Prawo Wyborcze

Gość

a w której grupie jesteś? ;p

Gość

21.11.2009 r.
I Zasada powszechności prawa wyborczego
II Zasada równości wyborów
2 ujęcia:
1) Równość w znaczeniu formalnym – każdy wyborca ma jeden głos; każdy wyborca ma tyle samo głosów;
Przypadki naruszenia równości wyborów:
a) Wybory pluralne – odbywały się w Wielkiej Brytanii i polegały na tym, że wyborca mógł oddawać swoje głowy w różnych okręgach wyborczych:
• Tam, gdzie było jego miejsce zamieszkania
• Tam, gdzie koncentrowały się jego interesy (tam, gdzie prowadził swoją działalność gospodarczą)
• Absolwenci uniwersytetów Oxford i Cambridge mogli głosować dodatkowo w tych miastach
b) Dodawanie dodatkowych głosów pewnym kategoriom wyborców
„równość integralna” – głowa rodziny posiadała dodatkowe głowy – kobiety i dzieci nie mogły głosować, głosy za nich oddawał mąż i ojciec (Holandia, Belgia, przełom XIX/XX w.)
Gwarancja zasady równości w znaczeniu formalnym:
• Spis wyborczy – wyborca może być uwzględniony tylko w jednym spisie wyborczym
2) Równość w znaczeniu materialnym – siła głosów każdego wyborcy jest taka sama.
Metody naruszania równości:
a) Ustanowienie stałych okręgów wyborczych (nie zmieniają się przed wyborami)
b) Metoda zmiany granic okręgów wyborczych tuż przed wyborami (metoda geografii wyborczej; GERYMANDER – gubernator stanu Nowy Jork – Gery, okręg wyborczy w kształcie salamandry)
Gwarancje zasady równości w znaczeniu materialnym:
• Granice okręgów wyborczych nie mogą naruszać granic administracyjnych państwa
• Jednolita norma przedstawicielstwa – liczba posłów wybieranych w poszczególnym okręgach obliczana jest przez podzielenie liczby mieszkańców kraju przez ogólną liczbę osłów wybieranych w okręgu
• Wybory do Parlamentu Europejskiego – nie są równe!, ponieważ liczbę mandatów podzielono wg klucza politycznego, a nie liczby mieszkańców
• Wybory do Senatu – okręgi wyborcze są bardzo duże; wybiera się 2-4 senatorów
• Wybory Prezydenta RP – cała Polska głosuje na te same osoby we wszystkich okręgach wyborczych

W wyborach do Senatu brakuje zasady równości; w każdym okręgu wyborczym wybieramy 2-4 senatorów w zależności od tego, w którym okręgu wyborczym mieszkamy; wyborca ma tyle głosów, ile senatorów można wybrać (2-3-4 głowy).
We wszystkich pozostałych wyborach są one równe – oddajemy tylko jeden głos (wolno postawić tylko jeden znak „X”)
Wybory proporcjonalne – kiedy głosujemy na poszczególne partie polityczne. Jeżeli w wyborach na listy wyborcze wyborca postawi znak „X” przy jednej liście wyborczej, głos jest ważny i policzony kandydatowi, który zajmuje najwyższe miejsce z zaznaczonych; jeżeli oddamy dwa głosy na różne partie – głos jest nieważny
2-4 mandaty senatorów – można zawsze oddać mniejszą liczbę głosów, niż maksymalna – nigdy więcej!

III Zasada bezpośredniości wyborów
Wybory bezpośrednie – polegają na tym, że wyborca głosuje na kandydata (osobę, która kandyduje do organu przedstawicielskiego)
WYBORCA –> KANDYDAT - wybory bezpośrednie
WYBORCA –> ELEKTOR –> KANDYDAT - wybory pośrednie
W Polsce wyborami bezpośrednimi są wszystkie wybory!
W sposób pośredni wybiera się np. marszałka województwa: głosujemy na radnych sejmiku wojewódzkiego, a oni wybierają marszałka.
Pośrednie wybory – wybory prezydenta Stanów Zjednoczonych
Istotą bezpośredniości wyborów jest kwestia podjęcia decyzji (uprawnienia decyzyjne), nie zaś kwestia formalnego wrzucenia głosu do urny wyborczej.
Wszystkie polskie wybory, które są bezpośrednie, mają jednocześnie charakter osobisty

IV Zasada tajności głosowania
Polega na tym, że nikt nie zna decyzji wyborczej konkretnego wyborcy.
Tajność głosowania – jest naszym obowiązkiem. Jeżeli ktoś będzie głosował jawnie, nie zostanie za to ukarany, może to nastąpić jedynie w przypadku naruszenia porządku na terenie lokalu wyborczego (przy ostentacyjnym okazywaniu na kogo głosujemy, wykrzykiwanie imienia i nazwiska kandydata)
Gwarancje tajności głosowania:
• Jednakowe karty do głosowania zadrukowane tylko z jednej strony
• Specjalne miejsca na terenie lokalu wyborczego umożliwiające oddanie głosu w sposób tajny
• Urna do głosowania, która jest zapieczętowana i nie jest przezroczysta

Zasady związane z ustalaniem wyników wyborów
System wyborczy sensu stricte
1) Wybory większościowe – głosuje się na konkretnego kandydata (nie na listę kandydatów!)
a) Wybory większościowe zgodne z zasadą większości względnej – zasada ta oznacza, że mandat zdobywa ten kandydat, który uzyskał najwięcej głosów („Zwycięzca bierze wszystko!”)
Tylko wybory do parlamentu.
W ten sposób parlamentarzystów wybierają:
• Amerykanie – Kongres (Partia Republikańska, Partia Demokratyczna)
• Brytyjczycy – Izba Gmin (Partia Konserwatywna, Partia Pracy)
System dwupartyjny:
1. Partia centrolewicowa
2. Partia centroprawicowa
Zalety:
• Stabilność sceny politycznej
• Jednoznaczny wynik wyborów
Wady:
• Partia, która uzyskuje poparcie większości wyborców, może przegrać wybory; np:
1 2 3
A 60 10 60 = 130
B 40 90 40 = 170

W tym przypadku większością głosów wygrała partia B (170), ale mimo to wybory wygrała partia A, ponieważ to ona wygrała w większej ilości okręgów
System ten nie oddaje podziałów politycznych w społeczeństwie.
W Polsce stosujemy system większości względnej w wyborach o Senatu (jest to system w okręgach wielomandatowych (2-4)) oraz w wyborach do Rady Gmin w gminach liczących poniżej 20 tys. mieszkańców.
b) Wybory większościowe zgodne z zasadą większości bezwzględnej – wybory wygrywa ten kandydat, który uzyskał bezwzględną większość głosów w okręgu (50% + 1). Są to najczęściej wybory przeprowadzane w dwóch turach.
We Francji metodą większości bezwzględnej wybiera się kandydatów do Parlamentu: w drugiej turze przeprowadza się wybory metodą większości względnej, ponieważ w drugiej turze nie mogą brać udziału kandydaci, którzy uzyskali mniej niż 15% głosów. Ponadto we Francji ukształtowała się praktyka polityczna, polegająca na tym, że partie polityczne po zakończeniu pierwszej tury zawierają sojusze partyjne, wycofując kandydatów, którzy nie mają szans na zwycięstwo. To doprowadza do ukształtowania się bloków wyborczych. Taka praktyka polityczna działa przeciwko ugrupowaniom skrajnym, z którymi nikt nie chce zawierać sojuszy politycznych.
W Polsce przeprowadza się takie wybory na Prezydenta RP oraz Wójta, Burmistrza, Prezydenta Miasta. W Polsce w drugiej turze udział bierze tylko dwóch kandydatów, którzy w pierwszej turze uzyskali największą liczbę głosów. W przypadku zrezygnowania jednego z kandydatów, udział bierze następny kandydat z największą liczbą głosów.
Może się okazać, że drugiej tury wyborów już nie będzie (np. w wyborach w 2000r. Aleksander Kwaśniewski wygrał bezwzględną liczbą głosów).
Może się również okazać, że wygrana w pierwszej turze nie przesądza o wygranej w turze drugiej, np. w wyborach w 2005r.:
• I tura:
1) Donald Tusk
2) Lech Kaczyński
• II tura:
1) Lech Kaczyński
2) Donald Tusk

To pewnie będzie na następnym wykładzie:
2) Wybory proporcjonalne
3) Wybory mieszane

Gość

Dzięki wielkie bardzo się przyda ponieważ jestem obecnie chora i zdąrze uzupełnić Smile

Gość

Hej, czy mogę liczyć na notatki z dzisiejszych wykładów? Smile

Teos_2.0

I ja! I ja! Z karnego zrobię dla Was wszystko, ale nie każcie mi siedzieć z tym gościem od wyborczego... Wink

Poza tym - Wasze zdrowie (dlatego się zerwałem...) Twisted Evil

gosia0586

czy ktoś może udostępnić notatki z 5 grudnia, albo przynajmniej napisać o czym była mowa na wykładach z góry dzięki:)

Gość

Ehh słabi mnie to, wszyscy tylko chcieliby notatki, ale żeby się podzielić to już ciężko :/

klaudia · Administrator

A o zerowce z wyborczego coś wiadomo ?

Blondi

czy mogłabym prosić o notatki z 5.12 ??? [link widoczny dla zalogowanych] plissss... Smile

Gość

hah, naiwna ;] widzisz chyba jak wszyscy aż się rwą do tego żeby dzielić się notatkami.

Teos_2.0

Eeee... Ale nam opinię szargasz Kasiu... Czy nie łatwiej powiedzieć: gdybyśmy mieli notatki, to byśmy się podzielili Wink

Gość

Hmm wybacz Teos, ale jakoś nie wierzę, żeby nikogo na wykładzie nie było i żeby nikt nie miał notatek.

karotka · VIP

kaśka wysłałam ci pw Wink

Gość

Hejo mamy pytanko orientuje sie ktos jak ma wygladac egzamin ?? test wybory czy opisowy ??

klaudia · Administrator

Opisowy.