Pierwszy wykład

klaudia · Administrator

Zagadnienia ogólne finansów publicznych

Klasyfikacja finansów (wg prof. Komara):
Najczęściej finanse publiczne przybierają postać gromadzenia i wydatkowania pieniędzy, tworzy się zasoby, które można klasyfikować według kryteriów przedmiotowych i podmiotowych:
a) kryterium przedmiotowe – istotą jest związek między ruchem pieniądza a wywołanym przez ten ruch skutkiem materialnym, zaliczamy tutaj:
- zasoby materialne (charakteryzują się ścisłą więzią między ruchem a skutkiem – np. kupno czegoś – płacąc otrzymujemy usługę)
- zasoby redystrybucyjne/transferowe (powodują ruchy transferowe, ale nie idzie za tym skutek materialny, mają charakter bezzwrotny, np. zasiłek, opłaty, podatki, cła)
- zasoby kredytowe (tutaj także nie mamy substratów materialnych, ale takie zasoby mają charakter zwrotny, zaciągnięcie zobowiązania powoduje, że będzie je trzeba w określonym okresie spełnić, np. pożyczka, kredyt, emisja papierów wartościowych)
b) kryterium podmiotowe – łączy się z podziałem systemu finansowego państwa na ogniwa systemu finansowego (pojęcie ogniw nie jest znane ustawie, na gruncie doktryny wykształciła się definicja ogniw systemu finansowego – zróżnicowanych rodzajowo jednostek uczestniczących w systemie finansów państwa). Istnieją grupy tych jednostek:
- grupa podmiotów reprezentujących administrację państwową (ogniwo systemu budżetowego)
- grupa ogniw prowadząca działalność gospodarczą (przedsiębiorcy)
- instytucje o charakterze ubezpieczeniowym
- instytucje bankowe
- podmioty zaliczane do szeroko pojmowanej ludności
Definicje finansów:
1) prof. Stefan Ballard (def. ekonomiczna): finanse to procesy i zjawiska pieniężne, do procesów i zjawisk zaliczamy zarówno zdarzenia faktyczne i prawne, istotnym jest to, że wiążą się one z pieniądzem (pieniądz jest niezbędnym elementem dla realizowania finansów)
2) prof. Wanda Wójtowicz: finanse to pieniężny mechanizm wymiany materialnej
3) prof. Karol Ostrowski: pisał głównie o finansach państwa socjalistycznego, według niego finanse to pojęcie, które cechuje przejawy i treści działalności finansowej
4) prof. Jerzy Harasimowicz: finanse to stosunki społeczne, które powstają w związku z gromadzeniem i wydatkowaniem pieniędzy (definicja ta znalazła wyraz w ustawie o finansach publicznych). Definicja ta eksponuje dwustronność procesów zachodzących: z jednej strony aktywa, z drugiej pasywa  przychody i rozchody (w budżecie państwa) lub dochody i wydatki.
5) prof. Jaśkiewicz: finanse to zjawisko ekonomiczno-społeczne, którego treścią jest gromadzenie pieniędzy i ich rozdzielanie, według tej definicji finanse i pieniądze nie są synonimami. Finanse to ruch, transfer pieniędzy.
6) prof. Brzeziński, prof. Kalinowski: finanse to pieniężny mechanizm podziału i wymiany wartości materialnych. Działalność finansowa to czerpanie środków pieniężnych i ich przeznaczanie na realizację potrzeb.
6) prof. Borodo: finanse to kategoria ekonomiczna, obejmuje procesy społeczne, które powstają w wyniku gromadzenia i wydatkowania pieniędzy
7) prof. Kosikowski i Ruśkowski (nowsza definicja): finanse, to zasoby pieniężne, operacje na tych zasobach oparte i normy prawne dotyczące zasobów i operacji

Finanse publiczne.
Prof. Jaśkiewicz  finanse publiczne to gromadzenie i rozdzielanie zasobów pieniężnych dokonywane przez państwo lub inny związek publicznoprawny.
Prof. Brzeziński  finanse publiczne to procesy ekonomiczne wiążące się z podziałem dochodu narodowego przez podmioty prawa publicznego.
Kosikowski i Ruśkowski  Finanse publiczne, to publiczne zasoby pieniężne, operacje na tych zasobach oparte i normy prawne dotyczące zasobów i operacji.
Wg niektórych przedstawicieli doktryny istnienie finansów publicznych jest niezależne od woli ludzkiej i ma charakter obiektywny.
Prof. Kurowski  nie można mówić o finansach, lecz o gospodarce finansowej, rozumianej jako posługiwanie się pieniądzem (pogląd odosobniony).

W obecnej ustawie definicję finansów publicznych znajdujemy w art. 3. Według niej: Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem, w szczególności:
1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;
2) wydatkowanie środków publicznych;
3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
4) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;
5) zarządzanie środkami publicznymi;
6) zarządzanie długiem publicznym;
7) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

W doktrynie dokonuje się podziału finansów na:
- publiczne
- prywatne (finanse osób fizycznych)

Doktryna stara się nakreślić jasne różnice między tymi rodzajami finansów.
1) Gandemait  różnica dotyczy zapewnienia równowagi w ramach finansów: finanse prywatne opierają się na gospodarce rynkowej, natomiast realizacja określonych zadań utrudnia w zakresie finansów publicznych funkcjonowanie gospodarki rynkowej, ale istnieje szereg przejawów gospodarki rynkowej  np. wybór wykonawcy
2) w ramach finansów publicznych dysponujemy przymusem w pozyskiwaniu dochodów na realizację określonych zadań  np. egzekucja podatkowa
3) celem finansów publicznych jest zabezpieczenie interesu publicznego, celem finansów prywatnych jest zabezpieczenie interesów osób fizycznych
4) finanse publiczne – gestorem jest związek publicznoprawny
5) skala środków – dochody i wydatki prywatne przewyższają publiczne
6) w finansach publicznych stosowane są instrumenty administracyjnoprawne, w obrocie prywatnym podmioty są równorzędne
7) scentralizowane zarządzanie w finansach publicznych
8) w finansach publicznych koncentracja ogromnych funduszy następuje w rękach stosunkowo niewielkiej liczby podmiotów
9) finanse publiczne zostały poddane specyficznym regułom i procedurom

Ogólnie doktryna nie wypracowała jednolitej definicji finansów prywatnych, definiuje się je raczej na podstawie różnic.

Inny podział:
Finanse publiczne:
1) finanse państwa
2) finanse zakładów publicznych
3) operacje banku centralnego
4) finanse jednostek samorządu terytorialnego

Finanse niepubliczne:
1) finanse prywatne sensu stricto (np. finanse osób fizycznych, gospodarstw domowych, przedsiębiorców prywatnych)
2) finanse zrównane z prywatnymi (np. finanse przedsiębiorstw i banków państwowych – z wyjątkiem centralnego banku państwa)
3) finanse grupowe (np. finanse partii politycznych, fundacji, stowarzyszeń, kościołów)

System finansowy:
A) Wanda Wójtowicz: całokształt funkcjonujących w państwie uporządkowanych instytucji, które regulują gospodarkę finansową. Pojęcie systemu finansowego państwa jest szersze niż ‘finanse publiczne’. System finansów publicznych jest trzonem systemu finansowego. Do systemu nie wchodzą jednostki nienależące do sektora finansów publicznych. Podsektory: rządowy, samorządowy, ubezpieczeń społecznych.
B) Komar, Łączkowski: organizacja finansów, w skład jej wchodzi zespół urządzeń i form umożliwiający gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych
C) Harasimowicz: ogół zasad i instytucji finansowych stworzonych przez obowiązujące prawo w danym państwie i w danym czasie. Dwa rodzaje elementów:
- element materialny (instytucje) - konstrukcje prawne funkcjonujące w celu realizacji zasad
- element niematerialny - zasady systemu, regulacje wyznaczające sposób postępowania
Te dwa elementy powinny być komplementarne.
D) Borodo: złożona konstrukcja prawna, działająca w określonym celu – publicznej działalności finansowej państwa
E) Brzeziński: zespół urządzeń i instytucji prawnych o charakterze publicznym. Postuluje się by system ten opierał się na rozwiązaniach celowych i logicznych. Celem konstruowania tego systemu jest zapewnienie gromadzenia i wydatkowania środków pieniężnych.
F) Jaśkiewicz: ogół rozwiązań, instytucji, form ściśle powiązanych ze sobą, celem których jest gromadzenie i wydatkowanie zasobów pieniężnych.
G) Ostrowski: elementy te muszą być powiązane funkcjonalnie

Schemat powiązań pomiędzy ogniwami systemu finansowego państwa:
Ogniwo systemu finansowego – elementy systemu finansowego związane z funkcjonowaniem różnego rodzaju podmiotów realizujących tą samą działalność. Tradycyjnie wyróżnia się 5 takich ogniw.

system bankowo-kredytowy system ubezpieczeń

system budżetowy

system finansowy przedsiębiorców finanse ludności

Po roku 90 stopień udziału państwa w gospodarce uległ zmianie ilościowej i jakościowej. Więzi między podmiotami uległy zmianie, lecz ciągle są ze sobą powiązane i tworzą zorganizowaną całość.

System budżetowy  finanse ludności: przede wszystkim świadczenie bezzwrotne i nieodpłatne (np. świadczenia stypendialne, zasiłki), ale i wypłata wynagrodzeń w sferze budżetowej
Finanse ludności  system budżetowy: przede wszystkim świadczenia o charakterze daninowym (np. podatkowe)

System budżetowy  system finansowy przedsiębiorców: obecnie liczba przedsiębiorstw państwowych jest niewielka (ok. 1200). Pojawiły się nowe kategorie przedsiębiorstw. Mamy tutaj rozmaite świadczenia nieodpłatne, pomoc publiczna, np. dofinansowanie odsetek kredytów, zwolnienie z długu podatkowego, dotacje itp.
System finansowy przedsiębiorców  system budżetowy: rozliczenia z tytułów podatkowych, dług celny, opłata, wpłata z zysku do budżetu (przedsiębiorstwa państwowe), opłata za korzystanie ze środków otrzymanych przy założeniu, świadczenie dywidendy od jednoosobowych spółek skarbu państwa

System bankowo-kredytowy  system budżetowy: podatki i inne obciążenia
System budżetowy  system bankowo-kredytowy (oparty na bankach komercyjnych): dotacje
Kasowa obsługa budżetu państwa – generalnie NBP, pewne wyjątki BGK
Jeżeli wejdziemy do strefy euro, NBP straci te uprawnienia (na rzecz Europejskiego Banku Centralnego i Banku Gospodarstwa Krajowego)

System ubezpieczeń  system budżetowy: podatki, opłaty
System budżetowy  system ubezpieczeń: dotacje celowe
Instytucja lokat budżetowych – w PRL istniała zasada, że instytucje ubezpieczeniowe osiągały większe dochody niż wydatki. Nadwyżki te lokowano w budżecie państwa, co nie miało wiele wspólnego z lokatą, gdyż nie wracały do przedsiębiorstw, były konsumowane (traktowane jako źródło wydatków budżetowych). Obecnie lokat budżetowych już nie ma. Zakłady ubezpieczeń powinny swoje nadwyżki lokować w bezpiecznych papierach wartościowych.
Do lat 90 funkcje ubezpieczeń skupiało państwo (PZU, Warta). Do monopolistów dołączyła wtedy „Westa”. W tej chwili do obrotu dopuszczono spółki akcyjne i towarzystwa ubezpieczeniowe. Ustawodawca potraktował ich jak przedsiębiorców.

Finanse ludności  system ubezpieczeń: oparte na umowach cywilnoprawnych: z jednej strony składki, z drugiej odszkodowanie

System finansowy przedsiębiorców   finanse ludności: wynagrodzenia pracownicze, zapłata ceny za towary/usługi

Finanse ludności  system bankowo-kredytowy: opłata za korzystanie z udostępnianych środków, wynagrodzenia za obsługę i dokonywanie czynności cywilnoprawnych oraz kredyty z drugiej strony
System finansowy przedsiębiorców   system ubezpieczeń: składka i odszkodowanie (normalne relacje klient – kontrahent oparte na umowach cywilnoprawnych)
System finansowy przedsiębiorców   system bankowo-kredytowy: z jednej strony świadczenia związane z obsługą rachunków przedsiębiorstw, z drugiej strony działalność kredytowa.
System bankowy   system ubezpieczeń: opłaty bankowe i opłaty z tytułu ubezpieczenia osób fizycznych (pracowników banków), odszkodowania z drugiej strony.
Pewne podmioty mogą prowadzić zarówno działalność bankową, jak i ubezpieczeniową, np. ING

Funkcje finansów publicznych
Funkcją finansów publicznych nazywamy sposób oddziaływania, bądź osiągania zamierzonych efektów w systemie finansów publicznych.

W doktrynie wyróżnia się następujące funkcje:
1) funkcja fiskalna – termin ‘fiskalizm’ pochodzi ze Starożytnego Rzymu i związany jest z fiskusem ściągającym daniny. Termin ten obrastał cechami negatywnymi, zwłaszcza, gdy pobierane przez państwo środki nie są racjonalnie wykorzystywane. W okresie PRLu podnoszono, że w warunkach gospodarki opartej na uspołecznionych środkach produkcji nie ma ona racji bytu. Obecnie uważa się ją za funkcję podstawową, nieodzowną, niewymagającą nawet szerszego uzasadniania. Funkcja ta zmierza do pobrania i zgromadzenia środków pieniężnych, które pozwolą na zaspokojenie świadczeń publicznych (redystrybucja). Fiskalizm obejmuje nie tylko podatki, ale także cła, akcyzy
2) funkcja redystrybucyjna (rozdzielcza) – ujmowana jest jako celowe, świadome wykorzystywanie instytucji prawno-finansowych do powtórnego podziału tworzonego w państwie produktu krajowego brutto. Można mówić nawet o redystrybucji terytorialnej, przeznaczaniem środków budżetowych zgodnie z polityką państwa na określone terytoria. Realizuje się ją za pomocą – z jednej strony np. systemu podatkowego, z drugiej przez system dotacji, subwencji, zasiłków dla określonych podmiotów.
3) funkcja stymulacyjna (bodźcowa) – najczęściej utożsamiana z oddziaływaniem na poszczególne podmioty (ludność, przedsiębiorców, banki) za pomocą obietnic korzyści finansowych (np. ulg i zwolnień podatkowych) lub zagrożeń dolegliwościami finansowymi (np. pozbawienie premii w przedsiębiorstwie państwowym za niewykonanie planu produkcji). Ma ona element wspierający (np. zwiększenie produkcji, ochrona środowiska naturalnego) oraz zmiękczający (np. odsetki za nieterminową realizację zobowiązań publicznoprawnych) 4) funkcja ewidencyjno-kontrolna – niektórzy autorzy mówią o niej, jako o funkcji ubocznej (W. Wójtowicz). W warunkach gospodarki sterowanej centralnie funkcja ta miała wyraźnie kontrolny charakter (poprzez instytucję pieniądza można kontrolować sytuację gospodarczą), w warunkach demokratycznych i wolnego rynku – funkcja ta ma bardziej charakter informacyjno-ewidencyjny. Nie dotyczy bowiem sprawowania kontroli, ale polega na sygnalizowaniu pozytywnych lub negatywnych wyników procesów gospodarczych.

Prawo finansowe
Można wyodrębnić trzy sposoby definiowania prawa finansowego:
1) sensu largo – gałąź prawa, która reguluje wszystkie zagadnienia związane z funkcjonowaniem systemu finansowego;
- ustrojowe
- materialnoprawne (np. rozwiązania prawnopodatkowe)
- formalnoprawne (np. przepisy prawa podatkowego – prawa i obowiązki stron stosunku prawnopodatkowego)
2) sensu stricto – prawo finansowe narodziło się z prawa skarbowego w okresie międzywojennym. Od ‘51 r. nie ma ministra skarbu i od tego czasu powstaje prawo finansowe. Normy, które bezpośrednio dotyczą budżetu państwa i jednostek samorządu terytorialnego oraz sposobu ich funkcjonowania.
3) prawo finansowe to odrębna gałąź prawa charakteryzująca się odrębnym przedmiotem regulacji, jakim jest stosunek prawno-finansowy.

Istniał też pogląd negujący pojęcie „prawa finansowego” jako jednej gałęzi prawa. Autorzy tych poglądów wypowiadają się za odrębnym traktowaniem poszczególnych dziedzin prawa, uznawanych w warunkach gospodarki centralnie sterowanej za elementy składowe prawa finansowego (prawo budżetowe, podatkowe, celne, dewizowe i bankowe). R. Sobczak uważał, że prawo finansowe to w połowie prawo cywilne i prawo administracyjne, gdyż jako podstawę przyjmował rodzaj normy prawnej.

Definicje:
1) prof. Ostrowski – normy składające się na instytucje prawne przeznaczone wyłącznie do regulacji całokształtu operacji finansowych państwa
2) prof. Harasimowicz – ogół norm regulujących działalność finansową, struktura prawa finansowego odpowiada rodzajowi stosunków finansowych
3) prof. Wójtowicz – gałąź prawa publicznego, która reguluje prowadzenie przez podmioty prawa publicznego działalności finansowej. Prawo ma charakter publiczny, gdyż oparte jest na władztwie finansowym podmiotów prawa publicznego
4) Jaśkiewicz – regulacja stosunków wynikających z działalności finansowej
4) Brzeziński – zespół norm prawnych regulujących funkcjonowanie finansów publicznych w danym państwie  w ten sposób pozwala odróżnić finanse publiczne od prywatnych
5) Szyrocki – pomiędzy pojęciami prawa finansowego i finansów publicznych jest więź przedmiotowa (wydatkowanie i gromadzenie środków)  prawo finansowe to zespół norm prawnych regulujących stosunki społeczne związane z gromadzeniem, wydatkowaniem i rozdzielaniem środków pieniężnych
Wydaje się też, że można mówić o prawie finansowym finansów prywatnych (Kosikowski – w prawie bankowym są regulacje zarówno publiczno- jak i prywatnoprawne).
Źródła prawa finansowego:
- znaczenie szerokie  wszystkie normy, które w jakikolwiek sposób dotykają zagadnień związanych ze stosunkami prawno-finansowymi
- znaczenie wąskie  normy, które regulują przede wszystkim zagadnienia finansowe (np. ustawy podatkowe, ordynacja podatkowa – wątpliwości co do prawa bankowego)

Konstrukcja normy prawnej prawa finansowego:
Profesor Sobczak wyróżniał wśród norm prawa finansowego normy:
- odwołujące się do typowego sposobu regulacji stosunku administracyjnego (charakteryzujące się władztwem organów administracyjnych)
- mające charakter cywilistyczny

Podnosi się także, iż istnieją normy o charakterze karnym, np. ustawa karna skarbowa, regulacje związane ze stosowaniem rygorów prawa celnego, dewizowego i podatkowego. Przepisy te nie mają charakteru finansowego – charakter taki ma ich zakres regulacji opisywany dyspozycją. Przeważa jednak charakter karny, nie jest to szczególny typ norm prawa finansowego.
Norma administracyjna charakteryzuje się nierównorzędnością. Normy podatkowe oparte są właśnie na tym sposobie regulacji. Podmiot nie ma właściwie wpływu na kształtowanie decyzji podatkowej, może dążyć do jej rewizji, wzruszenia tylko poprzez określone procedury. Podmiot ma tylko teoretyczny wpływ poprzez przedstawienie organowi dokumentów, które może organ wziąć pod uwagę. Organ ma możność władczego wkraczania w sferę prawną adresata decyzji.
Normy o charakterze cywilnym zawarte są przede wszystkim w prawie bankowym, ubezpieczeniowym, regulują stosunki między przedsiębiorcami  tam wszędzie gdzie mamy stosunek równorzędności. Dowolność stosowania stosunku cywilnoprawnego ma jednak często ograniczony charakter  np. umowy adhezyjne. Ograniczenia wynikają z rodzaju produktu, zasad i mogą mieć też charakter natury obiektywnej.

Polityka finansowa i planowanie finansowe
Planowanie finansowe:
Ruśkowski, Kosikowski, Harasimowicz  zespół działań polegający na ustalaniu na przyszłość kształtowania wydatków, dochodów i nadawaniu im mocy wiążącej (plany dyrektywne). Planowanie finansowe wyróżnia element dochodów i wydatków. Ta definicja powinna być uzupełniona, gdyż obecnie ustawa o finansach publicznych określa budżet jako wydatki i dochody, przychody i rozchody. W socjalizmie plany miały charakter taki, że rozliczano z efektów, plany takie miały charakter rzeczowy i były realizowane w pewnym czasokresie  najczęściej 5 lat. W obecnej praktyce można spotkać się z programami finansowymi (o szerokim charakterze, w dłuższym przedziale czasowym, niedyrektywne), projektami (pewne założenia bez mocy wiążącej, programy przed autoryzacją) i prognozami (przewidywania co do kształtowania się gospodarki w przyszłości).

Klasyfikacja:
* ze względu na czasokres obowiązywania:
- krótkoterminowy
- średnioterminowy (3-5 lat)
- długoterminowe (> 5 lat)
* ze względu na moc wiążącą:
- dyrektywne (posiadające moc wiążącą)
- analityczne (brak mocy wiążącej)
* ze względu na zakres podmiotowy bądź przedmiotowy:
- jednostkowe (dotyczące określonych grup podmiotów)
- analityczne (dotyczące określonego przedmiotu, bądź terytorium)

Polityka finansowa:
Obejmuje procesy związane ze świadomym, racjonalnym działaniem określonych podmiotów zmierzających do osiągnięcia określonych celów za pomocą instrumentów finansowych. Z natury jest zmienna, dynamiczna. Polityka finansowa wchodzi często w skład polityki innego rodzaju (gospodarczej, społecznej). Celem polityki finansowej jest skłonienie adresatów do podjęcia lub ograniczenia, zaniechania pewnych działań. Instrumentami są np. dotacje lub podatki.

Finanse publiczne
Uregulowania konstytucyjne:
• zastrzeżenie drogi ustawowej dla najważniejszych spraw wchodzących w zakres finansów publicznych
• zakaz zaciągania pożyczek lub udzielania gwarancji i poręczeń finansowych, w następstwie których państwowy dług publiczny przekroczy 3/5 wartości rocznego produktu krajowego brutto
• uregulowanie procedury budżetowej
• możliwość uchwalenia prowizorium budżetowego
• sprawozdanie z wykonania budżetu (RM składa je Sejmowi w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego)
• pozycja, organizacja i kompetencje NBP w państwie
• założenia polityki pieniężnej: corocznie ustala je RPP i przedkłada do wiadomości Sejmowi równocześnie z przedłożeniem przez RM projektu ustawy budżetowej

Nowa regulacja z 27 sierpnia 2009 roku. Ustawa obejmuje sześć działów:
1) Zasady finansów publicznych
2) Państwowy dług publiczny
3) Wieloletni Plan Finansowy Państwa i ustawa budżetowa
4) Środki europejskie i inne środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, niepodlegające zwrotowi
5) Budżet, wieloletnia prognoza finansowa i uchwała budżetowa jednostki samorządu terytorialnego
6) Audyt wewnętrzny oraz koordynacja audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych

Środki publiczne
Obecna ustawa reguluje to zagadnienie w art. 5. Wymienione tym przepisem elementy to źródła wpływów budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

Ustawa określa:
Art. 1
1) zakres i zasady działania oraz organizację jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;
2) zakres i zasady działania agencji wykonawczych, instytucji gospodarki budżetowej i państwowych funduszy celowych;
3) zasady funkcjonowania jednostek sektora finansów publicznych w zakresie gospodarki finansowej;
4) zasady i tryb kontroli procesów związanych z gromadzeniem i rozdysponowywaniem środków publicznych oraz gospodarowaniem mieniem;
5) zasady zarządzania państwowym długiem publicznym oraz procedury ostrożnościowe i sanacyjne;
6) zasady i tryb opracowywania oraz uchwalania Wieloletniego Planu Finansowego Państwa;
7) zasady i tryb opracowywania oraz uchwalania wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego;
8) zasady i tryb sporządzania budżetu państwa w układzie zadaniowym;
9) zakres i szczegółowość oraz zasady i tryb planowania, uchwalania i wykonywania budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego;
10) szczególne zasady rachunkowości, planowania i sprawozdawczości obowiązujące w sektorze finansów publicznych;
11) zasady gospodarowania środkami publicznymi pochodzącymi z budżetu Unii Europejskiej oraz z innych źródeł zagranicznych;
12) zasady kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego oraz koordynacji kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych.

Słowniczek
art. 2
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) Ministrze Finansów - rozumie się przez to odpowiednio ministra właściwego do spraw budżetu, ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz ministra właściwego do spraw instytucji finansowych;
2) zarządzie jednostki samorządu terytorialnego - rozumie się przez to również wójta, burmistrza lub prezydenta miasta;
3) układzie zadaniowym - rozumie się przez to zestawienie odpowiednio wydatków budżetu państwa lub kosztów jednostki sektora finansów publicznych sporządzone według funkcji państwa, oznaczających poszczególne obszary działań państwa, oraz:
a) zadań budżetowych grupujących wydatki według celów,
b) podzadań budżetowych grupujących działania umożliwiające realizację celów zadania, w ramach którego podzadania te zostały wyodrębnione
- wraz z opisem celów tych zadań i podzadań, a także z bazowymi i docelowymi miernikami stopnia realizacji celów działalności państwa, oznaczającymi wartościowe, ilościowe lub opisowe określenie bazowego i docelowego poziomu efektów z poniesionych nakładów;

4) odrębnych ustawach - rozumie się przez to ustawy inne niż niniejsza ustawa oraz ustawa budżetowa;
5) środkach europejskich - rozumie się przez to środki, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1, 2 i 4;
6) organizacjach pozarządowych - rozumie się przez to organizacje pozarządowe oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.);
7) jednostce w dziale - rozumie się przez to jednostkę sektora finansów publicznych podległą ministrowi kierującemu określonym działem administracji rządowej lub przez niego nadzorowaną lub jednostkę sektora finansów publicznych obsługującą organ podległy ministrowi kierującemu określonym działem administracji rządowej lub przez niego nadzorowany;
8) dysponencie części budżetowej - rozumie się przez to kierowników jednostek oraz organy wymienione w art. 139 ust. 2, właściwych ministrów, kierowników urzędów centralnych, wojewodów oraz kierowników państwowych jednostek organizacyjnych, o których mowa w art. 114 ust. 3 pkt 2, dysponujących częściami budżetu państwa.

art. 3
Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowywaniem, w szczególności:
1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;
2) wydatkowanie środków publicznych;
3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
4) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;
5) zarządzanie środkami publicznymi;
6) zarządzanie długiem publicznym;
7) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

Sektor finansów publicznych tworzą:
1) organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały;
2) jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
3) jednostki budżetowe;
4) samorządowe zakłady budżetowe;
5) agencje wykonawcze;
6) instytucje gospodarki budżetowej;
7) państwowe fundusze celowe;
8) Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;

9) Narodowy Fundusz Zdrowia;
10) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
11) uczelnie publiczne;
12) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;
13) państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz państwowe instytucje filmowe;
14) inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, jednostek badawczo-rozwojowyvh banków i spółek prawa handlowego.

Rysunek jak wiadomo sie nie wkleił Smile

Jest to wykład ktory mialam na kompie,wiec moze sie troszke roznic od naszego wcozrajszego Smile

klaudia · Administrator

Wrzuciłby ktoś dzisiejszy wykład z finansów ?

Teos_2.0

Tak, wrzucę. Nie spodziewałem się, że mnie uprzedzisz - nie masz co w domu robić? Smile

klaudia · Administrator

No nie mam co robić jak na razie ;D

martitos3

czy mogę prosić o notatki z wykładów z soboty i niedzieli bo niestety nie mogłam być i ewentulanie jakie wiadomoci o dyżurach wykładowcy i egzaminie?? z góry dziękuję

ciociaaa · Królowa Spamu

Noo, Klaudia, oddaję Ci hołd: <hołd> ^^

Ja się męczę z GMK, to się podzielę, jak skończę rozszyfrowywać swoje hieroglify Smile

martitos3

wiadomo coś o egazminie?? w jakiej będzie formie?

Gość

opisówka, 3 zagadnienia

Lili:)

Na pierwszym wykładzie pan profesor podał 3 ustawy, o finansach publicznych, o regionalnych izbach obrachunkowych i jeszcze jedną ale nie zdążyłam zapisać. Mógłby ktoś pomóc, ma ktoś to zapisane? Smile