako płatnika w ZUSie
- domniemanie prawdziwości danych (art. 33 uSDG) – konieczność aktualizacji danych (jeśli przedsiębiorca chce się powołać na nieprawdziwość danych wobec osób trzecich, które działają w dobrej wierze, musi złożyć wniosek o aktualizację); organy administracji lub sądy mają obowiązek przesyłania informacji dotyczących działalności gospodarczej przedsiębiorcy (np. ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy, cofnięcie koncesji lub zezwolenia, ograniczenie zdolności do czynności prawnych)

- obowiązek założenia rachunku bankowego i posługiwania się nim w obrocie gospodarczym (art. 22 uSDG)
- gdy przedsiębiorca dokonuje transakcji z innym przedsiębiorcą na kwotę wyższą niż 15 000 euro, konieczny jest obrót bezgotówkowy (Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że przepis ten narusza zasadę swobody działalności gospodarczej, ale konieczność zagwarantowania bezpieczeństwa obrotu i legalności – możliwość „prania brudnych pieniędzy” - jest przeważająca)

- obowiązek posługiwania się numerem NIP w obrocie gospodarczym (art. 16 uSDG)

- obowiązek kwalifikacji zawodowych (art. 19 uSDG)
- czynności, które wymagają kwalifikacji zawodowych muszą być wykonywane przez wykwalifikowane osoby (przedsiębiorca tylko gwarantuje, że czynności będą wykonywane jedynie przez wykwalifikowane osoby – sam nie musi posiadać takich uprawnień)
- są zgodne ze swobodą prowadzenia działalności gospodarczej (orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego)
- (art. 18 uSDG) także konieczność spełnienia dodatkowych przepisów administracyjno-policyjnych, np. Z zakresu prawa budowlanego, ochrony środowiska, BHP, przeciwpożarowych, sanitarnych (ustawy szczególne wskazują dokładne warunki, ponadto określają organy kontroli i nadzoru w tym zakresie, mogą wprowadzać sankcje i przepisy karne)

- (art. 20, 21 uSDG) przepisy dotyczące odpowiednich oznaczeń przedsiębiorcy – wskazanie firmy przedsiębiorcy, adresu, identyfikacji towaru (często są to ustawy szczególne, np. Ustawa o języku polskim, o cenach)

Zawieszenie działalności gospodarczej – art. 14A uSDG
- z praktyki obrotu gospodarczego ustawowo reguluje się zawieszenie
- osoba pozostaje przedsiębiorcą, ale nie wykonuje działalności gospodarczej
- na podstawie starych przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym ZUS miał możliwość zawieszenia uznaniowego
- zawieszenie jest uzależnione od zgłoszenia przedsiębiorcy do rejestru, w którym jest ewidencjonowany
- przez okres zawieszenia przedsiębiorca nie musi płacić składek na ubezpieczenia społeczne (przedsiębiorca nie może więc zatrudniać pracowników)
- zawieszenie określa się na okres od 1 do 24 miesięcy
- przedsiębiorca może wykonywać inne czynności wynikające z przepisów, np. Przyjmowanie i regulowanie zaległych należności, uczestnictwo w postępowaniu sądowym
- jeśli przedsiębiorca nie podejmie działalności po terminie 24 miesięcy, organ wzywa do określenia chęci podjęcia działalności gospodarczej – po upływie kolejnych 30 dni w przypadku braku podjęcia działalności następuje wykreślenie z ewidencji