Dołączył: 20 Cze 2009
Posty: 576
Przeczytał: 0 tematów
Pomógł: 6 razy
Ostrzeżeń: 0/10
Skąd: z libido rodziców...
Płeć: Mężczyzna
|
|
 Wysłany: Nie 22:47, 19 Wrz 2010 Temat postu: Wykład 18.09.2010 - notatki |
|
|
Prawo samorządu terytorialnego – wykład 18.09.2010
Pojęcie samorządu
Samorząd (niem. „samodzielna administracja”) - forma samodzielnego rządzenia/administracji/zarządzania własnymi sprawami przez określoną grupę osób zwaną korporacją, wspólnotą.
Czynnik łączący grupę osób determinuje formę samorządu, np. Przynależność do określonej grupy zawodowej – samorząd zawodowy; Status ucznia – samorząd uczniowski... (samorząd terytorialny, gospodarczy, studencki...)
W przypadku samorządu terytorialnego czynnikiem łączącym grupę tworzących go osób jest fakt zamieszkania tych osób na wspólnym terytorium określonej jednostki zasadniczego podziału terytorialnego.
Brak legalnej definicji „samorządu terytorialnego” w polskim prawie!
Według Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego:
samorząd terytorialny – prawo i rzeczywista zdolność społeczności lokalnych do regulowania i kształtowania w ramach ustaw znacznej części spraw publicznych na własną odpowiedzialność dla dobra mieszkańców;
Jednostki samorządu terytorialnego
Samorząd terytorialny jest podstawową formą decentralizacji administracji publicznej.
Organy samorządu nie są hierarchicznie podporządkowane w przeciwieństwie do organów administracji rządowej. (Zasada decentralizacji ma źródło w Konstytucji RP)
1 stycznia 1999 r. - wejście w życie „ustaw ustrojowych” z roku 1998; zmiana nazwy „ustawy o samorządzie terytorialnym” na „ustawę o samorządzie gminnym”; wprowadzenie nowego podziału terytorialnego; rozszerzenie samorządu;
Od tej daty istnieją „miasta na prawach powiatu”. Według orzecznictwa są to gminy wykonujące zadania powiatu. Miastem na prawach powiatu jest gmina, która 31 XII 1998 r. utraciła status siedziby wojewody lub miała więcej niż 100 tysięcy mieszkańców.
Terminy „powiat grodzki”, „powiat ziemski” nie są używane w aktach prawnych (w rozumieniu potocznym powiat grodzki odpowiada miastu na prawach powiatu, natomiast powiat ziemski powiatowi jako jednostce samorządu terytorialnego).
Jednostki samorządu terytorialnego posiadają samodzielność i niezależność od innych podmiotów (także państwa) w granicach prawa.
Konstytucja RP określa, że „jednostki samorządu terytorialnego są samodzielne w wykonywaniu zadań publicznych” (art. 163).
Cechy jednostek samorządu terytorialnego
Atrybutem jednostek samorządu terytorialnego jest podmiotowość prawna:
a) podmiotowość publiczno-prawna
- jednostka samorządu terytorialnego może korzystać z władztwa administracyjnego (państwowego)
- jednostka samorządu terytorialnego może wchodzić w stosunki prawne z państwem (jego organami)
b) podmiotowość prywatno-prawna
- składa się na nią zdolność prawna (np. prawo własności, obowiązek naprawienia szkody) i zdolność do czynności prawnych (np. bycie stroną umów)
- jednostka samorządu terytorialnego jest samodzielnym podmiotem prawa
Aspekty samodzielności:
- samodzielność organizacyjna (strukturalna) – decydowanie o własnej strukturze wewnętrznej
- samodzielność osobowa (personalna) – dobór kadr, pracowników
- samodzielność majątkowa – prawo własności i inne prawa majątkowe
- samodzielność finansowa (zarobkowa) – prawo do określonych źródeł dochodów adekwatnych do realizacji zadań publicznych
Art. 165 ust. 2 Konstytucji RP – samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej
- ochrona sądowa z przepisu Konstytucji jest deklaracją, skonkretyzowana w odmiennych przepisach
- ochrona sądowa z przepisu Konstytucji jest podstawą do roszczeń w przypadku stwierdzenia naruszeń samodzielności
Właściwość sądu określa się w zależności od sfery działalności jednostki samorządu terytorialnego, w której stwierdzono naruszenie samodzielności (dla sfery dominium – sądy powszechne; dla sfery imperium – sądy administracyjne).
Jednostki samorządu terytorialnego
Jednostka samorządu terytorialnego – odpowiednie terytorium stanowiące część terytorium państwa (zazwyczaj odpowiada określonej jednostce zasadniczego podziału terytorialnego) i wspólnota samorządowa, którą z mocy prawa tworzą mieszkańcy;
W definicji powiatu występuje dookreślenie „lokalna wspólnota samorządowa”, w definicji województwa - „regionalna wspólnota samorządowa”.
Tworzenie, dzielenie, łączenie, znoszenie jednostek samorządu terytorialnego należy do kompetencji Rady Ministrów, która czyni to w drodze rozporządzenia.
Odpowiedni wniosek należy złożyć najpóźniej do 31 marca roku kalendarzowego, wtedy zmiana jest możliwa od 1 stycznia roku następnego. Konieczne jest przeprowadzenie konsultacji z mieszkańcami (wyniki nie są wiążące).
Województwa nie mogą być zmieniane w powyższym trybie.
Tworzenie, zniesienie, całkowity podział województwa następuje w drodze ustawy. Zwykła zmiana granic następuje w drodze rozporządzenia Rady Ministrów.
Wspólnota samorządowa
Wspólnota samorządowa jest tworzona z mocy prawa przez mieszkańców określonego terytorium.
Mieszkańcem jednostki samorządu terytorialnego jest osoba, która w danej jednostce samorządu terytorialnego przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Wspólnota samorządowa ma charakter demokracji pośredniej – wybiera ona przedstawicieli do organów samorządu terytorialnego.
Organy samorządu terytorialnego:
- stanowiące (uchwałodawcze) – Rada gminy, rada powiatu, sejmik województwa; podstawowe organy samorządowej realizacji zadań publicznych
- wykonawcze
Przepisy są zawarte w ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.
Warunki posiadania czynnego i biernego prawa wyborczego do organów samorządu terytorialnego:
- stałe zamieszkanie na terenie danej jednostki samorządu terytorialnego,
- ukończone 18 lat (najpóźniej w dniu wyborów),
- obywatelstwo polskie (wyjątek – na szczeblu gminy może być obywatelstwo jednego z krajów Unii Europejskiej),
- nie można być pozbawionym praw publicznych, ubezwłasnowolnionym, pozbawionym praw wyborczych przez Trybunał Stanu, ponadto biernego prawa wyborczego pozbawione są osoby skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne ścigane z urzędu oraz wobec których warunkowo umorzono postępowanie w sprawie o takie przestępstwo;
Post został pochwalony 0 razy
|
|
