Wykład 10.12.2011

klaudia · Administrator

Typologia programów:
Zawsze jest program kadencyjny, ale może być też program w trakcie kadencji.
PROGRAM WYBORCZY – służy tylko w kampanii wyborczej, ma określoną charakterystykę, cechy które go wyróżniają w szczególny sposób. Jest krótki i hasłowy, ma być komunikatywny, Treści zawarte w nim są ogólne , nie zawsze szczegółowe, ażeby nie można było dokonać porównania między zapowiedziami a realizacją, wynika to również z tego ze opozycja nie rządzi więc nie ma dostępu do informacji. Program ten służy zjednywaniu sobie wyborców, zwłaszcza niezdecydowanych. Znajdziemy w nim także informacje dotyczące kandydatów, ich rodzin, informacje ułatwiające kontakt, podkreślone są cechy pozytywne kandydata. Na podstawie programu ciężko wyciągnąć konkretne informacje o programie który kandydat chce realizować. Nie bardzo widoczne są różnice pomiędzy ugrupowaniami.
Dawniej programy wyborcze charakteryzowały się kolorową szatą graficzną, były szeroko kolportowane, dzis jest ich mniej, są mniej atrakcyjne.

Typologia demokracji:
Demokracja – rządy ludu.
Koncepcja amerykańskiego politologa Roberta DEAHLA – zaproponował aby przyjąć kryteria proceduralne, które są porównywalne, bo one mają charakter mierzalny. Kryteria:
1. Założył, że rządy wynikają z wolnych wyborów. Wolne wybory polegają na tym, że szeroki jest dostęp do kandydowania, choć najczęściej w praktyce pojawiają się partie jako wyłączne podmioty uprawnione do zgłaszania kandydatów.
2. Rządy są oparte o autentyczną rywalizację wyborczą. Chodzi tu o wybory alternatywne, czyli oparte o konkurencję.
3. Wybory są otwarte. To takie wybory w których tzw. bariery uczestnictwa stoją na niskim relatywnie poziomie.

Za Deahlem możemy przedstawić cztery typy demokracji:
1. Pseudodemokracja
2. Demokracja ograniczona
3. Demokracja nieskonsolidowana
4. Demokracja skonsolidowana
Dodatkowym elementem, ale o bardzo istotnym znaczeniu jest kwestia zintegrowania elit politycznych.
Elita – ta grupa, która potencjalnie rządzi obejmuje stanowiska, ma dostęp do decyzji lub te decyzje podejmuje. Elita dzieli się na frakcje. Liczba frakcji ma istotne znaczenie dla swoistości elity i jej skuteczności. Dlatego wyodrębniamy w systemach demokracji dwa typy elit:
1. Elita sfragmentaryzowana. Elita ta dzieli się na relatywnie dużo frakcji, często skłóconych. Jedna lub więcej frakcji mogą podważać system jako taki, tzn. dążą do obalenia systemu, do całkowitej jego likwidacji. Rządy takiej elity często upadają, są niestabilne, mało skuteczne. Charakterystyczny jest niski poziom konsensusu normatywnego. Konsensus normatywny dotyczy tych wartości, zasad, założeń tego systemu.
2. Elita zintegrowana normatywnie. Wysoki poziom konsensusu normatywnego, żadna frakcja nie występuje przeciwko założeniom systemu. Frakcji jest relatywnie mało. Rządy są stabilne.
Dla systemu niedemokratycznego elitę zintegrowaną ideologicznie np. PRL-owska elita charakteryzuje się istnieniem jednej dominującej frakcji, która narzuca ideologię własną chronioną przymusem państwowym. Pozostałe frakcje elity nie mają żadnej możliwości ujawniania swojego stanowiska.
Tym typom demokracji odpowiadają właściwe typy elit.
Proces demokratyzacji
Jak powstaje demokratyzacja skonsolidowana
I. Porozumienie elit poprzedzające modernizację.
Ta forma przekształceń jest charakterystyczna dla Wielkiej Brytanii i Szwecji i dotyczy okresu tzw. poprzedzającego modernizację.
Modernizacja – unowocześnienie systemu, rozwiązania modernistyczne, które kształtowały się w Europie w XIX w., to proces, który doprowadził do unowocześnienia gospodarczego, np. rozwój przemysłu.
Porozumienie elit poprzedzające modernizację
(model historyczny, ewolucja)
Ograniczona demokracja charakteryzuje się tym, że tylko część społeczeństwa ma prawa wyborcze, zgodnie z cenzusowym prawem wyborczym.
Cenzusowe prawo wyborcze jest podstawą stabilizowania się stabilnej demokracji ograniczonej. Mówimy dlatego o demokracji ograniczonej
Stabilna demokracja ograniczona stopniowo wraz z poszerzaniem prawa wyborczego, do korpusu dochodzą nowe grupy.
Ona się rozwija i następuje kooptacja nowych grup, poprzez reformy prawa wyborczego. Kooptacja nowych grup rozwija się do momentu wprowadzenia powszechnego prawa wyborczego. Wtedy jest spełniony warunek powszechności prawa wyborczego. Demokracja skonsolidowana charakteryzuje się racjonalnością elit. Elity są zdolne do porozumienia, kompromisu i to jest metoda ich działania.
Stabilna demokracja ograniczona może skręcić w innym kierunku niż kooptacja nowych grup i pójść odwrotnie, czyli wykluczając nowe grupy. Prowadzi to do pseudodemokraci i demokracji nieskonsolidowanej.