Ustawa o funkcjonowaniu banków spółdzielczych - opracowanie

Teos_2.0

Ustawa z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających - opracowanie na podstawie zagadnień zasygnalizowanych przez Profesora na ostatnim wykładzie.

Przepisy ogólne
Art. 2 - Bankiem spółdzielczym jest bank będący spółdzielnią, do którego w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie oraz w ustawie Prawo bankowe, mają zastosowanie przepisy ustawy - Prawo spółdzielcze
Bankiem zrzeszającym jest Gospodarczy Bank Wielkopolski Spółka Akcyjna w Poznaniu, Bank Polskiej Spółdzielczości Spółka Akcyjna w Warszawie, Mazowiecki Bank Regionalny Spółka Akcyjna w Warszawie oraz bank powstały w wyniku połączenia się co najmniej dwóch z tych banków jeśli zrzesza co najmniej jeden bank spółdzielczy a fundusze własne stanowią co najmniej czterokrotność kapitału założycielskiego, który wynosi 1 000 000 euro (Prawo bankowe)
Zrzeszeniem jest zrzeszenie działające na podstawie ustawy, utworzone przez bank lub banki spółdzielcze i bank zrzeszający,

Banki spółdzielcze – typy, katalog czynności bankowych
Art. 3 - Banki spółdzielcze i zrzeszające mogą należeć do Krajowego Związku Banków Spółdzielczych oraz do Związku Banków Polskich, a także innych organizacji powołanych w celu reprezentowania wspólnych interesów gospodarczych wobec organów państwowych, instytucji zagranicznych i międzynarodowych.
Art. 4 - Bank spółdzielczy jest obowiązany zrzeszyć się z bankiem zrzeszającym, na zasadach
określonych w art. 16.
Art. 5 - Bank spółdzielczy prowadzi działalność na terenie powiatu, w którym znajduje się jego siedziba oraz na terenie powiatów, w których w dniu wejścia w życie ustawy znajdują się jego placówki wykonujące czynności bankowe. Jeśli fundusze własne są wyższe niż 1 000 000 euro, lecz niższe niż 5 000 000 euro, może prowadzić działalność na terenie województwa, w którym znajduje się jego siedziba oraz na terenie powiatów, w których znajdują się jego placówki wykonujące czynności bankowe. Jeśli fundusze własne są równe lub wyższe niż 5 000 000 euro może prowadzić działalność na obszarze całego kraju. Za zgodą banku zrzeszającego, może prowadzić działalność także na terenie powiatów sąsiadujących, ale działalność obejmująca inne powiaty niż sąsiadujące, wymaga uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego.
W przypadku łączenia się banków teren działania banku przejmującego ulega powiększeniu odpowiednio.
Zmiana statutu banku spółdzielczego będąca wynikiem dostosowania terenu działania lub rozszerzenia terenu działania w związku z połączeniem nie wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego.
Art. 6 - Banki spółdzielcze mogą wykonywać następujące czynności bankowe:
- przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,
- prowadzenie innych rachunków bankowych,
- udzielanie kredytów, gwarancji bankowych,
- przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,
- udzielanie pożyczek pieniężnych, kredytów konsumenckich
- operacje czekowe i wekslowe,
- wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,
- nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,
- przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych,
- udzielanie i potwierdzanie poręczeń,
- wykonywanie innych czynności bankowych w imieniu i na rzecz banku zrzeszającego.
Banki spółdzielcze posiadające fundusze własne wyższe niż równowartość 1 000 000 euro mogą także wykonywać czynności polegające na rozliczaniu i umarzaniu pieniądza elektronicznego.
Art. 7, 8 - Za zgodą banku zrzeszającego banki spółdzielcze mogą wykonywać inne czynności bankowe, jednak zgody banku zrzeszającego nie wymaga obejmowanie lub nabywanie akcji lub
praw z akcji lub udziałów banków.
Art. 10 - Każdy członek banku spółdzielczego obowiązany jest posiadać co najmniej jeden zadeklarowany i wpłacony udział. Minimalną wysokość udziału określa statut. Udzielenie kredytu, pożyczki pieniężnej, gwarancji lub poręczenia może być uwarunkowane w statucie banku koniecznością zadeklarowania i wpłacenia co najmniej jednego udziału w tym banku.

Organizacja wewnętrzna banków spółdzielczych
Art. 11 - Rada nadzorcza banku spółdzielczego składa się co najmniej z 5 osób, będących
członkami tego banku spółdzielczego. Udział pracowników banku, będących jego członkami, nie może przekroczyć 1/5 jej składu. Osoby zajmujące stanowiska kierownicze w banku nie mogą być członkami rady nadzorczej.
Art. 12 - Zarząd banku spółdzielczego składa się co najmniej z 3 osób. Co najmniej 2 członków zarządu, w tym prezes zarządu banku spółdzielczego, powinno posiadać odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz pozostawać w stosunku pracy z tym bankiem. Prezesa zarządu banku spółdzielczego powołuje i odwołuje rada nadzorcza za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego w trybie przewidzianym w ustawie - Prawo bankowe. Z wnioskiem występuje rada nadzorcza. Pozostałych członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza na wniosek prezesa zarządu banku.
Art. 13 - Oświadczenie woli w imieniu banku spółdzielczego składają 2 członkowie zarządu lub członek zarządu i pełnomocnik lub 2 pełnomocników, ustanowionych przez zarząd. Przy zawieraniu umów rachunku bankowego oświadczenia składa członek zarządu lub pełnomocnik.
Art. 14 - Bank spółdzielczy będący akcjonariuszem banku zrzeszającego jest reprezentowany
na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy tego banku przez pełnomocnika wybranego przez radę nadzorczą w głosowaniu tajnym.
Art. 15 - Banki spółdzielcze mogą tworzyć związki rewizyjne, które przeprowadzają lustracje, badają sprawozdania finansowe, czy prowadzą działalność szkoleniową i instruktażową. Związek rewizyjny przekazuje wnioski wynikające z przeprowadzonej lustracji, opinie i raporty bankowi zrzeszającemu.

Zasady zrzeszania się banków spółdzielczych oraz zakres kompetencji banków zrzeszających
Art. 16 - Banki spółdzielcze zrzeszają się na podstawie umowy zrzeszenia z jednym bankiem zrzeszającym. Bank spółdzielczy zobowiązany jest do posiadania lub nabycia w terminie 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy co najmniej jednej akcji banku zrzeszającego. Możliwość ta musi być zapewniona.
Banki zawierają umowę według wzoru zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru Bankowego. Projekt umowy bank zrzeszający zobowiązany jest przedstawić Komisji Nadzoru Finansowego.
Komisja Nadzoru Finansowego podejmuje decyzję w sprawie zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia projektu umowy w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania projektu. Komisja Nadzoru Bankowego odmawia zatwierdzenia projektu, jeżeli umowa naruszałaby przepisy prawa, interesy klientów albo nie gwarantowałaby bezpieczeństwa gromadzonych w bankach zrzeszenia środków. Każda zmiana umowy wymaga zgody Komisji Nadzoru Finansowego.
Bank spółdzielczy może wypowiedzieć umowę z zachowaniem 6-miesięcznego okresu wypowiedzenia i zawrzeć umowę z innym bankiem zrzeszającym.
Zamiar wypowiedzenia bank spółdzielczy jest obowiązany zgłosić Komisji Nadzoru Finansowego. Komisja Nadzoru Finansowego w terminie miesiąca od dnia otrzymania zgłoszenia, gdy to wypowiedzenie mogłoby prowadzić do naruszenia przepisów prawa, interesów klientów lub zagrożenia bezpieczeństwa gromadzonych środków w banku spółdzielczym - może zalecić podjęcie działań zmierzających do usunięcia tych nieprawidłowości. W przypadku braku realizacji tych zaleceń Komisja Nadzoru Finansowego może zastosować środki nadzoru.
W przypadku wypowiedzenia umowy zrzeszenia przez bank spółdzielczy i niemożności zbycia akcji, bank zrzeszający umarza je po zakończeniu najbliższego roku obrotowego.
Art. 19 - Bank zrzeszający wykonuje, w zakresie ustalonym w statucie, czynności bankowe oraz inne, m. in.
- prowadzi rachunki bieżące zrzeszonych banków spółdzielczych, na których te utrzymują rezerwy obowiązkowe oraz przeprowadzają rozliczenia pieniężne,
- nalicza i utrzymuje rezerwę obowiązkową banków zrzeszonych na rachunku w NBP,
- prowadzi odrębny rachunek, na którym deponowane są aktywa na pokrycie funduszu ochrony środków gwarantowanych,
- wypełnia za zrzeszone banki spółdzielcze obowiązki informacyjne,
- kontroluje zgodność działalności z postanowieniami umowy zrzeszenia, przepisami prawa i statutami,
- występuje do Komisji Nadzoru Finansowego o zastosowanie środków nadzoru,
- reprezentuje zrzeszone banki w stosunkach zewnętrznych w sprawach wynikających z umowy,
- wykonuje inne czynności przewidziane w umowie zrzeszenia.

Organizacja wewnętrzna zrzeszenia
Art. 20 - Powołanie prezesa i członków zarządu banku zrzeszającego następuje na zasadach
określonych w Prawie bankowym.
Art. 21 - Prezesi zarządów banków w zrzeszeniu, wybierają spośród siebie radę zrzeszenia. Rada zrzeszenia jest organem opiniodawczo-doradczym zrzeszenia. Zakres kompetencji, tryb powoływania, odwoływania, liczbę członków i zasady funkcjonowania określa umowa zrzeszenia.
Art. 22 - Członkowie zarządów i rad nadzorczych oraz osoby zajmujące stanowiska kierownicze nie mogą zajmować się interesami konkurencyjnymi. Osobami zajmującymi stanowiska kierownicze są pracownicy podlegający bezpośrednio członkom zarządu, a w szczególności na stanowiskach głównego księgowego i kierownika (dyrektora) oddziału, z wyłączeniem
radców prawnych.

Zasady łączenia i zrzeszania się oraz współdziałania banków zrzeszających
Art. 23 - Banki zrzeszające mogą się łączyć tylko z innymi bankami zrzeszającymi w trybie przeniesienia majątku banku na bank zrzeszający w zamian za akcje. Stosunek wymiany akcji ustala się na podstawie wartości księgowej obu banków.
W przypadku połączenia się banków zrzeszających dla banków spółdzielczych obowiązująca jest umowa zrzeszenia banku przejmującego. Banki spółdzielcze zrzeszone z bankiem przejętym mogą wypowiedzieć tę umowę w okresie jednego miesiąca od daty połączenia, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia.
Połączenie się banku zrzeszającego z innym bankiem niż zrzeszający wymaga zgody Komisji Nadzoru Finansowego. Odmowa następuje, jeżeli jest możliwe połączenie z innym bankiem zrzeszającym.
Art. 24 - Banki zrzeszające mogą zawrzeć umowę o współdziałaniu. Prezesi ich zarządów tworzą radę, która określa zasady: wspólnej polityki finansowej banków zrzeszających, ujednolicania usług bankowych i systemów informatycznych a także realizowania wspólnych przedsięwzięć gospodarczych. Rada upoważnia jeden z banków do reprezentowania zrzeszonych banków, kontroli realizacji jej uchwał oraz wypowiedzenia umowy z bankami, które nie realizują uchwał rady.
Umowa określa zakres kompetencji rady, tryb jej działania oraz sposób wykonywania uchwał. Po zawarciu umowy banki mogą stosować jednolitą nazwę i znak firmowy dla utworzonych zrzeszeń.