opracwoanie

Kamila1702

Poniżej opracowanie:

OPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA URZĘDNIKÓW

1. Pojęcie funkcjonariusza publicznego.

Urzędnik- nie ma pojęcia urzędnika w kodeksie karnym; inaczej nazywa się ich:
• osobami pełniącymi funkcje publiczne (art. 115 §19 k.k.)
• funkcjonariuszami publicznymi (art. 115 §13 k.k.)

Definicja funkcjonariusza publicznego jest ważna ponieważ:
• jest podmiotem określonego przestępstwa np art. 231 k.k.- przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków
• może być przedmiotem czynności wykonawczej niektórych przestępstw np. art. 222 k.k.
• ważne jest pojęcie osoby pełniącej funkcje publiczne- funkcjonariusz publiczny wchodzi w zakres osób pełniących funkcje publiczne

Funkcjonariuszem publicznym jest między innymi (art. 115 §13 k.k.):
1. Prezydent RP,
2. poseł, senator, radny,
3. poseł do Parlamentu Europejskiego,
4. sędzia, ławnik, prokurator,
5. komornik,
6. kurator sądowy,
7. syndyk,
8. funkcjonariusz finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego

Finansowy organ postępowania przygotowawczego Organ nadrzędny
Urząd Skarbowy Właściwa miejscowo:
- izba skarbowa jeżeli chodzi o sprawy należące do właściwości US
Urząd Celny Właściwa miejscowo izba celna jeżeli chodzi o sprawy należące do właściwości izby celnej
Inspektor Kontroli Skarbowej Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej
9. osoba orzekająca w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy,
10. osoba będąca pracownikiem administracji rządowej,

Administracja rządowa (Konstytucja RP)- kieruje Rada Ministrów; w skład AR wchodzą: Prezes RM, Ministrowie, Wiceprezes RM, przewodniczący określonych w ustawie komitetów.
Przedstawicielem AR w województwie jest WOJEWODA.

W zakres AR mogą też wchodzić inne podmioty określone w ustawach szczególnych.
Warunkiem uznania tych organów za wchodzące w zakres AR konieczne jest, ażeby były one podporządkowane Radzie Ministrów albo Prezesowi RM lub poszczególnym Ministrom np. Prezes Wyższego Urzędu Górniczego- nadzór nad nim sprawuje Minister właściwy do spraw administracji publicznej.

11. osoba będąca pracownikiem innego organu państwowego

Organ państwowy- to jednostka organizacyjna państwa, która ma prawo do wyrażania woli państwa czego wyrazem jest przyznanie określonych kompetencji.
Są to np. pracownicy: kancelarii prezydenta, administracji sejmu, senatu.

12. osoba będąca pracownikiem samorządu terytorialnego,

Osoby zatrudniona w: (wg ustawy o pracownikach samorządowych z 21 listopada 2008r.)
- Urzędzie Marszałkowskim Marszałek Województwa
- Starostwie Powiatowym Starosta
- Urzędzie Gminy Wójt, Burmistrz, Prezydent Miasta
Nie wchodzą tu w zakres osoby, które pełnią czynności usługowe.
Czynności usługowe- nie mają bezpośrednio związku z kompetencjami, ale czynności te mogą służyć realizacji tych kompetencji np. goniec, sprzątaczka, majster.

13. a także inna osoba, w zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych,
14. osoba będąca pracownikiem organu kontroli państwowej lub organu kontroli samorządu terytorialnego, chyba że pełni tylko czynności usługowe,
Organ kontroli samorządu terytorialnego Regionalne Izby Obrachunkowe

15. osoby zajmujące kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej,
Instytucja Państwowa np. ZUS, uczelnie państwowe
Kierownicze stanowisko doktryna reprezentuje 2 stanowiska:
- osobą zajmującą kierownicze stanowisko jest tylko osoba, która kieruje daną instytucją całością (wg tego przepisu),
- w zakres wchodzą też osoby, które kierują jakimś szczególnym działem instytucji (ten pogląd jest bardziej akceptowany)
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 17 maja 2000r. w sprawie wymagań jakim powinny podlegać osoby na stanowiskach kierowniczych w zakładach opieki zdrowotnej określonego zakładu np. Kierownik Ośrodka Zdrowia, Kierownik Żłobka, Ordynator Szpitala.

16. funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego,

Np. Policja, Agencja Wywiadu (agencja zewnętrznej ochrony państwa, wraz z ABW zastąpiła Urząd Ochrony Państwa), Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Co do kolejnych organów są rozbieżności czy powołane zostały do ochrony bezpieczeństwa publicznego np.
- Straż Graniczna,
- Straż Ochrony Kolei- ustawa z 28 marca 2003r. o transporcie kolejowym- art. 60
pkt 2,
- Żandarmeria Wojskowa- ustawa z 24 września 2001r. o żandarmerii wojskowej i wojskowych organach porządkowych
- Funkcjonariusz Straży Miejskiej- to nie jest organ powołany do ochrony bezpieczeństwa publicznego (wynika to z ustawy, oni powołani są do ochrony porządku publicznego),
- Państwowa Straż Pożarna,
- Wojskowa Ochrona Przeciwpożarowa.

Ochrona porządku publicznego to nie to samo co ochrona bezpieczeństwa publicznego.

Bezpieczeństwo publiczne jest pojęciem szerszym, obejmującym bezpieczeństwo: osób, mienia, państwa.

Organem powołanym do ochrony porządku publicznego są wszystkie wymienione wcześniej instytucje, między innymi: Straż Graniczna, Żandarmeria Wojskowa, Państwowa Straż Pożarna.

Instytucje te stoją na straży „bezpieczeństwa” publicznego w różnych dziedzinach ich rola polega na ochronie dóbr indywidualnych i publicznych przed zamachami na nie, a także na ochronie dóbr przed jakimikolwiek zjawiskami np. klęskami żywiołowymi.

17. Funkcjonariusz Służby Więziennej,
18. osoba pełniąca czynna służbę wojskową ustawa z 21 listopada 1967r. o powszechnym obowiązku obrony RP.

2. Pojęcie osoby pełniącej funkcję publiczną (art. 115 §19 k.k.).

Osobą pełniącą funkcję publiczną jest:
1. funkcjonariusz publiczny,
2. członek organu samorządowego
Można dojść do wniosku, że chodzi tu o samorząd zawodowy. Funkcjonuje on wśród różnych zawodów: sędziów, notariuszy, biegłych rewidentów, kuratorzy sądowi, lekarze, pielęgniarki, nauczyciele akademiccy.

3. osoba zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi.
Osoba zatrudniona zgodnie z art. 2 KP jest to pracownik czyli osoba zatrudniona na umowę o pracę, powołana…, ale również osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia, o dzieło itp.
Wyłączenie nie jest to osoba zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi- osoba pełniąca czynności usługowe.

Dysponowanie = przeznaczenie na cele publiczne (określone w ustawie).

Środki publiczne wg art. 5 ustawy o finansach publicznych są to między innymi: dochody publiczne, środki pochodzące z budżetu UE, nie podlegające zwrotowi środki z pomocy udzielonej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).

4. inna osoba, której uprawnienia i obowiązki w zakresie działalności publicznej są określone lub uznane przez ustawę lub wiążącą RP umowę międzynarodową.
Uprawnienia i obowiązki muszą być określone przez ustawę lub umowę międzynarodową.

Działalność publiczna działalność służąca ogółowi, przeznaczona dla wszystkich; w konsekwencji jest powszechna, społeczna i nieprywatna.

3. Pojęcie urzędnika na gruncie kodeksu karnego z 1932 r.

W nawiązaniu do art. 292 k.k. z 1932 roku urzędnikami są:
• urzędnicy pozostający w służbie Państwa lub samorządu,
• osoby wykonujące zlecone czynności w zakresie zarządu państwowego lub samorządowego,
• funkcjonariusze wszelkich instytucji prawa publicznego

Art. 91 §5 k.k. z 1932 roku przez urzędnika należy rozumieć również osobę wojskową.

4. Przestępstwa urzędnicze w kodeksie karnym z 1932 r.

Kodeks karny z 1932 roku, rozdział 41- przestępstwa urzędnicze Objaśnienie
Art.286. §1. Urzędnik, który przekraczając swą władzę lub nie dopełniając obowiązku, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze więzienia do lat 5.
§2. Jeżeli sprawca działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej dla siebie lub innej osoby, podlega karze więzienia do lat 10.
§3. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega karze aresztu do 6 miesięcy. Art. 286. §1. sankcjonował przekroczenie swojej władzy lub nie dopełnienie obowiązków urzędnika, przez co działał na szkodę interesu publicznego lub prywatnego.

§2. przewidywał surowsza odpowiedzialność za ten czyn, jeżeli sprawca działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej dla siebie lub innej osoby typ kwalifikowany.
§3. przewidywał sankcję za nieumyślne popełnienie czynu zabronionego.
Art.287. §1. Urzędnik poświadczający nieprawdę co do okoliczności, mającej znaczenie prawne, podlega karze więzienia do lat 5.
§2. Jeżeli sprawca działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej dla siebie lub innej osoby,
podlega karze wiêzienia do lat 10. Art.287. §1. sankcjonował poświadczenie nieprawdy co do okoliczności mającej znaczenie prawne fałsz intelektualny bezpośredni.
§2. przewidywał surowsza odpowiedzialność za ten czyn, jeżeli sprawca działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej dla siebie lub innej osoby typ kwalifikowany.
Art. 288. Urzędnik, który przez niedbalstwo w urzędowaniu pozbawia człowieka wolności, podlega karze aresztu do lat 3 Artykuł sankcjonował zachowanie polegające na tym, że urzędnik przez swoje niedbalstwo w urzędowaniu pozbawił człowieka wolności.
Czyn sędziego śledczego, który zapomniał wydać zarządzenia kierownikowi aresztu o wypuszczenie na wolność więźnia śledczego, co do którego zachowano obowiązek natychmiastowego wypuszczenia na wolność.
Art. 289. § 1. Urzędnik ujawniający na szkodę Państwa tajemnicę urzędową,
podlega karze wiêzienia do lat 5.
§ 2. Jeżeli sprawca działa w celu osi¹gniêcia korzyści majątkowej lub osobistej dla siebie lub innej osoby,
podlega karze więzienia do lat 10.
§ 3. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie,
podlega karze aresztu do miesięcy 6 §1. penalizował zachowanie urzędnika ujawniającego na szkodę państwa tajemnicę urzędową. Tajemnica urzędowa obejmowała tylko takie wiadomości, które dotyczą czynności podejmowanych przez 1 urzędnika lub w gronie kilku urzędników, które z istoty swojej przez pewien czas lub trwale nie powinny wyjść poza krąg osób mających wyciągnąć z nich urzędowe konsekwencje.
§2. przewidywał surowsza odpowiedzialność za ten czyn, jeżeli sprawca działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej dla siebie lub innej osoby typ kwalifikowany.
§3. przewidywał sankcję za nieumyślne popełnienie czynu zabronionego.
Art. 290. § 1. Urzędnik, który w związku z urzędowaniem przyjmuje dla siebie lub innej osoby korzyść
majątkową lub osobistą, albo ich obietnicę, bądź takiej korzyści żąda, podlega karze wiêzienia do lat 5.
§ 2. Jeżeli sprawca uzależnia czynność urzędową od otrzymania dla siebie lub innej osoby korzyści
majątkowej lub osobistej, albo przyjmuje korzyść taką lub jej obietnicę za czynność, która sprzeciwia się lub ma się sprzeciwiać ustawie, podlega karze wiêzienia do lat 10. §1. sankcjonował zachowanie polegające na tym, że urzędnik w związki z urzędowaniem przyjął dla siebie lub innej osoby korzyść majątkową lub osobistą albo obietnicę bądź też takiej korzyści żądał.
Łapownictwo, przekupstwobierne
Jeżeli ktoś daje łapówkę to jest to przekupstwo czynne
§2. przewidywał surowszą odpowiedzialność, gdy sprawca uzależniał czynność urzędową od otrzymania dla siebie lub innej osoby korzyści majątkowej lub osobistej albo przyjmował taką korzyść lub jej obietnicę za czynność, która sprzeciwia się lub ma się sprzeciwiać ustawie typ kwalifikowany.
Art. 291. Jeżeli urzędnik dopuścił się jakiegokolwiek przestępstwa podczas urzędowania lub w związku z urzędowaniem, sąd może wymierzyć karę wyższą o połowę od najwyższego wymiaru kary, przepisanego za dane przestępstwo
Art. 292. Karom, przewidzianym w rozdziale niniejszym, podlegają, prócz urzędników pozostających w służbie Państwa lub samorządu, nadto osoby wykonywające zlecone czynności w zakresie zarządu państwowego lub samorządowego, tudzież funkcjonariusze wszelkich instytucji prawa publicznego. Podmioty wymienione w tym artykule należy uważać za urzędników na gruncie kodeksu karnego z 1932 roku.
Art. 293. Kto urzędnika lub inną osobę, wymienioną w art. 292, nakłania do popełniania przestępstw,
określonych w rozdziale niniejszym, albo udziela im pomocy do popełnienia tych przestępstw, podlega karze, jako podżegacz lub pomocnik

5. Przestępstwo nadużycia uprawnień (art.231 k.k.).

Art. 231. § 1. Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 3. Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 działa nieumyślnie i wyrządza istotną szkodę,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 4. Przepisu § 2 nie stosuje się, jeżeli czyn wyczerpuje znamiona czynu zabronionego określonego w art. 228.

1. Podmiot ochrony:
• ogólny- całokształt dóbr chronionych prawem karnym
• rodzajowy- dobro chronione przez pewną grupę przepisów
• indywidualny- dobro chronione przez konkretny przepis
2. Strona podmiotowa czynu:
• czyn
• okoliczności czynu- czasu, miejsca, sytuacji, sposobu działania
• skutek (nie wchodzi w zakres wszystkich czynów zabronionych- tylko w czynach z przestępstw skutkowych)- to zmiana w obiektywnej rzeczywistości, która da się oddzielić od zachowania sprawcy
• związek przyczynowy
• przedmiot czynności wykonawczej- konkretny obiekt świata zewnętrznego, na którym skupia się zachowanie sprawcy
• środki działania

Art. 231- nadużycie funkcji
§1.- typ podstawowy przestępstwa
§2.- typ kwalifikowany przestępstwa; elementem kwalifikującym jest cel osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej
§3.- nieumyślny typ czynu opisanego w §1
§4.- przewiduje zasadę subsydiarności- przepisu sankcjonującego kwalifikującego nadużycie władzy nie realizuje się gdy czyn sprawcy realizuje znamiona przekupstwa biernego- stosuje się wtedy art. 228 k.k.
4. Podmiot- sprawca

5. Strona podmiotowa:
• umyślność
• nieumyślność
• cele

Analiza artykułu 231 k.k.

Przedmiotem ochrony jest prawidłowe funkcjonowanie instytucji państwowych i samorządu terytorialnego i związany z tym autorytet władzy publicznej.

Dobrem chronionym jest również interes publiczny i prywatny.
Funkcjonariusz publiczny naruszający ten artykuł narusza również art. 7 Konstytucji RP, który stanowi, że funkcjonariusz publiczny działa w granicach prawa.

Strona przedmiotowa- przekroczenie uprawnień lub nie dopełnienie obowiązków na szkodę interesu publicznego lub prywatnego.
Samo przekroczenie uprawnień lub nie dopełnienie obowiązków jeśli nie stanowi szkody interesu publicznego lub prywatnego nie wypełnia znamion przestępstwa z art. 231 może natomiast stanowić podstawę odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Ażeby stwierdzić czy zostały zrealizowane znamiona z art. 231 konieczne jest ustalenie zakresu uprawnień i obowiązków danego funkcjonariusza publicznego.
Źródłami uprawnień i obowiązków mogą być:
• przepisy prawa
• normy prawa powszechnie obowiązującego
• normy prawa wewnętrznego
Źródłami uprawnień i obowiązków mogą być również:
• polecenie przełożonego oparte o normę prawną
• ogólne reguły postępowania określone dobrem prawnym oparte na wiedzy i doświadczeniu

Przekroczenie uprawnień- polega na tym, że funkcjonariusz publiczny dokonuje czynności, która łączy się z jego uprawnieniami, ale nie miała podstawy prawnej albo podejmuje czynność, która mieści się w jego uprawnieniach, ale w kontekście przypadku brak było podstawy faktycznej do podjęcia tej czynności.

Nie dopełnienie obowiązku- zaniechanie podjęcia takich czynności, które w danej sytuacji faktycznej zgodnie z obowiązującymi przepisami lub regułkami postępowania należałoby podjąć; może to być też nienależyte wykonanie określonych czynności.

Art. 231 §1 i 2- mają charakter formalny, a zatem skutek nie należy do znamion czynu zabronionego
§3- do znamion czynu należy nieumyślne wyrządzenie istotnej (przestępstwo skutkowe) szkody (charakter: majątkowy, niemajątkowy)
Wyrządzenie istotnej szkody musi być następstwem przekroczenia uprawnień lub nie dopełnienia obowiązków.

Art. 231 §2. – typ kwalifikowany
Elementem kwalifikacji jest CEL (może go osiągnąć, ale nie musi) osiągnięcia korzyści materialnej lub osobistej.
Korzyść materialna- wszelakie zwiększenie aktywów lub zmniejszenie pasywów majątku czyli każde przysporzenie majątku lub uniknięcie strat.
Korzyść osobista- świadczenie o charakterze niemajątkowym, które ma znaczenie dla uzyskania jej; korzyść tego rodzaju polepsza sytuację uzyskującego ją albo oznacza dla niego określoną przyjemność.

Nieumyślność- sprawca popełnia przestępstwo na skutek nieostrożności lub niezachowania staranności.

Zagrożenie karą
§1
• występek
• zagrożenie kara do lat 3 (znajduje tu zastosowanie art. 59 i 61 k.k.)
• społeczna szkodliwość czynu jest niewielka
§2- typ kwalifikowany
• od 1 do 10 lat
• odpowiedzialność karna zaostrzona
• art. 33 §2 k.k. przewiduje możliwość orzeczenia grzywny obok kary pozbawienia wolności
§3
• jeżeli sprawca działał nieumyślnie, a wyrządził znaczną szkodę
• podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2
a) zastosowanie art. 59 §1 zgodnie, z którym jeżeli ustawa daje możliwość wyboru kary, sąd orzeka pozbawienie wolności bez warunkowego zwolnienia i zawieszenia, tylko wtedy, gdy inna kara lub środek karny nie może spełnić celów kary
b) art. 59- możliwość umorzenia kary
§4- wyraża zasadę subsydiarności
• zgodnie z tą regulacją, przepisu dotyczącego typu kwalifikowanego przestępstwa nadużycia władzy nie stosuje się jeżeli czyn wyczerpuje znamiona łapownictwa biernego (art. 228), oznacza to wyłączenie art. 231 §2.

6. Przekupstwo bierne (art. 228 k.k.).

Art. 228. § 1. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 3. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę za zachowanie stanowiące naruszenie przepisów prawa,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 4. Karze określonej w § 3 podlega także ten, kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, uzależnia wykonanie czynności służbowej od otrzymania korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy lub takiej korzyści żąda.
§ 5. Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową znacznej wartości albo jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§ 6. Karom określonym w § 1-5 podlega odpowiednio także ten, kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej w państwie obcym lub w organizacji międzynarodowej, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę lub takiej korzyści żąda, albo uzależnia wykonanie czynności służbowej od jej otrzymania.

Podmiotem tego przestępstwa jest osoba pełniąca funkcję publiczną.

Art. 228 §1 typ podstawowy
• polega na tym, że sprawca w związku z pełnioną funkcją publiczną przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą lub jej obietnicę
• korzyść została udzielona w inny sposób np. przelana na rachunek osobisty

Przyjęcie obietnicy- akceptacja założonej przez składającego propozycji przysposobienia w przyszłości korzyści majątkowej lub osobistej

NAPIWKI
• zwyczaj powinien stanowić kryterium rozpoznawania czy jest to korzyść majątkowa, podlegająca karze lub czy jest to napiwek.

Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej…
• charakteryzuje podmiot przestępstwa
• stanowi znamię modalne określające w jakiej sytuacji przyjęcie korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy stanowi przestępstwo
• przyjęcie korzyści lub jej obietnicy musi nastąpić w związku z pełnieniem funkcji publicznej

w związku z…
• oznacza, że dana korzyść lub obietnica jej udzielenia dokonana została ze względu na pełnioną przez tą osobę funkcji publicznej; nie realizuje znamion tego typu przestępstwa np. przyjęcie korzyści majątkowej o bardzo dużej wartości, dokonanych w związku z zamiarem przez nią związku małżeńskiego;
związek o którym mowa w artykule 228 rozumiany jest nie tylko jako związek konkretnej czynności służbowej, a przyjęciem korzyści lub jej obietnicy, tylko szerzej jako związek pomiędzy pełnieniem funkcji publicznej czyli faktycznym posiadaniem możliwości podjęcia konkretnych czynności służbowych, może to być związek z całokształtem urzędowania, z zespołem czynności należących do sprawowanej funkcji publicznej, które może ona podejmować lub się od niej zatrzymać, chociaż nie można wykluczyć, że przyjęcie korzyści nastąpi w związku z konkretną czynnością służbową.

Czynność służbowa stanowiąca przyczynę lub okazję do przyjęcia korzyści powinna należeć chociażby w części do kompetencji sprawcy, co nie oznacza, że musi leżeć wyłącznie w jego kompetencji

Art. 228 §2 – przewiduje wypadek mniejszej wagi
• typ uprzywilejowany przestępstwa, charakteryzuje się mniejszym stopniem społecznej szkodliwości, a w konsekwencji łagodniejszym zagrożeniem karnym; inni autorzy twierdzą, że jest to inna kategoria.

Typy kwalifikowane:

§3- sprawca w związku z pełnieniem funkcji publicznej przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą lub też jej obietnicę za zachowanie stanowiące naruszenie przepisów prawa

W związku z tym pojawiają się wątpliwości:
1. Jak tu należy rozumieć pojęcie „przepisy prawa”?
a) tylko te akty normatywne, które są ogłoszone w Dz. U. (powszechnie obowiązujące)- nie włącza się tu zarządzeń, instrukcji, wewnętrznych przepisów prawa
b) autorzy 2-go stanowiska pojęcie to rozumieją w znaczeniu szerszym włączając tu wszelkie akty normatywne m.in. zarządzenia, regulaminy wojskowe to rozumienie jest właściwe
2. Jak rozumieć „naruszenie” tych przepisów?
a) I stanowisko- o naruszeniu tych przepisów można mówić tylko wtedy, gdy zachodzi merytoryczna sprzeczność czynności z obowiązującymi przepisami prawa
b) II stanowisko- szersze- przez naruszenie przepisów prawa rozumiemy nie tylko merytoryczną sprzeczność czynności z obowiązującymi przepisami prawa, ale także czynności z normami proceduralnymi dotyczącymi sposobu rozwiązywania spraw.

§4- sprawca w związku z pełnieniem funkcji publicznej uzależnia wykonanie czynności służbowej od otrzymania korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy bądź takiej korzyści żąda.
Chodzi tutaj nie tylko o dokonanie czynności służbowej, ale o każde zachowanie, które ma wpływ na przebieg tej czynności

Czynności czasownikowe:
1. Uzależnienie- osoba pełniąca funkcję publiczną warunkuje podjęcie czynności służbowej od otrzymania korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy może mieć miejsce tylko przed podjęciem czynności

Warunkowanie (spór):
a) wyraźnie uzewnętrznione
b) dla zrealizowania znamion czynu zabronionego wystarczy, że sprawca daje do zrozumienia!!!
2. Sprawca korzyści żąda- charakteryzuje się pewną stanowczością, zdecydowaniem

§5- sprawca w związku z pełnieniem funkcji publicznej przyjmuje korzyść majątkową znacznej wielkości albo jej obietnicę
Podstawowe znaczenia dla kwalifikacji tego paragrafu ma KORZYŚĆ ZNACZNEJ WARTOŚCI

§6
• rozciąga odpowiedzialność karną przewidzianą w §1-5 na osobę, która w związku z pełnieniem funkcji publicznej w państwie obcym lub organizacji międzynarodowej przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę bądź takiej korzyści żąda albo uzależnia wykonanie czynności służbowej od jej otrzymania

Wszystkie te typy charakteryzują się umyślnością. Występuje tu i zamiar bezpośredni i ewentualny, ale w przypadku §4 należy wykluczyć zamiar ewentualny (możliwy jest tu tylko zamiar bezpośredni, ze względu na uzależnienie wykonania czynności służbowej od otrzymania korzyści majątkowej lub osobistej lub jej obietnicy.
Są to przestępstwa indywidualnetylko urzędnik.

Zagrożenie karą:

§1-
• zagrożenie kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat

§2-
• sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2

§3- typ kwalifikowany
• zagrożenie karą pozbawienia wolności od roku do 10 lat

§4- typ kwalifikowany
§5- typ kwalifikowany
• zagrożenie karą pozbawienia wolności od 2 do 12 lat
§6- typ kwalifikowany

7. Płatna protekcja (art. 230 k.k.).

Art. 230. § 1. Kto, powołując się na wpływy w instytucji państwowej, samorządowej, organizacji międzynarodowej albo krajowej lub w zagranicznej jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi albo wywołując przekonanie innej osoby lub utwierdzając ją w przekonaniu o istnieniu takich wpływów, podejmuje się pośrednictwa w załatwieniu sprawy w zamian za korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Przedmiot ochrony:
• przedmiotem ochrony jest działalność instytucji państwowej samorządowej, organizacji międzynarodowej, krajowej, zagranicznej jednostki organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi
• niekiedy- porządek publiczny

Jest to przestępstwo powszechne!!!

Wpływy- definiowane są jako władza osoby w danym środowisku, która doprowadza do sytuacji, w której inne osoby przychylają się do jej opinii; oznacza kredyt zaufania, jakim cieszy się dana osoba z racji jej pozycji w środowisku, niezależnie od pełnionych przez nią funkcji, zajmowanych stanowisk i uprawnień, jakie rzeczywiście posiada.

Czynności czasownikowe:
1. Wywołanie przekonania innej osoby o wpływach czyli ta osoba wobec której wywołaliśmy to przekonanie wcześniej nie wiedziała, że ma takie wpływy
2. Przekonanie, utwierdzenie w przekonaniu tej osoby o istnieniu takich wpływów sprawca powołał się na wpływy w określonej instytucji, wywołuje przekonanie o istnieniu takich wpływów bądź utwierdza inną osobę o istnieniu takich wpływów.
Wpływy na które powołuje się sprawca nie muszą istnieć.

Źródłami wpływów, na które powołuje się sprawca mogą być np.:
• stosunki rodzinne
• stosunki skarbowe
• stosunki koleżeńskie
łączące go z osobami powiązanymi ze wskazanymi w tym przepisie instytucjami.

Instytucja państwowa- obejmuje wszystkie struktury państwowe wykonujące zadania państwowe; zalicza się do niech:
• naczelne organy władzy wykonawczej
• ministerstwa
• urzędy wojewódzkie
• urzędy zespolonych służb inspekcji i straży
• organy administracji niezespolonej
• inne państwowe jednostki organizacyjne np. NBP, ZUS, PAN

Instytucja samorządowa- organy samorządu terytorialnego działające na podstawie ustawy, a także organy kontroli samorządu terytorialnego np.: Rada Gminy, Urząd Gminy, Rada Powiatu, Powiatowy Urząd Pracy, Naczelna Rada Adwokacka.

Organizacje międzynarodowe- związek państw (organizacje międzyrządowe) lub pochodzących z różnych państw osób prawnych lub osób fizycznych (organizacje pozarządowe); tworzone są w celu osiągnięcia określonych celów i ich istotną cechą jest to, że mają one stałe organy podejmujące decyzje co do wspólnych zadań i sposobów ich realizacji np. ONZ, Amnesty Internarional

Organy krajowe- zrzeszenia osób fizycznych lub grup społecznych mających wspólny program działania, poglądy i cele zawarte w statucie.

Zagraniczna jednostka organizacyjna dysponująca środkami publicznymi- każda wyodrębniona jednostka państwa obcego, która dysponuje środkami publicznymi uznanymi za takie według przepisów państwa macierzystego tej jednostki.

Samo powoływanie się na wpływy lub utwierdzanie że się je ma nie jest karalne, konieczne jest podjęcie się pośrednictwa załatwienia sprawy w zamian za korzyść majątkową lub osobistą lub jej obietnicę.

Podjęcie się pośrednictwa- ujawnienie przez sprawcę gotowości przyczynienia się załatwienia danej sprawy.
a) niektórzy autorzy przyjmują, że to pośrednictwo ma polegać na bezprawnym wywarciu wpływu na decyzje danej osoby
b) inni twierdzą, że do realizacji zamiaru z art. 230 dochodzi gdy samemu pośredniczeniu nie można przepisać cechy bezprawności

Sprawa- uznaje się za nią każdy przedmiot starań, które zainteresowany podejmie albo chce podjąć w instytucjach.
Załatwienie sprawy- osiągnięcie przez pośrednika porządanego przez osobę 3 stanu rzeczy, który mają ułatwić lub umożliwić posiadane przez sprawcę wpływy.

Przestępstwo to ma charakter bezskutkowy. Jest uznawane za dokonane w momencie podjęcia się pośrednictwa. Sporne jest określenie kiedy to podjęcie następuje tzn. czy konieczne jest dla realizacji znamion przyjęcie przez osobę 3 oferty pośrednictwa.

Dominującym poglądem jest stanowisko zgodnie z którym znamiona czynu są zrealizowane w momencie gdy sprawca wyrazi wobec osoby 3 gotowość do wykonania danej czynności czyli w tym przypadku gotowość załatwienia danej sprawy.
Podmiot
Sprawcą tego przestępstwa może być każdy; podmiot został określony zaimkiem „kto”. Jest to przestępstwo powszechne (delictum commune). Ustawa nie wymaga, by jego sprawcą była osoba, której sprawa ma być załatwiona w instytucji państwowej, samorządowej, organizacji międzynarodowej albo krajowej lub w zagranicznej jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi. Może chodzić o sprawę innej osoby, a sprawca może być z różnych powodów zainteresowany odpowiednim jej rozstrzygnięciem.
Strona podmiotowa
Sprawca udzielający albo obiecujący udzielić korzyści majątkowej lub osobistej działa w celu załatwienia sprawy w instytucji państwowej, samorządowej, organizacji międzynarodowej albo krajowej lub w zagranicznej jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi poprzez bezprawne wywarciu wpływu na decyzję, działanie lub zaniechanie osoby pełniącej funkcję publiczną, w związku z pełnieniem tej funkcji, skoro udziela albo obiecuje udzielić korzyści w zmian za pośrednictwo w jej załatwieniu w taki właśnie sposób. Ustawa wskazuje powód, dla którego podejmowane są czynności sprawcze. Sprawca działa zatem w zamiarze bezpośrednim zabarwionym (dolus directus coloratus). Zamiarem bezpośrednim musi obejmować wszystkie znamiona, zwłaszcza sposób wpływania pośrednika na załatwienie sprawy w pożądanym przez niego kierunku oraz że wpływ ten będzie wywierany na osobę pełniącą funkcję publiczną i to w związku z pełnieniem tej funkcji.
W razie nieobejmowania tych znamion zamiarem bezpośrednim, a ewentualnie godzenie się, iż są spełnione, czyni zachowanie sprawcy prawnokarnie irrelewantne.
Typ uprzywilejowany czynnej płatnej protekcji
Ustawa w art. 230a § 1 k.k. przewiduje uprzywilejowany typ przestępstwa czynnej płatnej protekcji, a znamieniem skutkującym łagodniejsze potraktowanie sprawcy jest wypadek mniejszej wagi. Ocena, czy zachodzi wypadek mniejszej wagi zależy przede wszystkim od wartości korzyści majątkowej lub rodzaju korzyści osobistej, rodzaju potrzeby, jaka skłoniła sprawcę do opłacenia protekcji i sytuacji, w jakiej się znajdował.
8. Przestępstwo naruszenia tajemnicy państwowej (art.265 k.k.)

Art. 265.
§ 1. Kto ujawnia lub wbrew przepisom ustawy wykorzystuje informacje stanowiące tajemnicę państwową, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. Jeżeli informację określoną w § 1 ujawniono osobie działającej w imieniu lub na rzecz podmiotu zagranicznego, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 3. Kto nieumyślnie ujawnia informację określoną w § 1, z którą zapoznał się w związku z pełnieniem funkcji publicznej lub otrzymanym upoważnieniem, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 1. Typ podstawowy.
Ujawnienie lub wbrew przepisom ustawy wykorzystanie informacji stanowi typ podstawowy.

§ 2. Kwalifikowany typ przestępstwa.
Elementem kwalifikującym jest tu fakt, że tajemnicę państwową ujawniono osobie działającej w imieniu lub na rzecz podmiotu zagranicznego.

§ 3. Typ nieumyślny.
Typ nieumyślny ujawnienia tajemnicy państwowej w odróżnieniu od typów z §1 i 2. Przestępstwo to ma charakter indywidualny.

Przedmiotem ochrony są tu informacje stanowiące tajemnicę państwową

Nie będą zrealizowane znamiona przestępstwa gdy ujawnione są wobec osoby, która się dopiero (właśnie) o tym dowiaduje.

PODMIOT
§ 1.
W § 1. Podmiot = „kto”

SPRAWCĄ może być zarówno:
 depozytariusz tej tajemnicy => osoba, która zapoznała się z nią legalnie,
 osoba, która z treścią tajemnicy zapoznała się bez uprawnień,
a także
 osoba, która sama nie zapoznała się z treścią tajemnicy jednak przekazuje innej osobie utrwaloną informację objętą tajemnicą.

CZYNNOŚCI CZASOWNIKOWE:
1) ujawnienie,
2) wykorzystanie, wbrew przepisom, informacji stanowiących tajemnicę państwową.

1) UJAWNIENIE => wg słownika języka polskiego „ujawnić coś”

Ujawnienie tajemnicy zachodzi wyłącznie gdy inna osoba zapoznaje się z treścią informacji w sposób, który pozwolił jej zrozumieć sens tej informacji.

Jeżeli bowiem istniała jedynie możliwość zapoznania się z treścią tajemnicy przez osoby nieupoważnione, można mówić jedynie o usiłowaniu przestępstwa z art. 265 § 1.
Nie można mówić o ujawnieniu tajemnicy państwowej gdy, np. udostępniono dokument osobie nie znającej języka polskiego lub upośledzonej w stopniu znacznym.

Dokonanie tego przestępstwa nie zależy od tego czy osoba, wobec której jest ona ujawniona, która w prawdzie rozumie treść tej informacji nie jest świadoma tego, że przekazana jej informacja ma charakter tajemnicy państwowej.

Przestępstwo ujawnienia może polegać na:

zaniechaniu działaniu

Dla odpowiedzialności za to przestępstwo nie ma znaczenia fakt jakiej narodowości jest osoba, której ujawnia się tajemnicę państwową.

Nie dochodzi do realizacji znamion tego przestępstwa wówczas, gdy:
- informację stanowiącą tajemnicę państwową przekazuje się osobie, której te treści były już wcześniej znane,
- jeśli osoba wobec, której ujawniona jest informacja, miała pewną wiedzę dotyczącą tych informacji ale była ona oparta wyłącznie na dopuszczeniach, a w skutek zachowania sprawcy otrzymuje potwierdzenie tych informacji.

Nie stanowi karnego ujawnienia tajemnicy państwowe przekazanie jej osobie uprawnionej do zapoznania się z tą tajemnicą.

Art. 267- odpowiedzialność karna za udostępnienie tajemnicy państwowej samemu sobie.

Art. 267.
§ 1. Kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nie- przeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do całości lub części systemu informatycznego.
§ 3. Tej samej karze podlega, kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem lub oprogramowaniem.
§ 4. Tej samej karze podlega, kto informację uzyskaną w sposób określony w § 1--3 ujawnia innej osobie.
§ 5. Ściganie przestępstwa określonego w § 1--4 następuje na wniosek pokrzywdzonego.

2) WYKORZYSTYWANIE, wbrew przepisom, informacji stanowiących tajemnicę państwową.

O wykorzystaniu informacji można mówić gdy:
- sprawca po zapoznaniu się z nią podjął określone decyzje gospodarcze,
-zmienił zakres prowadzonych badań naukowych,
-opatentował dany wynalazek itp.

Chodzi tu o użycie tych informacji w ramach działalności nie związanych z uprawnieniami lub obowiązkami pracy lub służby związanych z dostępem do informacji stanowiących tajemnicę państwową.

§ 2.
Polega na ujawnieniu informacji stanowiących tajemnicę państwową osobie działającej w imieniu lub na rzecz podmiotu zagranicznego.
Osoba ta może być polakiem lub cudzoziemcem. Musi być w jakiś sposób merytorycznie powiązana
z zagranicznym podmiotem.

-osoba fizyczna
-jaki i osoba prawna (w rozumieniu prawa polskiego)
-oraz zagraniczna osoba prawa publicznego (np. rząd obcego państwa lub organ międzynarodowy).
O zagranicznym charakterze osoby fizycznej decyduje jej obywatelstwo, jeśli zaś ma ona podwójne obywatelstwo elementem decydującym jest tu miejsce zamieszkania.

Osoba prawna lub inne jednostki organizacyjne cecha ta została powołana w oparciu o przepisy prawa obcego lub siedziba danej osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej mieści się poza terytorium naszego kraju.
 Osoba działająca w imieniu podmiotu zagranicznego
Wszystkie typy reprezentujące i przedstawiające a także występujące w roli pełnomocnika
 Działanie na rzecz podmiotu zagranicznego
Obejmuje ono także przypadki gdy dana osoba zajmuje się sprawami danego podmiotu, np. na zasadzie umowy o pracę, umowy zlecenia, choćby nie miała umocowania do występowania w imieniu tego podmiotu wobec osób trzecich.

Dla realizacji znamion tego przestępstwa nie ma znaczenia fakt czy informacja stanowiąca tajemnicę państwową została następnie przekazana podmiotowi zagranicznemu przez osobę działającą na jego rzecz lub w jego imieniu.

STRONA PODMIOTOWA
§ 1 i § 2 => czyny opisane tu mają charakter umyślny.

Przestępstwo określone w § 1 może być popełnione:
-z zamiarem bezpośrednim
-z zamiarem ewentualnym- gdy sprawca podejmuje określone zachowania, ma świadomość tego, że mogą one z wysokim prawdopodobieństwem prowadzić do zapoznania się z tajemnicą państwową przez osoby do tego nieupoważnione.

Sprawca musi być świadomy, że informacje, które przekazuje ze względu na ich treść noszą cechy tajemnicy państwowej.

Umyślność ujawnienia tajemnicy państwowej jest wykluczona w przypadku, gdy sprawca będzie sądził, że osoba, której przekazuje informację zna już jej treść. Koniecznym warunkiem jest znajomość sprawcy, że to co robi ma charakter ujawnienia, a więc zapoznawania z informacjami stanowiącymi tajemnicę państwową osobie, która nie zna tej tajemnicy.

Wyłączona jest odpowiedzialność karna za umyślne ujawnienie tajemnicy państwowej w sytuacji, gdy sprawca przekazuje innej osobie dokumenty zawierające tajemnicę państwową, będąc przekonanym, że osoba ta zna już treść tych dokumentów. Możliwa jest wtedy odpowiedzialność karna z art.265 §3 KK, która statuuje typ nieumyślny.

Błędne przekonanie sprawcy, że osoba, której informację przekazuje jest uprawniona do zapoznania się z treścią tajemnicy powinno być oceniane jako błąd co do bezprawności.

Typ kwalifikowany ma charakter umyślny:
- bezpośredni,
-ewentualny.

art. 265 § 3- Odpowiedzialność zawężono tu do osób, które zapoznały się z tajemnicą państwową w związku z pełnieniem funkcji publicznych lub otrzymaniem upoważnień. Osoby takie ustawodawca uznaje za szczególnie zobowiązane do dochowania tajemnicy.
Jest to przestępstwo indywidualne.

Koniecznym warunkiem odpowiedzialności karnej za nieumyślne ujawnienie tajemnicy państwowej jest zapoznanie się z tą tajemnicą przez osobę do tego nieupoważnioną.

KK nie przewiduje przestępstw polegających na ujawnieniu na niebezpieczeństwo ujawnienia tajemnicy państwowej dla odpowiedzialności karnej z art. 265 § 3, nie jest więc wystarczające samo naruszenie zarządzeń wydanych dla tajemnicy państwowej lub utrata, lub zagubienie dokumentu lub innego przedmiotu zawierającego tajemnicę państwową.

Sprawcy nie można przypisać zamiaru (jest to typ nieumyślny). Sprawca nie zachowuje wymaganej w danych okolicznościach ostrożności a możliwość popełnienia czynu zabronionego sprawca przewidywał lub mógł przewidzieć.

Zbieg art. 265 z innymi artykułami, np.:
• art. 265 + art. 130 (szpiegostwo)
• art. 265 + art. 267 (bezprawne uzyskanie informacji)

9. Inne przestępstwa godzące w tajemnicę (art.266 k.k.)
Art. 266.
§ 1. Kto, wbrew przepisom ustawy lub przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawnia lub wykorzystuje informację, z którą zapoznał się w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną pracą, działalnością publiczną, społeczną, gospodarczą lub naukową,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2. Funkcjonariusz publiczny, który ujawnia osobie nieuprawnionej informację stanowiącą tajemnicę służbową lub informację, którą uzyskał w związku z wykonywaniem czynności służbowych, a której ujawnienie może narazić na szkodę prawnie chroniony interes,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 3. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Art. 266. – tajemnica służbowa

PRZEDMIOT OCHRONY

§ 1. – określone informacje stanowiące szeroko rozumianą tajemnicę zawodową oraz prywatną
§ 2. – tajemnica służbowa oraz informacje, z którymi podmiot zapoznał się w związku z wykonywaniem czynności służbowych

Ochrona dóbr prawnych przewidziana w art. 266 jest związana z prawem zachowania określonych informacji w tajemnicy.
Potrzeba zachowania pewnych informacji w tajemnicy może być podyktowana potrzebą ochrony:
a) istotnego interesu prawnego,
b) stosunku zaufania łączącego dysponenta informacji z jej depozytariuszem,
c) prawidłowego wykonywania pewnych zawodów oraz prawnie określonych działalności, z którymi związany jest element zaufania.

Art. 266
§ 1. Artykuł ten:
a) przewiduje odpowiedzialność karną za zachowania naruszające obowiązek zachowania tajemnicy określonej informacji ustanowiony w przepisach innych ustaw,

Przykładowe ustawy dotyczące zachowania tajemnicy służbowej:

tajemnica lekarska art. 40 ustawy o wykonywaniu zawodu lekarza i dekarza dentysty
z dnia 5.12.1965 roku
tajemnica adwokacka art. 6 ustawy prawo o adwokaturze z dnia 26.05.1980 roku
tajemnica dziennikarska art. 15 ustawy prawo prasowe z dnia 26.01.1984 roku

b) wprowadza karalność naruszenia dobrowolnie przyjętego na siebie obowiązku dyskrecji.

§ 2
Przedmiotem ochrony jest tu:
a) tajemnica służbowa,

b) a także informacje uzyskane w związku
z wykonywaniem poleceń służbowych.

STRONA PRZEDMIOTOWA
§ 1.
- sprawca wbrew przepisom ustawy lub przyjętym na siebie zobowiązaniu ujawnia lub wykorzystuje informację, z którą zapoznał się w związku z pełnioną funkcją.

Obowiązek dochowania tajemnicy musi ciążyć na sprawcy nie tylko w chwili ujawnienia informacji lecz także w chwili zapoznania się z nią. Dotyczy to także przetwarzania informacji.

Podmiotem przestępstwa opisanego w art. 266 § 1 nie może być osoba, która:
- zapoznała się z informacją zanim przyjęła na siebie obowiązek zachowania jej w tajemnicy,
-lub została do tego zobowiązana.

Karygodność zachowania opisana w tym przepisie wynika z faktu, że obowiązek zachowania informacji
w tajemnicy i powstający na tym tle stosunek zaufania pomiędzy dysponentem informacji a jej depozytariuszem ułatwia temu ostatniemu uzyskanie informacji i w ten sposób sprawia, że jest on szczególnym gwarantem zachowania pełnych informacji w tajemnicy.

§ 2.
Podmiotem czynu, zarówno w chwili:
- ujawnienia informacji
-jak też zapoznania się z nią,
musi być funkcjonariusz publiczny.

W razie ujawnienia informacji uzyskanych w czasie gdy sprawca był jeszcze funkcjonariuszem publicznym, a w chwili ujawnienia już nim nie jest stosuje się odpowiedzialność karną na podstawie
art. 266 § 1 jeśli na sprawcy nadal ciąży obowiązek dyskrecji..

Sprawcą może być wyłącznie osoba, która sama zapoznała się z treścią informacji objętych tajemnicą.

Czyny te mają charakter umyślny.

Karalność ujawnienia informacji o jakich mowa w art. 266 § 1 nie dotyczy przypadków, gdy:
a) informacja ta uzyskana została prywatnie
b) lub w czasie wykonywania czynności wymienionych w tym przepisie, ale bez merytorycznego
z nimi związku.

Ujawnienie informacji sankcjonowanych na podstawie art. 266 § 1 musi:
-naruszać zakaz takiego ujawnienia, który został ustanowiony w przepisie szczególnym
-bądź być sprzeczne z przyjętym przez sprawcę zobowiązaniem.

Sprawcą może być również:
-duchowny, który ujawnia informacje dotyczące tajemnicy spowiedzi
/obowiązek zachowania tajemnicy wynika z prawa kanonicznego/

Przyjęcie zobowiązania dla swej skuteczności musi spełniać wszystkie wymogi skutecznej czynności prawnej przewidziane w Kodeksie Cywilnym. W szczególności zobowiązanie musi być:
• świadome
• dobrowolne
Ponad to zobowiązanie musi być wyrażone zanim depozytariusz zapoznał się z daną informacją.

Nie może być uznane za prawnie skuteczne zobowiązanie do zachowania w tajemnicy informacji dotyczących popełnienia przestępstwa i osób w nim uczestniczących. Zobowiązanie to nie rodzi skutków prawnych.
Zobowiązanie może mieć charakter ogólny

Zobowiązanie zachowania tajemnicy może odnosić się do:
-osób trzecich
- zindywidualizowanych podmiotów.

Z punktu widzenia realizacji znamion z § 1, nie ma znaczenia treść ujawnionej informacji. Można przyjąć, że w przypadku gdy ujawnienie danej informacji tylko w znikomym stopniu zagrażało prawnie chroniony interesom, odpowiedzialność karna zostanie wyłączona ponieważ czyn charakteryzować się będzie znikomym stopniem społecznej szkodliwości.

§ 2 przewiduje surowszą odpowiedzialność karną funkcjonariusza publicznego, który ujawnia osobie nieuprawnionej informację stanowiącą tajemnicę służbową lub informację, którą uzyskał w związku z wykonywaniem czynności służbowych, a której ujawnienie może narazić na szkodę prawnie chroniony interes.

ujawnienie informacji uzyskanych przez funkcjonariusza publicznego w związku z wykonywanymi czynnościami służbowymi karalne jest o tyle, o ile może narazić na szkodę prawnie chroniony interes. Stwierdzenie tej okoliczności możliwe jest w konkretnym przypadku.

Interes zagrożony ujawnieniem musi podlegać ochronie prawnej.
Nie stanowi zagrożenia dla prawnie chronionego interesu ujawnienie:
 takich informacji, które zapobiegłyby wydaniu przez organ władzy publicznej rozstrzygnięcia np. w oparciu o sfałszowane dane choćby działało to na niekorzyść podmiotu ubiegającego się o to rozstrzygnięcie,
 informacji o nieprawidłowym funkcjonowaniu organu władzy publicznej (w szczególności o wadliwych czynnościach podejmowanych przez organy niższej instancji a ujawnienie przez funkcjonariusza badającego sprawę w wyższej instancji).

Oba te typy czynów mają charakter umyślny ( ewentualny i bezpośredni).

ZBIEG PRZEPISÓW

Możliwe jest jedynie przyjęcie kumulatywnej kwalifikacji prawnej na podstawie art. 266 § 2 i art. 231 § 2.

Niemożliwy jest zbieg art. 266 § 2 i art. 231 § 1, bo ten pierwszy przepis ma tu charakter przepisu szczególnego.

10. Fałsz materialny dokumentu (art.270 § l k.k.)

Art. 270.
§ 1. Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto wypełnia blankiet, opatrzony cudzym podpisem, niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę albo takiego dokumentu używa.
§ 3. Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w § 1,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

PRZESTĘPSTWA PRZECIWKA WIARYGODNOŚCI DOKUMENTÓW

Rodzaje przestępstw:
1. Fałsz materialny dokumentów.
2. Wypełnieni podpisu blankietu na szkodę
pokrzywdzonego.
3. Poświadczenie nieprawdy w dokumentach
co do okoliczności mającej znaczenie prawne.

4. Przestępstwa polegające na użyciu tych dokumentów.

DOKUMENT- dokument urzędowy w farmie papierowej opatrzony podpisem i pieczęcią.

Każdy przedmiot lub inny zapisany nośnik informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód:
- prawa,
- stosunku prawnego
- lub okoliczności mającej znaczenie prawne.

Art. 270 => fałszowanie
FAŁSZ MATERIALNY DOKUMENTU

Art. 270 § 1 chroni:
• znaczenie dowodowe dokumentu

• ważność (pewność) obrotu prawnego (przede wszystkim jeśli chodzi o obrót dokumentów).
Wyrok SN z 21 października 1979 roku => „dokument jest podrobiony wówczas, gdy nie pochodzi od tej osoby, w której imieniu został przedstawiony.”

PODROBIENIE DOKUMENTU

PRZEROBIENIE DOKUMENTU

Polega na takim działaniu sprawcy, które powoduje, że z danym przedmiotem
lub innym zapisanym nośnikiem informacji związane jest zapisane prawo albo
ze względu na zapisaną w nośniku treść stanowi on dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne. Polega na nieuprawnionym wprowadzeniu zmian do autentycznego dokumentu.

Może to polegać na:
- usunięciu fragmentu tekstu pierwotnego
i zastąpienie go innym,
- wprowadzenie uzupełnień lub skreśleń.

Sprawca może taki dokument sporządzić
w całości lub uzupełnić dany przedmiot
lub inny nośnik informacji o taki element
lub elementy, które sprawiają, że z danym przedmiotem lub innym nośnikiem treść
ma znaczenie prawne. Przerobieniem dokumentu jest również takie wprowadzenie zmian do dokumentu autentycznego, które dostosowuje treść dokumentu do rzeczywistego stanu rzeczy.

Postanowienie SN z 19.03.2003 roku => „ pojęcie <<przerabia>> nie zawiera w sobie warunku trwałości lub nieusuwalności zmian wprowadzonych do dokumentu. Trwałość lub nieusuwalność tych zmian zależą wyłącznie od zastosowanej przy przerabianych dokumentach metody czy techniki.

Art. 13 § 2- nieudolne dokonanie

UŻYCIE PODROBIONEGO LUB PRZEROBIONEGO DOKUMENTU JAKO AUTENTYCZNEGO

UŻYCIE- polega na posłużeniu się nim w związku z jego przeznaczeniem, a więc w celu skorzystania wiążącego się z nim prawa albo w celu pokazania innemu podmiotowi wynikających z treści dotyczących stanu faktycznego, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne.

Użycie dokumentu jako autentycznego oznacza wykorzystanie jego znaczenia faktycznego w związku
z określonym adresatem. Ma to miejsce, gdy użycie tego dokumentu może wywołać skutki prawne.

Użycie podrobionego lub przerobionego dokumentu polega na takim działaniu sprawcy, które umożliwia adresatowi użycia zapoznanie się z tym dokumentem.
Może się to przełożyć w formie:
- przesłania go,
-pozostawienia w miejscu, w którym adresat będzie mógł zapoznać się z tym dokumentem.

Podrobienie i przerobienie dokumentu ma charakter materialny (skutkowy).
Użycie tego dokumentu ma charakter fakultatywny.

Jest to przestępstwo powszechne.

STRONA PODMIOTOWA

Jest to przestępstwo umyślne, które może być popełnione tylko z zamiarem bezpośrednim.

Warunkiem karalności przerobienia lub podrobienia jest aby sprawca dopuścił się tego w celu użycia dokumentu jako autentycznego ale nie w innym celu.

KARALNOŚĆ

Art. 270 § 3 -> karalność czynności przygotowawczych
Art. 270 § 2 -> wypełnienie blankietu opatrzonego cudzym podpisem niezgodnie z wolą pokrzywdzonego i bez jego zgody. Karalnością objęto też jego użycie.

11. Bezprawne wypełnienie blankietu (art.270 § 2 k.k.)

BLANKIET- formularz z tabelami do wypełnienia

Sprawca działa niezgodnie z wolą pokrzywdzonego.

Znamiona nie zostaną zrealizowane, jeśli sprawca wypełni blankiet treścią obojętną lub korzystniejszą
dla podpisanego, niż gdyby działał zgodnie z jego wolą.

Znamieniem ustawowym nie jest wyrządzenie szkody.

Użycie blankietu jest to czyn umyślny (bezpośredni).

Postanowienie składu 7 sędziów z 14 listopada 1951 roku => „podrobienie lub przerobienie dokumentu
w celu użycia go za autentyczny i następnie użycie go w tym charakterze przez tego samego sprawcę stanowi jedno przestępstwo. Podrobienie lub przerobienie jest w tu pierwszym stadium działania przestępczego polegającego na użyciu fałszywego dokumentu za autentyczny.”

Okoliczność, że pomiędzy pierwszym (podrobieniem/przerobieniem) a drugim (użycie) zdarzenie upłynął dłuższy odstęp czasu nie ma znaczenia, gdyż oba te fragmenty działania sprawcy zostały spełnione pod wpływem jednolitego działania przestępczego i miały na celu naruszenie tego samego dobra prawnego.

ZBIEG PRZESTĘPSTW

Fałsz materialny dokumentu i następnie użycie przez sprawcę fałszu podrobionego lub przerobionego dokumentu jako autentycznego stanowi POZORNY ZBIEG PRZESTĘPSTW.

Art. 270 § 1 może pozostać w zbiegu np. z przepisami przeciwko wymiarowi sprawiedliwości.

12. Fałsz intelektualny dokumentu (art.271 k.k.)

Art. 271.
§ 1. Funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, która poświadcza w nim nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.
§ 3. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

FAŁSZ INTELEKTUALNY DOKUMENTU- polega na poświadczeniu nieprawdy przez osobę, która dokument wystawiła we własnym imieniu, z własnym podpisem w dokumencie autentycznym.

Jest to odpowiedzialność za urzędowe poświadczenie nieprawdy.

Jest to przestępstwo indywidualne. Popełnić je może tylko:
• albo funkcjonariusz
• albo osoba uprawniona do wystawienia dokumentu.

OSOBĄ UPRAWNIONĄ będzie taka osoba, która przeprowadza czynności w ramach pewnych, specyficznych, szczególnych uprawnień związanych z zakresem swoich zadań powiązanych z przedmiotem swojego działania służbowego (np. lekarz, w zakresie swojego specyficznego działania wydaje zaświadczenie o stanie zdrowia pacjenta – to zakres jego działania służbowego).

Wg SN:
 zwykłymi uczestnikami obrotu prawnego są tylko osoby będące stronami nawiązywanych w tym obrocie różnych stosunków prawnych.
Uprawnienie musi odnosić się do poświadczania jakichś okoliczności mających znaczenie prawne, a nie oświadczania o nich we własnym interesie.

Normalny obrót prawny nie wyczerpuje znamion art. 271 kk.
Strona stosunków cywilno-prawnych nie może być podmiotem z art. 271 kk .

Przedmiotem czynu jest dokument w rozumieniu art. 115 Kodeksu karnego.

Poświadczenie nieprawdy musi się odnosić do okoliczności mającej znaczenie prawne. Dana osoba musi być uprawniona do potwierdzenia tej okoliczności. Okoliczność musi mieć znaczenie prawne.

Poświadczenie nieprawdy nie musi dotyczyć całego dokumentu na tle art. 271 kk. Może to być jego fragment.

Dokonanie przestępstwa następuje z chwilą wydania dokumentu – bo stwarza się tu abstrakcyjną możliwość zrobienia użytku.
Dopóki taki dokument zawierający nieprawdę posiada ten poświadczający to jest to przygotowanie – niekaralne przygotowanie.

Poświadczenie nieprawdy może polegać na:
- potwierdzeniu okoliczności, która w ogóle nie miała miejsca
- zatajeniu jakiejś okoliczności, przeinaczeniu.

Poświadczenie nieprawdy nie można utożsamiać ze sfałszowaniem dokumentu.

POŚWIADCZENIE NIEPRAWDY ≠ SFAŁSZOWANIEM DOKUMENTU
a) musi mieścić się w uprawnieniach osoby wystawiającej dokument a) nie musi mieścić się w uprawnieniach osoby wystawiającej dokument
b) poświadczający wystawia dokument we własnym imieniu i to on jest oficjalnym, (zgodnie z prawdą) wystawcą dokumentu b) sprawca fałszuje dokument w imieniu kogoś innego.

Art. 271 kk przewiduje wypadek mniejszej wagi.
Najczęściej bierzemy tu pod uwagę wagę dokumentu. Gdy miał mniejsze znaczenie prawne, jego użycie nie groziło poważnymi konsekwencjami w sferze prawnej.

Przestępstwo z art. 271 kk może być popełnione tylko umyślnie .

Jeżeli mamy do czynienia z funkcjonariuszem publicznym to przyjmujemy, iż art. 271 § 1 kk to lex specialis wyłączający art. 231 § 1 kk. Nie ma tutaj kumulatywnej kwalifikacji.

Nie wyklucza to natomiast odpowiedzialności za ewentualne następstwa jakie mogą wyniknąć z takiej umowy, np. za oszustwo poprzez posłużenie się dokumentem takiej umowy.

W orzecznictwie SN ugruntował się pogląd, że podmiotem przestępstwa tzw. fałszu intelektualnego nie może być osoba, która określoną okoliczność poświadcza jako jej bezpośrednio dotyczącą.

Przestępstwo to może być popełnione wyłącznie przez osobę, która poświadcza okoliczność mającą znaczenie prawne, co może dotyczyć okoliczności, która nie dotyczy bezpośrednio sprawców.

W konsekwencji SN przyjął, że przestępstwo tzw. fałszu intelektualnego nie może popełnić strona umowy cywilno-prawnej, która zawierając tę umowę oświadcza swoją wolę, niczego zaś w rozumieniu art. 271 § 1 kk nie poświadcza.

W orzecznictwie pojawiło się też zapatrywanie, że osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu może być jedynie osoba zaufania publicznego, której poświadczenie korzysta z domniemania prawdziwości. Przepis ten dotyczyć może zatem jedynie tzw. fałszu intelektualnego zawartego w dokumencie będącym emanacją uprawnienia publiczno – prawnego, nie zaś dokumentującego zobowiązanie między osobami fizycznymi lub prawnymi.

Wyrok S.A. w Krakowie, II AKA 173/99 stoi na stanowisku, że poświadczeniu z art. 271 kk podlegają tylko dokumenty wystawione na użytek publiczny, przeznaczone do dowodzenia okoliczności w nich poświadczonych innymi dokumentami, korzystających z domniemania prawdziwości. A więc tylko dokumenty wystawiane na użytek publiczny. Nie należą do tego zakresu dokumenty sporządzane przez funkcjonariuszy publicznych dla celów wewnętrznych urzędu, np. notatki służbowe, ani dokumenty regulujące zobowiązania między osobami fizycznymi i prawnymi, np. umowy, oświadczenia itp. Nawet jeżeli zostanie to użyte dla celów przestępczych to nie zmienia ich charakteru.

Sprawca nie odpowie za przestępstwo z art. 271 kk, ale odpowiadać może za przestępstwo, w którym uczestniczy w granicach swego zamiaru.

„Inną uprawnioną osobą”, która obok funkcjonariusza publicznego wystawia owe dokumenty jest ten, „który czyni to w ramach przysługujących mu uprawnień szczególnych, związanych z przedmiotem
i zakresem działania służbowego, nie zaś osoby będące zwykłymi uczestnikami powszechnego obrotu prawnego”.

Kodeks nie precyzuje kogo należy uznawać za tę „inną” osobę.

Fałsz intelektualny to przestępstwo polegające na poświadczeniu nieprawdy w autentycznym dokumencie przez funkcjonariusza publicznego lub inną osobę uprawnioną do jego wystawienia.
W przeciwieństwie do przestępstwa fałszu materialnego nie chodzi tu o każdy dokument, ale tylko o taki, którego sporządzenie możliwe jest wyłącznie przez osobę o odpowiednich kwalifikacjach.
Poświadczenie nieprawdy może polegać na zatajeniu bądź przeinaczeniu faktów albo na potwierdzeniu nieistniejących okoliczności.
Owym szczególnym dokumentem może być np. faktura wystawiona przez podatnika VAT i stwierdzająca zaniżoną kwotę podatku, ale już nie pisemna umowa cywilnoprawna, w której dokonano fikcyjnego zaniżenia ceny.
Sprawca odpowiada w ramach typu kwalifikowanego, jeśli dopuszcza się przestępstwa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej.
14. Przestępstwa, których przedmiotem bezpośredniego oddziaływania jest funkcjonariusz publiczny lub osoba pełniąca funkcję publiczną (art.272 k.k., art.222-224 k.k., art.226 k.k.)

Do przestępstw należą:
a) przestępstwa określone w rozdziale XXIX KK o tytule „Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego”, spośród których wyróżnia się:
 Art. 222- naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza
 Art. 223- napaść na funkcjonariusza publicznego
 Art. 224- wymuszenia czynności urzędowej
 Art. 226- znieważenie funkcjonariusza publicznego
b) przestępstwa z rozdziału XXXIV pt. „Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów”
 Art. 272- wyłudzenie poświadczenia nieprawdy

ROZDZIAŁ XXIX
Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego

Art. 222.
§ 1. Kto narusza nietykalność cielesną funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Jeżeli czyn określony w § 1 wywołało niewłaściwe zachowanie się funkcjonariusza lub osoby do pomocy mu przybranej, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

Art. 223.
Kto, działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami lub używając broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu albo środka obezwładniającego, dopuszcza się czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

Art. 224.
§ 1. Kto przemocą lub groźbą bezprawną wywiera wpływ na czynności urzędowe organu administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto stosuje przemoc lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia funkcjonariusza publicznego albo osoby do pomocy mu przybranej do przedsięwzięcia lub zaniechania prawnej czynności służbowej.
§ 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 2 jest skutek określony w art. 156 § 1 lub w art. 157§ 1, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Art. 226.
§ 1. § 1. Kto znieważa funkcjonariusza publicznego lub osobę do pomocy mu przybraną, podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 2. Przepis art. 222 § 2 stosuje się odpowiednio.
§ 3. Kto publicznie znieważa lub poniża konstytucyjny organ Rzeczypospolitej Polskiej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

ROZDZIAŁ XXXIV
Przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów

Art. 272.
Kto wyłudza poświadczenie nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego lub innej osoby upoważnionej do wystawienia dokumentu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Zniewaga funkcjonariusza publicznego
Znieważenie innej osoby jest nie tylko zachowaniem niegodnym, ale też przestępstwem skierowanym przeciwko godności osobistej człowieka. Zniewaga jest każde zachowanie uwłaczające tej godności, stanowiące przejaw lekceważenia oraz pogardy dla jednostki ludzkiej. Warto przypomnieć, że także w rozumieniu prawa cywilnego, dobra osobiste człowieka, w tym jego cześć, pozostają pod ochroną tego prawa niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach [art. 23 kc]. Nie ulega wątpliwości, że podstawowym kryterium oceny "znieważającego" zachowania są dominujące w danym czasie i miejscu normy obyczajowe. Zachowanie o cechach zniewagi w jednym środowisku społecznym, nie musi być tak samo ocenione i przezywane przez pokrzywdzonego w innym środowisku. W praktyce zniewaga najczęściej wypowiadana jest w formie wypowiedzi słownej - ustnej lub pisemnej. Sprawca w takiej sytuacji wypowiada pod adresem pokrzywdzonego znieważające go wulgaryzmy czy epitety. Jednak zniewagę równie dobrze można wyrazić za pomocą obrazu, np. złośliwej i poniżającej karykatury. Szczególnym sposobem popełnienia zniewagi jest wykorzystanie do tego celu środków masowego komunikowania. Przeważa pogląd, że zniewaga jako działanie o wyraźnie intencjonalnym celu nie może być popełniona poprzez zaniechanie. Nie jest więc zniewagą odmowa podania ręki, pominięcie w zaproszeniu na uroczystość prywatną czy publiczną. Nie stanowią też zniewagi w rozumieniu kodeksu karnego wypowiedzi o treści faktycznie znieważającej, ale sformułowane niepublicznie, bez obecności osoby znieważanej i bez zamiaru dotarcia w jakikolwiek sposób tej treści do pokrzywdzonego. W typowej sytuacji zniewaga [podobnie jak zniesławienie] podlega ściganiu z oskarżenia prywatnego. Sam pokrzywdzony decyduje wówczas o tym, czy wnieść oskarżenie czy może ścigania poniechać. Odmiennie przedstawia się ten problem w przypadku, gdy pokrzywdzonym jest funkcjonariusz publiczny. Do reformy z roku 1997 godność funkcjonariusza p

jura

dzięki Kamila bo już mi się te wszystkie informacje rozłażą

j_p

są wyniki

Monika :):)

czy mówił coś na wpisach o tych co nie maja oceny na usosie ?? bo niektórzy majawpisana 2 a ja dalej nie mam żadnej oceny Sad

karotka · VIP

kurde .. moglas napisac to wczoraj to bym zapytala ... dr mial wydruk z wynikami z karnoprawnej .. no nic teraz pozostaje ci chyba czekac na lipcowy dyzur, ktory bedzie zapewno ogloszony poprzez wywieszenie karteczki pod jego pokojem Smile